Działalność wykonywana osobiście oraz działalność gospodarcza są określone jako źródła przychodów zgodnie z art. 10 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według ustawy stanowią one odrębne źródła przychodów,więc dochody uzyskiwane z tych działalności mają różne zasady opodatkowania.
W ostatnim czasie powstało wiele wątpliwości odnośnie źródeł przychodów uzyskiwanych przez m.in. sportowców, artystów, naukowców czy publicystów. Czy w związku z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej można zaliczyć do przychodów firmowych dochody z działalności wykonywanej osobiście, gdy źródła przychodów się pokrywają?
Działalność wykonywana osobiście
Ustawodawca nie określił dokładnej definicji działalności wykonywanej osobiście, a w ustawie wymienił jedynie rodzaje wykonywanych czynności, które wchodzą w zakres danego źródła przychodów. Zgodnie z art. 13 ustawy o pdof, można wyróżnić:
-
przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, oraz przychody z uprawiania sportu uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,
-
przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskane wyłącznie od:
-
osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
-
właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością (z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej);
-
przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.
Działalność gospodarcza
Natomiast działalność gospodarcza została zdefiniowana w ustawie o pdof w art. 5a pkt 6. Jest to wszelka działalność zarobkowa:
-
wytwórcza, budowlana, handlowa lub usługowa,
-
polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
-
polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Aby działalność mogła zostać uznana za działalność gospodarczą, musi być również prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1.
Warto wspomnieć o przesłankach negatywnych wymienionych w art. 5b ust. 1, które są uzupełnieniem definicji działalności gospodarczej. Łączne ich spełnienie wyklucza uznanie danych czynności za działalność gospodarczą, są to:
-
odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat danych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem czynów niedozwolonych, ponosi zleceniodawca,
-
czynności są wykonywane pod kierownictwem, a także w miejscu i czasie wyznaczonych przez zleceniodawcę;
-
wykonujący dane czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Zaliczenie działalności wykonywanej osobiście do działalności gospodarczej
Jak już zostało wspomniane, przepisy nie określają definicji działalności wykonywanej osobiście - wymienione zostały jedynie rodzaje przychodów, które do niej należą. Podatnicy często mają problem, gdyż nie wiedzą do jakiego źródła mają przyporządkować dany przychód. Często zdarzają się sytuacje, że obok działalności wykonywanej osobiście podatnik prowadzi działalność gospodarczą.
Już od dłuższego czasu wszelkie interpretacje odmawiają podatnikom prawa, żeby uzyskane przychody z działalności wykonywanej osobiście zakwalifikować do działalności gospodarczej, jeśli wykonywane czynności się pokrywają. Konsekwentnie organy podatkowe i sądy nie były przychylne podatnikom. A w uzasadnieniach podawały, że jeśli ustawodawca daną czynność przypisał do działalności wykonywanej osobiście, to nie może być ona wykonywana jako działalność gospodarcza. Można tutaj jako przykład takiego orzecznictwa podać przegraną sprawę sportowca żużlowego w wyroku NSA z 8 kwietnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 1125/12).
Spór ten rozstrzygnął Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 22 maja 2014 nr DD2/033/30/KBF/14/RD-474, w której stwierdził że podatnik uzyskujący przychody z działalności wykonywanej osobiście, może je również rozliczać w ramach działalności gospodarczej, o ile uzyskuje je w warunkach odpowiadających tej działalności, zgodnie z art. 5a pkt 6 i art. 5b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym.
Jest to korzystne nie tylko dla sportowców, ale i wielu innych grup podatników ze względu na sposób opodatkowania. Dla działalności wykonywanej osobiście sposób ten był przewidziany tylko według skali podatkowej (32% lub 18%). W związku z tym podatnik po przekroczeniu niższego progu musiał płacić wyższy podatek. Natomiast możliwość rozliczania się w ramach działalności gospodarczej pozwala na zmianę formy opodatkowana na podatek liniowy - 19%.
Różnice pomiędzy działalnością wykonywaną osobiście a działalnością gospodarczą są widoczne. Należy się dobrze zastanowić, która formę wybrać. Warto na koniec zaznaczyć, że wykonując działalność osobiście, nie trzeba wypełniać obowiązku rejestrowego, a składki ZUS i podatek opłaca zatrudniający. Decydującą kwestią jest sposób opodatkowania - w ramach działalności wykonywanej osobiście jest możliwe rozliczenie tylko według progu podatkowego, co może być często niekorzystne. Natomiast przy działalności gospodarczej można zdecydować się również na podatek liniowy. Jeśli zakres działalności wykonywanej osobiście jest podobny do działalności gospodarczej, przychody z niej uzyskiwane można rozliczać w ramach działalności gospodarczej w przypadku coraz większej ilości grup podatników.
Polecamy:
