Ze wstępnych obliczeń rocznej składki zdrowotnej wynika, że w 2022 roku uiściłam wyższą kwotę tej opłaty, niż powinnam. Co w takiej sytuacji? Czy otrzymam zwrot nadpłaty składki zdrowotnej, czy może będzie ona przekazana na poczet przyszłych zobowiązań względem ZUS-u?
Joanna, Szczecinek
Przedsiębiorca może zdecydować, w jakiej formie otrzyma zwrot nadpłaty składki zdrowotnej, o ile spełni określone warunki.
Przedsiębiorcy rozliczający w poprzednim roku podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub na zasadach ogólnych (skala podatkowa, podatek liniowy) są zobligowani do dokonania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Z rocznego rozliczenia nie zawsze wyniknie taka sama kwota składki zdrowotnej, jaka była płacona co miesiąc – może się okazać, że wpłacone sumy były za niskie lub za wysokie.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej
Ustalenie miesięcznej wysokości składki zdrowotnej nie należy do najprostszych. Oprócz rozliczeń okresowych większości osób prowadzących działalność gospodarczą dochodzi jeszcze jeden obowiązek w postaci obliczenia rocznej składki zdrowotnej. Wykazujemy w nim, ile faktycznie powinniśmy tej opłaty uiścić. W przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie będzie to uciążliwe. Problem jednak może pojawić się u osób, które jako formę opodatkowania w poprzednim roku wybrały skalę podatkową lub podatek liniowy. Nie tylko z powodu wprowadzonej instytucji tzw. roku składkowego, ale również ze względu na zmiany przepisów, jakie miały miejsce w trakcie 2022 roku – chodzi m.in. o te dotyczące uwzględniania wartości spisu z natury w obliczeniach bądź możliwości odliczania składki od przychodu (w przypadku ryczałtowców) czy od dochodu (w przypadku rozliczeń podatkiem liniowym).
Należy pamiętać, że tak samo jak w rozliczeniach okresowych, tak i dla rocznej składki zdrowotnej ustalona jest odgórnie minimalna jej wysokość. Nawet ci przedsiębiorcy, którzy osiągną stratę, muszą odpowiednio składkę roczną rozliczyć i opłacić.
Rocznego rozliczenia składki zdrowotnej dokonuje się w ZUS DRA za kwiecień – w zaktualizowanym druku deklaracji znajduje się specjalny blok, w którym powinny być wykazane dane o dochodzie, podstawie i obliczonej składce. Tę deklarację należy złożyć w standardowym terminie – do 22 maja (ponieważ w 2023 roku 20 maj przypada w sobotę).
Niedopłata składki zdrowotnej
Jeżeli z wyliczenia rocznej składki zdrowotnej okaże się, że przedsiębiorca wpłacił w ciągu roku za niską kwotę, wówczas powinien dokonać dopłaty składki. Termin na jej uiszczenie minął w dniu wymagalności składek za kwiecień, czyli 22 maja. Przy czym w 2023 roku 20 maja wypadał w sobotę, więc czas na wpłatę przedsiębiorca miał do 22 maja.
Obecnie osoby kontynuujące w kolejnym roku tę samą formę opodatkowania mogą odliczyć niedopłatę składki zdrowotnej (podatek liniowy i ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jednakże jeśli na przełomie roku doszło do zmiany formy opodatkowania, odliczenie takie nie będzie możliwe.
Zwrot nadpłaty składki zdrowotnej
Jeżeli natomiast z obliczeń ostatecznie wyniknie nadpłata, to przedsiębiorca miał możliwość zawnioskować o zwrot nadmiarowej wpłaty na swoje konto bankowe. ZUS dokona zwrotu nadpłaty, gdy zostaną spełnione dwa warunki:
- na koncie płatnika nie będzie zaległości (m.in. zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, do których zwrotu został zobowiązany płatnik składek);
- zostanie złożony wniosek o zwrot w odpowiednim terminie.
Wniosek o zwrot należało złożyć wyłącznie w postaci elektronicznej poprzez konto na ZUS PUE w nieprzekraczalnym terminie miesiąca od dnia upływu złożenia rocznego zeznania podatkowego, czyli do 5 czerwca (pierwotnie był do 31 maja).
2m. Zwrot kwoty, o której mowa w ust. 2i, następuje na podstawie wniosku przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na profilu informacyjnym utworzonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych po złożeniu rozliczenia rocznego przez płatnika składek. Wniosek składany jest wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym.
2n. Wniosek, o którym mowa w ust. 2m, może być złożony do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w bieżącym roku, w terminie miesiąca od upływu terminu do złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, za rok poprzedni.
2o. Wniosek, o którym mowa w ust. 2m, złożony po terminie pozostawia się bez rozpoznania.
W przypadku płatnika:
- aktywnego, będzie to rachunek z konta płatnika, lub jeśli na koncie jest kilka rachunków, płatnik będzie musiał wskazać ten, na który ma być zwrot, lub jeśli zwrot ma być na inny rachunek (nie ma go na koncie), to płatnik będzie musiał go najpierw zgłosić do ZUS na dokumencie ZUS ZFA w trybie zmiany ewentualnie jako nowy dodatkowy rachunek na ZUS ZBA (dopiero wtedy będzie mógł wysłać wniosek o zwrot).
- nieaktywnego, płatnik sam będzie zobowiązany do podania we wniosku numeru rachunku, na który ma być dokonany zwrot.
W sytuacji gdy na koncie płatnika wystąpią zaległości, nadwyżka automatycznie będzie podlegała zaliczeniu na poczet tych przeszłych zobowiązań. Natomiast gdy nie spełniono drugiego warunku, czyli nie złożono w odpowiednim terminie wniosku o zwrot przy jednoczesnym braku zaległości, wówczas kwota zwrotu będzie podlegała rozliczeniu na koncie płatnika składek, co oznacza, że będzie przeznaczona na pokrycie przyszłych należności.
Podsumowując, po dokonaniu rocznego rozliczenia składki zdrowotnej mogą wyjść nadpłaty lub niedopłaty w wysokości składki zdrowotnej. W razie dopłaty należy uiścić ją w terminie płatności ZUS DRA za kwiecień. Natomiast aby otrzymać ewentualny zwrot nadpłaty składki zdrowotnej, konieczne jest złożenie wniosku do ZUS-u. Inaczej składki nie przepadną, a zostaną rozliczone na poczet zaległości lub przyszłych płatności. Poprzez przyszłe płatności należy rozumieć składki ZUS wynikające z ZUS DRA składanych za kolejne miesiące czyli np. maj 2023.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej w systemie wFirma.pl
W celu wygenerowania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej należy przejść do zakładki: START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ. Po wybraniu jako Miesiąc opcji KWIECIEŃ pojawią się w oknie dodatkowe checkbox’y:
- Deklaracja ZUS DRA,
- Roczne rozliczenie składki zdrowotnej.
Zwrot nadpłaty składki zdrowotnej - najczęściej zadawane pytania
Z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej powstała nadpłata. Z czego ona wynika?
Do kiedy przysługiwał termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty rocznej składki zdrowotnej?
W jakim terminie ZUS rozliczy nadpłatę rocznej składki zdrowotnej za 2022 rok, jeśli nie złożyło się wniosku o jej zwrot?
