Klient zapłacił fakturę zaliczkową, po czym odstąpił od umowy. Zgodnie z postanowieniami umowy należy mu się zwrot w wysokości 40%. Czy z tego tytułu powinna zostać sporządzona korekta faktury zaliczkowej? Faktura zaliczkowa i faktura korygująca - Jak rozliczyć?
Jan, Bydgoszcz
Zaliczka jest kwotą, która zostaje zapłacona przez kontrahenta na poczet przyszłego świadczenia wynikającego z umowy wzajemnej. Zaliczka stanowi więc część ceny produktu lub usługi będącej przedmiotem umowy. Należy zaznaczyć, że chodzi tu o umowy wzajemne, czyli takie, w których świadczenie jednej strony jest odpowiednikiem świadczenia drugiej strony. To właśnie ze względu na wzajemność świadczeń stron możliwy jest zwrot zaliczki w przypadku odstąpienia od umowy.
Ważne! Podstawę prawną żądania zwrotu zaliczki stanowi art. 494 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, może żądać zwrotu tego, co świadczyła. |
Co ważne, aby wpłacona kwota została uznana za zaliczkę, taki jej charakter musi jednoznacznie wynikać z postanowień umowy. Ponadto strony mogą dowolnie regulować w umowie wysokość zaliczki i zasady jej zwrotu. W razie braku takich postanowień stosuje się odpowiednie przepisy o zadatku.
Konsekwencją wpłaty zaliczki jest konieczność wystawienia faktury zaliczkowej. Wpłacenie przez kontrahenta części należności powoduje, zgodnie z przepisami zawartymi w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, powstanie obowiązku podatkowego, dlatego taka transakcja musi zostać odpowiednio udokumentowana.
Faktura zaliczkowa i faktura korygująca - rozliczane są według innych procedur podatkowych.
Wystawienie faktury zaliczkowej nie wywołuje jednak skutków na gruncie podatku dochodowego. Faktura zaliczkowa nie jest bowiem podstawą ujęcia przychodu w przypadku wystawcy ani kosztu w przypadku nabywcy.
Należy jednak wskazać, że wystawca jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT należnego. Zatem wystawca ujmuje fakturę zaliczkową w rejestrze sprzedaży VAT. Natomiast po stronie nabywcy powstaje prawo do odliczenia VAT naliczonego, zatem ujmuje takową fakturę w rejestrze zakupu VAT.
W przedstawionej w pytaniu sytuacji klient odstąpił od umowy, w związku z czym między stronami powstał taki stan, jak gdyby umowy nigdy nie zawarto. Zatem, zgodnie z postanowieniem umowy, klientowi należy zwrócić 40% wpłaconej kwoty zaliczki. Takie postanowienie jest dopuszczalne, bowiem, jak już wcześniej wspomniano, strony mogą dowolnie regulować wysokość zaliczki i zasady jej zwrotu.
Faktura zaliczkowa i faktura korygująca wystawiane są odpowiednio w sytuacjach gdy mamy do czynienia z otrzymaną zaliczką, natomiast do rozliczenia zwrotu z faktury zaliczkowej służy korekta faktury zaliczkowej. Fakt przyjęcia zaliczki został odzwierciedlony w ewidencji VAT, stąd wycofanie zaliczki musi również zostać ujęte w tej ewidencji. Ponieważ w omawianym przypadku klientowi należy się zwrot w wysokości 40% kwoty zaliczki, należy wystawić fakturę korygującą na taką wysokość/kwotę.
Uwaga! Zatrzymane zaliczki na poczet niedokonanej transakcji po rezygnacji klienta z zamówienia stają się przychodem na gruncie podatku dochodowego. |
W omawianym przykładzie powinna zatem zostać wystawiona faktura zaliczkowa i faktura korygująca, gdyż sprzedawca zatrzymał 60% kwoty zaliczki. Kwota ta stała się zatem przychodem (netto) sprzedawcy, a z chwilą odstąpienia klienta od zawartej ze sprzedawcą umowy powstał obowiązek podatkowy z tytułu zatrzymanej zaliczki. Ze względu na moment powstania obowiązku podatkowego, który wyznacza moment powstania przychodu, warto zadbać, by odstąpienie zostało przyjęte na piśmie z zaznaczoną właściwą datą.
