Przedsiębiorcy mogą w działalności gospodarczej używać rzeczy na podstawie różnych tytułów. Dużą popularnością cieszy się leasing operacyjny, pozwala on wygenerować znacznie większe koszty, niż gdyby rzecz była zakupiona na własność i amortyzowana. Jednak nie każda umowa leasingu może zostać zakwalifikowana jako leasing operacyjny. Przeczytaj i sprawdź!
Leasing operacyjny - umowa
Opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, stanowią przychód finansującego i odpowiednio:
umowa musi być zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo musi zostać zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości oraz
suma ustalonych w niej opłat pomniejszona o należny VAT musi odpowiadać co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Jeżeli w umowie leasingu została określona cena, po której korzystający ma prawo nabyć przedmiot umowy po zakończeniu podstawowego okresu tej umowy, cenę tę uwzględnia się w sumie opłat leasingowych. Do sumy opłat nie zalicza się:
płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, o ile są one wyodrębnione z opłat leasingowych;
podatków, w których obowiązek podatkowy ciąży na finansującym z tytułu własności lub posiadania środków trwałych będących przedmiotem umowy leasingu oraz składek na ubezpieczenia tych środków trwałych, jeżeli w umowie leasingu zastrzeżono, że korzystający będzie ponosił ciężar tych podatków i składek niezależnie od opat za używanie;
kaucji określonej w umowie leasingu wpłaconej finansującemu przez korzystającego. Kaucji tej nie zalicza się do przychodów finansującego i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodów korzystającego.
Przykład 1.
Firma podpisała umowę leasingu operacyjnego maszyny na 48 miesięcy. Miesięczna rata leasingowa wynosi 20 000 zł. Taką kwotą miesięcznie spółka może obciążyć kwotę kosztów.
Przedłużenie umowy leasingowej
Po zakończeniu podstawowego okresu umowy strony mogą przedłużyć umowę. Jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, finansujący oddaje korzystającemu do dalszego używania środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne będące przedmiotem tej umowy, przychodem finansującego i odpowiednio kosztem uzyskania przychodów korzystającego są opłaty ustalone przez strony tej umowy.
Sprzedaż rzeczy leasingobiorcy po zakończeniu umowy
W takim przypadku przychodem finansującego jest wartość sprzedawanej rzeczy wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży. Jeżeli jednak cena ta jest niższa od hipotetycznej wartości netto, przychód określa się w wysokości wartości rynkowej. Kosztem uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży jest rzeczywista wartość netto.
Taka sytuacja ma miejsce najczęściej. Praktycznie wygląda to tak, że ostatnia rata leasingowa ma charakter wykupu. Po jej opłaceniu dotychczasowy korzystający (leasingobiorca) staje się właścicielem wartości niematerialnej i prawnej. Oznacza to, że powinien zastosować się do przepisów o amortyzacji, tzn. wpisać nabytą wartość niematerialną do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, ustalić jej wartość początkową i ewentualnie amortyzować. Ewentualnie, ponieważ jeśli cena zakupu jest niższa od 3,5 tys. zł, zamiast amortyzować można tę należność zaksięgować od razu w koszty.
Przykład 2.
Firma używała skutera. Cena wykupu wyniosła 1000 zł. Firma z uwagi na jego wartość może:
zaliczyć bezpośrednio w koszty cenę, za jaką został wykupiony skuter albo
rozliczyć wydatek w czasie poprzez odpisy amortyzacyjne.
Leasing operacyjny a sprzedaż przedmiotu osobie trzeciej
Po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący może sprzedać przedmiot umowy osobie trzeciej. Ma wówczas obowiązek (jeżeli strony tak się umówią) zwrócić korzystającemu część wpłaconych opłat leasingowych. Wartość zwróconych opłat stanowi dla korzystającego przychód w wysokości faktycznie otrzymanej wypłaty, a dla finansującego koszt podatkowy równy różnicy między rzeczywistą wartością netto a hipotetyczną wartością netto.
Opodatkowanie sprzedaży odbywa się na zasadach ogólnych, tzn. określa się przychód ze sprzedaży i koszt jego uzyskania.
Leasing operacyjny a wcześniejsze rozwiązanie umowy
Warto dodać, iż leasingobiorca ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów opłaty związane z wcześniejszym rozwiązaniem leasingu, jeżeli tylko za rozwiązaniem umowy przemawia jego interes ekonomiczny. Stanowisko takie zaprezentował w piśmie z 29 stycznia 2010 r. nr IPPB1/415-946/09-2/MT Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie:
(…) przyczyną wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu było pogorszenie się sytuacji finansowej leasingobiorcy (brak zleceń, niskie stawki, wysokie koszty prowadzenia działalności transportowej). Wnioskodawca zaznaczył także, że zawarta ugoda doprowadziła do znacznego obniżenia żądanych przez leasingodawcę w postępowaniu sądowym kwot z tytułu przedwczesnego rozwiązania umów. W związku z powyższym wydatek na opłaty związane z rozwiązaniem umowy leasingu może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej (…).
Leasing operacyjny a odliczenie VAT
Z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnikowi przysługuje prawo o obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Gdy kwota VAT naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty VAT należnego, powstała nadwyżka obniża podatek należny za następne okresy rozliczeniowe lub podlega zwrotowi na rachunek bankowy.
Co do zasady, prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje za okres, w którym (z danej czynności) powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym. Należy jednak pamiętać, że warunkiem koniecznym uprawniającym do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jest posiadanie faktury. Jak wynika bowiem z art. 86 ust. 10b ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.
Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminie podstawowym, może to zrobić w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
