W związku ze zmianami podatkowymi coraz więcej podatników wybiera jako formę opodatkowania ryczałt ewidencjonowany. Wybór tej uproszczonej formy opodatkowania pozwala na znaczne oszczędności podatkowe. Ponadto podatnicy wybierający tę formę prowadzą uproszczoną księgowość. Wyjaśniamy, co w przypadku gdy przedsiębiorca wybierze leasing operacyjny na ryczałcie, jak opodatkować sprzedaż samochodu po zakończonej umowie!
Leasing operacyjny - istota umowy
Zgodnie z art. 709 Kodeksu cywilnego przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Z powyższej definicji wynika, że stosunek leasingu jest typowym stosunkiem dwustronnym. Umowa leasingu jest w swej naturze całkiem podobna do umowy najmu lub dzierżawy.
Natomiast zgodnie z prawem podatkowym co do zasady umowa leasingu operacyjnego musi spełniać łącznie następujące warunki jeżeli zostaje ona zawarta z korzystającym, który nie jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (czyli jest zawarta z przedsiębiorcą), to:
- powinna być zawarta na czas oznaczony,
- minimalny okres jej trwania powinien wynosić 40% normatywnego okresu amortyzacji określonego w wykazie stawek amortyzacyjnych, który stanowi załącznik do ustaw o podatkach dochodowych, gdy przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub WNiP,
- w przypadku nieruchomości – powinna ona trwać co najmniej 5 lat, gdy przedmiotem umowy są podlegające amortyzacji nieruchomości,
- suma opłat leasingowych pomniejszona o należny VAT powinna odpowiadać co najmniej wartości początkowej przedmiotu umowy leasingu.
Co ważne, do sumy opłat leasingowych nie zalicza się:
- płatności na rzecz leasingodawcy za świadczenia dodatkowe, o ile są one wyodrębnione z opłat leasingowych;
- podatków, w których obowiązek podatkowy ciąży na leasingodawcy z tytułu własności lub posiadania środków trwałych oraz składek na ubezpieczenie środków trwałych, jeżeli w umowie leasingu zastrzeżono, że leasingobiorca będzie ponosił ciężar tych podatków i składek niezależnie od opłat za używanie;
- kaucji wpłaconej leasingodawcy przez leasingobiorcę.
Jeśli umowa nie spełnia powyższych warunków, aby uznać ją za leasing operacyjny, nie możemy dokonać sprzedaży środka trwałego, w szczególności samochodu, w cenie niższej niż rynkowa.
Kto może być opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?
W myśl art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych lub przedsiębiorstw w spadku z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o podatku dochodowym, w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku lub spółki jawnej osób fizycznych, zwanych dalej „spółką”.
Obecnie ryczałtem mogą być objęte także większe podmioty gospodarcze. Podatnicy opłacają bowiem w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli:
- w roku poprzedzającym rok podatkowy:
- uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro, lub
- uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro;
Tym samym nawet dość duże podmioty wybierają opodatkowanie ryczałtem. Powodem wyboru ryczałtu przez podatników są przede wszystkim znaczne oszczędności, jeśli chodzi o składkę zdrowotną. Co ważne, tylko nieliczne podmioty nie mogą obecnie korzystać z możliwości wyboru ryczałtu jako formy opodatkowania.
Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie mogą stosować podatnicy, którzy:
opłacają podatek w formie karty podatkowej;
korzystają, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;
osiągają w całości lub w części przychody z tytułu:
- prowadzenia aptek,
- działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
- działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
- wytwarzania wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii;
podejmują wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:
- samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
- w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez 1 lub każdego z małżonków,
- samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka
–jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
Ponadto podatnik nie może wybrać ryczałtu ewidencjonowanego jako prowadzący działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeśli uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych bądź wyrobów, bądź ze świadczenia usług na rzecz byłego albo obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej 1 ze wspólników:
wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub
wykonywał bądź wykonuje w roku podatkowym
– w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
Przykład 1.
Podatnik pracował dla dużej firmy informatycznej na umowę o pracę. W grudniu 2021 roku jego pracodawca zaproponował mu przejście na umowę B2B. W grudniu 2021 roku podatnik założył firmę i podpisał umowę ze swoim pracodawcą. Czy w takim przypadku podatnik może w 2022 roku wybrać opodatkowanie swojej działalności ryczałtem ewidencjonowanym? Tak, w tym przypadku podatnik może wybrać opodatkowanie JDG podatkiem ryczałtowym. W naszym przypadku działalność bowiem zaczęła się już w 2021 roku i teraz podatnik jedynie zmienia jej formę opodatkowania.
W przypadku wyboru tej formy opodatkowania podatnik nie rozlicza już kosztów uzyskania przychodów. Tym samym opodatkowany jest przychód, a nie dochód. Wielu podatników zastanawia się, jak w przypadku opodatkowania ryczałtu mają rozliczać wcześniej zawarte umowy leasingu operacyjnego.
Leasing operacyjny na ryczałcie
Na wstępie należy podkreślić, że w przypadku wyboru opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym nie będziemy mogli oczywiście rozliczyć kosztów związanych z leasingiem operacyjnym. Podatnicy jednak zastanawiają się, jak będą musieli opodatkować zbycie samochodu po zakończonej umowie leasingu.
Tutaj przypomnijmy, że w praktyce umowa leasingu jest rezultatem funkcjonalnego powiązania 2 umów: leasingu i nabycia. Kolejność zawieranych umów jest zatem taka, że najpierw zawierana jest umowa leasingu, a następnie umowa nabycia rzeczy.
Przykład 2.
Lekarz zawarł umowę leasingu samochodu. W 2022 roku postanowił on zmienić formę opodatkowania na ryczałt ewidencjonowany. W styczniu 2022 roku lekarz dokona wykupu samochodu za kwotę znacznie niższą niż wartość rynkowa pojazdu. Co istotne, wcześniej lekarz był opodatkowany podatkiem liniowym i rozliczał koszty związane z umową leasingu. W lutym 2022 roku planuje on sprzedać samochód. Czy sprzedaż samochodu będzie opodatkowana? Na wstępie należy zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2022 roku na skutek odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą samochodów wykupionych z leasingu na cele prywatne u osób fizycznych powstają przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Co istotne, powyższe regulacje dotyczą także opodatkowania zryczałtowanym podatkiem. W naszym przypadku trzeba więc opodatkować sprzedaż samochodu. Lekarz może opodatkować sprzedaż samochodu według stawki 3%. Tym samym opodatkuje on sprzedaż samochodu, ale nie według stawki, jaką opodatkowana jest działalność lecznicza.
Podsumowując, sprzedaż zarówno samochodu, jak i innych towarów wykupionych z leasingu należy opodatkować ryczałtem według stawki 3%.
