Niezdolność do pracy spowodowaną chorobą potwierdza lekarz, wystawiając zaświadczenie lekarskie na druku ZUS ZLA. Zwolnienie lekarskie wystawione jest na okres, w którym pracownik w opinii lekarza, powinien powstrzymać się od pracy. W sytuacji, gdy choroba pracownika rozpoczyna się po rozwiązaniu stosunku pracy, mogą pojawić się wątpliwości, czy pracownik ma prawo do świadczeń z ZUS? Czy przysługuje mu zasiłek chorobowy?
Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia
Prawo do pobierania zasiłku chorobowego przysługuje także po ustaniu ubezpieczenia chorobowego. Nabycie prawa do niego następuje w sytuacji, gdy:
- niezdolność do pracy powstanie podczas zatrudnienia i trwa nadal po ustaniu stosunku pracy,
- niezdolność do pracy powstanie po ustaniu stosunku pracy.
Zgodnie z art. 7 Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek chorobowy przysługuje osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli choroba trwała nieprzerwanie co najmniej 30 dni i powstawała:
- nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego,
- nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Spełnienie warunku nieprzerwanej niezdolności do pracy nie oznacza dostarczenia jednego zwolnienia lekarskiego wystawionego na okres co najmniej 30 dni. Przyczyna niezdolności do pracy może wynikać z różnego rodzaju chorób oraz może być wykazana na kilku zaświadczeniach ZUS ZLA. Konieczne jest natomiast, by pomiędzy kolejnymi okresami niezdolności do pracy nie było choćby jednodniowej przerwy. Wtedy warunek ciągłości zwolnienia lekarskiego jest spełniony.
Wniosek o wypłacenie zasiłku chorobowego
Pracownik, który po ustaniu stosunku pracy zachorował i posiada zaświadczenie o niezdolności do wykonywania pracy, powinien złożyć odpowiednie dokumenty w oddziale ZUS właściwym dla jego miejsca zamieszkania. ZUS nie wypłaca świadczenia z urzędu, należy o nie wnioskować. Jako wniosek o zasiłek należy złożyć:
- wniosek o zasiłek chorobowy na druku ZAS-53 lub wniosek w innej formie który powinien zawierać imię i nazwisko, adres, okres niezdolności do pracy, jeśli pracownik ma dane – to także serię i numer wystawionego zaświadczenia lekarskiego, informację, jeśli Twoja niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, wypadkiem przy pracy albo choroba zawodową oraz wskazanie, czy okres tej niezdolności przypada w czasie ubezpieczenia, czy po jego ustaniu),
- wydruk zaświadczenia lekarskiego e-ZLA – jeśli otrzymano go od lekarza.
Jeśli otrzymano pierwsze zaświadczenie lekarskie, które obejmuje okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, ubezpieczony powinien wypełnić także i złożyć razem z wnioskiem oświadczenie na druku Z-10.
Brak prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia
Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przewiduje także sytuacje, w których zasiłek chorobowy nie zostanie wypłacony, nawet jeżeli chory spełnia powyższe warunki. W art. 13 ustawodawca zastrzega, że zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia nie przysługuje osobie, która:
- ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
- kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,
- nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z powodu nieprzepracowania wymaganego okresu (w przypadku pracowników 30 dni),
- jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego, świadczenia kompensacyjnego,
- podlega obowiązkowo ubezpieczeniu w KRUS.
Zasiłek chorobowy trwa nie dłużej niż 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą lub przypada w okresie ciąży - 270 dni. Jeżeli po wyczerpaniu tego limitu, osoba pobierająca zasiłek jest nadal niezdolna do pracy, może ubiegać się o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego.
