Podczas kontroli okazało się, że podmiot, od którego kupuję towary, nie był zarejestrowany do VAT. Z faktur wystawionych przez niego odliczałem podatek VAT. Kontrolujący kwestionują możliwość dokonanego odliczenia. Czy miałem prawo do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej przez podmiot niezarejestrowany do VAT?
Tomasz, Zielona Góra
W przedstawionej sytuacji przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku VAT. Szczegóły w uzasadnieniu.
Z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnikowi przysługuje prawo o obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Powyższe regulacje oznaczają, że podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jedynie w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Jednak otrzymana przez podatnika faktura nie zawsze daje prawo do takiego odliczenia. Przypadki wyłączenia tego prawa, jeżeli występują, muszą być jednoznacznie określone przepisami. W krajowych przepisach o VAT zostały one wymienione przez ustawodawcę w art. 88 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący.
W doktrynie i orzecznictwie wypracowane zostało stanowisko, zgodnie z którym podatnicy mają prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez podmiot istniejący, ale niezarejestrowany jako podatnik VAT czynny w sytuacji, gdy:
-
transakcje wykazane na fakturach zostały faktycznie wykonane przez wystawcę faktur;
-
przedmiotowe faktury zawierają dane w ustawie o VAT;
-
towary nabyte na podstawie tych faktur mają związek ze sprzedażą opodatkowaną;
-
w danej sprawie nie wystąpiły okoliczności, w związku z którymi podatnik mógł przewidywać, że transakcja stanowi nadużycie podatkowe w celu uzyskania korzyści majątkowej;
-
działania podejmowane przez podatnika nie miały na celu obejścia przepisów prawa;
-
podatnik nie wiedział i nie mógł wiedzieć o tym, że dana transakcja miała na celu obejście przepisów prawa;
-
podatnik będzie wykorzystywał nabyte towary czy usługi do czynności opodatkowanych.
Powyższe prawo do obniżenia podatku należnego przysługuje pod warunkiem, że nie występują inne ograniczenia wynikające w szczególności z art. 88 ustawy o VAT.
Z treści pytania wynika, iż wszelkie warunki zostały przez Pana spełnione, zatem kontrolujący nie powinni kwestionować prawa do odliczenia podatku VAT. Również orzecznictwo TE i polskich sądów administracyjnych potwierdzają w podobnych jak u Pana stanach faktycznych prawo podatnika do odliczenia podatku VAT.
W wyroku TS UE z dnia 22 października 2015 r., w sprawie C-277/14. Trybunał uznał, że przepisy dyrektywy o VAT sprzeciwiają się przepisom krajowym, które odmawiają podatnikowi prawa do odliczenia VAT tylko dlatego, że faktura została wystawiona przez podmiot, który w świetle kryteriów przewidzianych przez te przepisy należy uważać za podmiot nieistniejący i nie ma możliwości ustalenia tożsamości rzeczywistego dostawcy towarów. Chyba że zostanie wykazane, w świetle obiektywnych przesłanek i bez wymagania od podatnika, aby dokonał ustaleń, do których nie jest on zobowiązany, że ów podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, iż rzeczona dostawa wiązała się z przestępstwem w zakresie VAT, czego zbadanie należy do sądu odsyłającego.
Korzystne dla podatników stanowisko możemy odnaleźć również w orzecznictwie krajowym, czego przykładem jest wyrok WSA w Gdańsku, w wyroku z 27 kwietnia 2011 r., I SA/Gd 190/11 gdzie stwierdzono, iż podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT, zapłaconego z tytułu nabycia usług wykonanych przez podmiot niezarejestrowany do VAT w sytuacji, gdy przedmiotowe faktury zawierają wszystkie informacje wymagane przez przepisy podatkowe, a w szczególności - informacje niezbędne do ustalenia tożsamości wystawcy.
Podsumowując - mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz przedstawiony stan faktyczny, a także orzecznictwo TSUE i sądów administracyjnych, należy stwierdzić, że ma Pan prawo do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej przez podmiot niezarejestrowany do VAT.
