Przepisy dotyczące pracy tymczasowej są zawarte w odrębnej ustawie, co powoduje, że ten sposób świadczenia pracy jest nieco odmiennie uregulowany w porównaniu do unormowań zawartych w Kodeksie pracy. Na czym polega praca tymczasowa? Czy istnieje limit pracy tymczasowej u danego przedsiębiorcy/pracodawcy, a jeśli tak, to jaki? Odpowiedź poniżej.
Praca tymczasowa
Pracę tymczasową reguluje Ustawa z dnia 9 lipca 2003 roku o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Zawarte są w niej zasady zatrudniania pracowników tymczasowych przez pracodawcę będącego agencją pracy tymczasowej oraz zasady kierowania tych pracowników i osób niebędących pracownikami agencji pracy tymczasowej do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz pracodawcy użytkownika.
Zgodnie z art. 2 pkt 3) ww. ustawy praca tymczasowa to wykonywanie przez pracownika tymczasowego na rzecz danego pracodawcy użytkownika, przez okres nie dłuższy niż wskazany w ustawie, zadań:
- o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym, lub
- których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe, lub
- których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika.
Pracownik tymczasowy zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej w ramach umowy o pracę wykonuje pracę na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika, określonego w art. 2 pkt 1 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Podporządkowanie pracownika tymczasowego agencji pracy tymczasowej polega na obowiązku podjęcia pracy przez pracownika u pracodawcy użytkowania wskazanego przez agencję.
Agencja pracy tymczasowej zatrudnia pracowników tymczasowych na podstawie umowy o pracę na czas określony.
Agencja pracy tymczasowej może, na podstawie umowy prawa cywilnego, kierować osoby niebędące pracownikami takiej agencji do wykonywania pracy tymczasowej.
Podmiot prowadzący działalność gospodarczą w formie agencji pracy tymczasowej nie ma prawnej możliwości zatrudnienia pracowników na podstawie innej umowy niż umowy wskazane w art. 7 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, bez względu na wolę stron w tym zakresie. Wynika tak z wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 24 maja 2016 roku (III AUa 906/15).
Umowa zawierana jest między trzema podmiotami: pracownikiem tymczasowym, agencją pracy tymczasowej oraz pracodawcą użytkownikiem.
Pracodawca użytkownik wykonuje obowiązki i korzysta z praw przysługujących pracodawcy w zakresie niezbędnym do organizowania pracy z udziałem pracownika tymczasowego.
Pracodawca użytkownik:
jest obowiązany zapewnić pracownikowi tymczasowemu bezpieczne i higieniczne warunki pracy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy tymczasowej,
prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika tymczasowego w zakresie i na zasadach obowiązujących w stosunku do pracowników,
nie może stosować do pracownika tymczasowego przepisu art. 42 § 4 kp ani powierzać mu wykonywania pracy na rzecz i pod kierownictwem innego podmiotu.
Przykład 1.
Pan Jan prowadzi zakład stolarski. Zatrudnia na podstawie umowy o pracę 10 pracowników. Jednak w sezonie wiosenno-letnim z uwagi na zwiększoną liczbę zamówień potrzebuje dodatkowych rąk do pracy i planuje zatrudnić przez agencję pracy tymczasowej 2 pracowników na okres 6 miesięcy. Czy istnieje możliwość zatrudnienia pracowników tymczasowych na taki okres?
W celu zawarcia umowy o pracę między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym pracodawca użytkownik uzgadnia z tą agencją na piśmie:
rodzaj pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu;
wymagania kwalifikacyjne konieczne do wykonywania pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu;
przewidywany okres wykonywania pracy tymczasowej;
wymiar czasu pracy pracownika tymczasowego;
miejsce wykonywania pracy tymczasowej.
Praca tymczasowa – okres zatrudnienia
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych agencja pracy tymczasowej może skierować danego pracownika tymczasowego do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz jednego pracodawcy użytkownika przez okres nieprzekraczający łącznie 18 miesięcy w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy.
Pracodawca użytkownik może korzystać z pracy tej samej osoby wykonującej pracę tymczasową na podstawie umowy o pracę oraz umowy prawa cywilnego przez okres nieprzekraczający łącznie 18 miesięcy w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy.
Przykład 1.
Pan Piotr został zatrudniony jako pracownik tymczasowy w stolarni pana Jana na okres 6 miesięcy. Po zakończeniu okresu obowiązywania umowy pan Jan chciałby jednak przedłużyć jej trwanie o 13 miesięcy. Jednak zatrudnienie na taki okres nie będzie możliwe, ponieważ może on zawrzeć nową umowę o pracę tymczasową z panem Piotrem na maksymalnie 12 miesięcy, aby nie przekroczyć ustawowego limitu 18 miesięcy obowiązywania tego rodzaju umów.
Przykład 2.
Pan Piotr został zatrudniony jako pracownik tymczasowy w stolarni pana Jana na okres 6 miesięcy. Po zakończeniu okresu obowiązywania umowy rozpoczął on pracę u innego pracodawcy. Pracował tam 12 miesięcy. Czy po tym okresie pan Piotr będzie mógł zostać zatrudniony u pana Jana na okres 14 miesięcy? Niestety nie. Pan Piotr będzie mógł zostać zatrudniony tak, by nie przekroczyć ustawowego limitu 18 miesięcy obowiązywania tego rodzaju umów w ciągu 36 kolejnych miesięcy. Skoro pracował on u pana Jana przez 6 miesięcy, to kolejna umowa może zostać zawarta na okres 12 miesięcy.
Przykład 3.
Pan Piotr został zatrudniony jako pracownik tymczasowy w stolarni pana Jana na okres 6 miesięcy. Po zakończeniu okresu obowiązywania umowy rozpoczął on pracę u innego pracodawcy. Pracował tam 48 miesięcy. Czy po tym okresie pan Piotr będzie mógł zostać zatrudniony u pana Jana na okres 14 miesięcy? W tym przypadku należy odpowiedzieć twierdząco. Pan Piotr będzie mógł zostać zatrudniony na okres 14 miesięcy, ponieważ między ostatnim zatrudnieniem u pana Jana upłynęło ponad 36 miesięcy.
Oczywiście pracownik tymczasowy w okresie wykonywania pracy tymczasowej na rzecz pracodawcy użytkownika ma prawo do korzystania z jego urządzeń socjalnych na zasadach przewidzianych dla pracowników zatrudnionych przez tego pracodawcę użytkownika.
Jakiej pracy nie można powierzyć pracownikowi tymczasowemu?
Jak wskazuje art. 8 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, pracownikowi tymczasowemu nie może być powierzone wykonywanie na rzecz pracodawcy użytkownika pracy:
szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 23715 kp;
na stanowisku pracy, na którym jest zatrudniony pracownik pracodawcy użytkownika, w okresie uczestniczenia tego pracownika w strajku;
tego samego rodzaju co praca wykonywana przez pracownika pracodawcy użytkownika, z którym został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie ostatnich 3 miesięcy poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia wykonywania pracy tymczasowej przez pracownika tymczasowego, jeżeli taka praca miałaby być wykonywana w jakiejkolwiek jednostce organizacyjnej pracodawcy użytkownika położonej w gminie, na której terenie znajduje się lub znajdowała się jednostka organizacyjna, w której był zatrudniony zwolniony pracownik;
wymagającej uzbrojenia pracownika ochrony w broń palną bojową lub przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, których posiadanie wymaga uzyskania pozwolenia, o którym mowa w Ustawie z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji.
Podsumowanie - praca tymczasowa
Z powyższej analizy przepisów dotyczących zatrudniania pracowników w formule pracy tymczasowej wynika, że istnieją znaczne ograniczenia w możliwości zatrudniania pracowników w ten sposób. Celem tego było zminimalizowanie nadużywania tej instytucji. Oczywiście warto wiedzieć, że mimo że z nazwy jest to model umowy o pracę o charakterze tymczasowym, to jak w przypadku każdej umowy o pracę są odprowadzane składki emerytalne i rentowe. Okres trwania umowy zalicza się również do stażu pracy, od którego liczone są uprawnienia wynikające z kp, jak choćby wysokość urlopu wypoczynkowego.
