Praca zazwyczaj kojarzy się z wykonywaniem obowiązków w siedzibie firmy, w stałych godzinach i bez dodatkowych dni wolnych - to z pewnością najbardziej popularna forma pracy. Tradycyjne modele pracy sprawdzają się w wielu przedsiębiorstwach, jednak nie zawsze będą najlepszym rozwiązaniem - niekiedy najodpowiedniejsze będą opcjonalne formy zatrudnienia.
Opcjonalne formy zatrudnienia - co to właściwie jest?
Wytworzenie się nowych form wykonywania pracy jest ściśle związane z rozwojem rynku. Powstawanie nowych zawodów i branż wymusza też znalezienie optymalnego dla nich sposobu organizowania pracy, nie zawsze bowiem to, co sprawdziło się wcześniej, będzie dobre dla przedstawicieli nowych specjalności.
Co ważne, nowe zawody często związane są z procesem twórczym i wymagają sporej kreatywności. To również powoduje, że nietypowe godziny pracy, ich elastyczność czy traktowanie pracowników bardziej indywidualnie, pomagają wykorzystać ich potencjał.
Sami pracownicy z pokolenia wchodzącego obecnie na rynek chcą, żeby pracodawca traktował ich jako jednostki, ważne też jest dla nich dopasowanie zarówno do predyspozycji, talentów i upodobań, jak i do sposobu, w jaki pracują. Istotne są również dla nich efekty, a nie sam proces pracy, dlatego też tak cenią elastyczne godziny pracy.
Nowe formy zatrudnienia - rodzaje
Trudno dokładnie wyróżnić i nazwać opcjonalne formy zatrudnienia, które stosują pracodawcy, do najpopularniejszych jednak należą:
samozatrudnienie – nierzadko pracownicy zakładają własną działalność gospodarczą i zawierają z pracodawcami umowy o współpracy, umowy o dzieło lub umowy zlecenia. Co prawda, taki rodzaj świadczenia pracy pociąga za sobą konieczność samodzielnego opłacania składek ZUS oraz podatku dochodowego, jednak daje też wiele swobody w organizowaniu pracy, a także, jeżeli nie jest to zastrzeżone w umowie z pracodawcą, pozwala świadczyć usługi również innym firmom,
freelancing, zwany także freelancerią – podstawą takiej formy zatrudnienia jest zazwyczaj umowa zlecenia lub umowa o dzieło. Sam freelancer to zazwyczaj osoba prowadząca własną działalność gospodarczą, z którą podejmowana jest krótsza lub dłuższa współpraca. Zazwyczaj nie wykonuje pracy w siedzibie firmy,
niepełny wymiar godzinowy pracy – pracowników zatrudnia się na pół lub ćwierć etatu, dzięki czemu mogą oni podjąć też zatrudnienie w innej firmie lub poświęcić czas na coś innego. Praca w niepełnym wymiarze godzinowym to dobre rozwiązanie dla studentów lub uczniów i młodych rodziców,
skrócony tydzień pracy – działa podobnie jak praca w niepełnym wymiarze godzinowym pracy, jednak pracownik zjawia się w miejscu wykonywania obowiązków nie codziennie, a jedynie w wyznaczonych dniach, niekiedy też pracuje dłużej niż 8 godzin dziennie,
telepraca – ta forma nie przewiduje stałych miejsc pracy - obowiązki pracownicze pracownik wykonuje za pomocą sieci i telefonicznie. Taki sposób organizacji pracy wymaga sporej dyscypliny, ale przynosi sporo korzyści obydwu stronom - pracodawca nie ponosi kosztów wyposażenia stanowiska pracy, zaś pracownik może pracować z domu,
praca rotacyjna – pracownik porusza się między kilkoma stanowiskami pracy. Zapobiega to stagnacji. Pracownik dzięki temu systemowi ma szansę na odnalezienie dopasowanego właśnie do siebie stanowiska. W ten sposób jest traktowana także zamiana dokonywana między stałym pracownikiem a pracownikiem zastępczym z zewnątrz, np. osobą bezrobotną,
work-sharing (parcelacja pracy) – zadania dzielone są między pewną liczbę pracowników,
job-sharing (parcelacja miejsca pracy) – dwie lub więcej osób podejmują zatrudnienie w ramach jednego etatu. Dzielą się obowiązkami dowolnie i samodzielnie ustalają czas pracy. Dzięki temu unikają rutyny, są bardziej kreatywni i zaangażowani.
