Polski rezydent podatkowy może przenieść prawa autorskie do danego utworu na rzecz podmiotu zagranicznego. W związku z tym pojawia się pytanie, czy w takich okolicznościach również możliwe jest zastosowanie podwyższonych kosztów wynoszących 50% przychodów. Dowiedz się z artykułu, jak rozliczyć prawa autorskie w umowach zawartych za granicą.
Koszty podatkowe w zakresie praw autorskich
Tytułem wstępu wskażmy, że zgodnie z art. 18 ustawy PIT za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z ich odpłatnego zbycia.
W konsekwencji wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich do utworu należy na gruncie podatku PIT kwalifikować jako przychód z praw majątkowych. Tego rodzaju przychód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej.
W kwestii kosztów podatkowych trzeba odnieść się do treści art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy PIT, który wskazuje, że koszty uzyskania przychodów z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego ustala się w wysokości 50% uzyskanego przychodu.
Roczna wysokość kosztów uzyskania przychodów dla twórców wynosi 120 000 zł (art. 22 ust. 9a ustawy PIT).
Dodatkowo wskażmy, że zgodnie z art. 22 ust. 9b ustawy PIT 50% koszty stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:
- działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
- działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
- produkcji audialnej i audiowizualnej;
- działalności publicystycznej;
- działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
- działalności konserwatorskiej;
- prawa zależnego do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
- działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.
O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub rozporządzania przez nich tymi prawami decyduje fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego lub rozporządzenia prawem autorskim do swojego utworu, czyli gdy przejdzie ono na zamawiającego dzieło (pracodawcę). Pojęcie utworu należy rozpatrywać w kontekście ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich lub pokrewnych albo rozporządzaniem nimi, stanowić skutek takiego korzystania lub rozporządzenia w postaci odpowiedniego wynagrodzenia autorskiego.
Prawa autorskie w umowach zawartych za granicą
W sytuacji gdy polski rezydent podatkowy zawiera umowę o dzieło z przeniesieniem praw autorskich na potrzeby rozliczenia podatku, konieczne jest odniesienie się do właściwej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
Typowa umowa odnosi się do kwestii opodatkowania należności licencyjnych i określa, że podlegają one opodatkowaniu zarówno w kraju rezydencji, jak i w kraju źródła osiągnięcia przychodu.
Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w Komentarzu OECD powyższe nie odnosi się jednak do przeniesienia praw autorskich.
Jeżeli wynagrodzenie przekazywane jest z tytułu przeniesienia całości praw wynikających z praw autorskich, płatność nie może stanowić należności licencyjnej. Płatnościami takimi są najczęściej dochody ze zbycia majątku w rozumieniu art. 13, nie zaś należności licencyjne w rozumieniu art. 12.
W konsekwencji wynagrodzenie wypłacone osobie fizycznej z tytułu zbycia praw autorskich nie mieści się w pojęciu należności licencyjnych określonym w art. 12 UPO. Nie stanowią one bowiem należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania ww. praw, lecz należności z tytułu ich zbycia.
W rezultacie do zysków z przeniesienia praw autorskich należy zastosować art. 13 ust. 5 UPO, który wskazuje, że przychody z tego tytułu podlegają opodatkowaniu tylko w kraju miejsca zamieszkania osoby fizycznej. To z kolei oznacza, że nie dochodzi w takim przypadku do podwójnego opodatkowania, ponieważ cały przychód z tytułu przeniesienia praw autorskich podlega opodatkowaniu tylko w jednym kraju, tj. w kraju rezydencji osoby fizycznej.
Kolejnym skutkiem będzie zatem to, że w takim przypadku nie występuje konieczność zastosowania metody unikania podwójnego opodatkowania.
Prawo do zastosowania podwyższonych kosztów przy prawach autorskich wykonywanych za granicą
Jak już ustaliliśmy, przychody z przeniesienia za granicę praw autorskich podlegają opodatkowaniu w Polsce, co oznacza, że do rozliczenia podatku zastosowanie będą mieć polskie regulacje podatkowe.
Skutkuje to tym, że możliwe jest zastosowanie postanowień określonych w art. 22 ust. 9 ustawy PIT, a zatem w pełni dopuszczalne jest skorzystanie w ramach rozliczenia z 50% kosztów uzyskania przychodów.
Przykład 1.
Polski rezydent podatkowy – nieprowadzący działalności gospodarczej – zawarł umowę o dzieło z przeniesieniem praw autorskich na rzecz przedsiębiorcy z USA.
Czy zawierając umowę o dzieło z przeniesieniem praw autorskich za granicę, można skorzystać z 50% kosztów uzyskania przychodów?
Tak, przychód z tego tytułu podlega opodatkowaniu w Polsce i rezydent może zastosować 50% koszty uzyskania przychodów. Rozliczenia podatku dokonuje samodzielnie w PIT-36 składanym w terminie do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Nie ma konieczności opłacania zaliczki na podatek w trakcie roku.
W opisanym problemie kluczową kwestię odrywają postanowienia umowy międzynarodowej wskazujące, że przychody z przeniesienia praw autorskich podlegają opodatkowaniu wyłącznie w kraju miejsca zamieszkania (rezydencji) osoby fizycznej. To powoduje, że w zakresie ustalania kosztów zastosowanie będą mieć polskie regulacje podatkowe.
