Nie każdy przedsiębiorca rozpoczynając działalność gospodarczą jest zobowiązany do zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT. Niektóre podmioty mogą bowiem skorzystać ze zwolnienia w zakresie, jaki dopuszcza ustawa. Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł (bez kwoty podatku). Jest to zwolnienie dobrowolne, z którego podatnik jeżeli chce, może skorzystać.
Z kolei podmioty zwolnione przedmiotowo zostały określone w art. 43 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Są one obligatoryjnie zwolnione z VAT, co powoduje, iż podatnik, co do zasady, nie może zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.
Jak zostało wyżej wspomniane przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia wynikającego z art. 113 ustawy mogą z niego zrezygnować i zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT. Jednak przed podjęciem takiej decyzji należy się dobrze zastanowić, gdyż tego typu rozwiązanie nie zawsze przynosi wymierne korzyści.
Zalety i wady rezygnacji ze zwolnienia
W sytuacji, gdy kontrahentami firmy zwolnionej z VAT są nievatowcy, wówczas przejście na VAT może nie być wskazanym rozwiązaniem.
Jednak w określonych sytuacjach jest to jak najbardziej pożądane posunięcie. Zwłaszcza, kiedy głównymi nabywcami, towarów czy usług przedsiębiorstwa, są czynni podatnicy VAT. Wówczas odbiorca od tego typu transakcji będzie mógł odliczyć VAT, oczywiście o ile spełni wymogi art. 86 ust. 1 ustawy o VAT: w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Również sprzedawca będzie mógł pomniejszyć podatek VAT należny (dotyczący sprzedaży) o podatek VAT naliczony (dotyczący zakupów) wynikający z faktur kosztowych, co z pewnością przyniesie przedsiębiorcy spore korzyści.
Należy jednak pamiętać, że będąc czynnym podatnikiem VAT należy prowadzić dodatkowe ewidencje - rejestr zakupu i sprzedaży VAT. Dokumenty te będą podstawą sporządzenia deklaracji VAT przez podatnika za dany okres rozliczeniowy.
Kolejną zaletą rejestracji jako czynny podatnik VAT jest korzystniejsze rozliczanie w okresie, w którym przedsiębiorstwo zamierza ponieść duże nakłady inwestycyjne, a więc wzrosną koszty firmy. Wówczas, kiedy wartość podatku VAT naliczonego (dotyczącego zakupów) przewyższy kwotę podatku VAT należnego (dotyczącego sprzedaży) podatnik będzie mógł ubiegać się o jego zwrot. Co ważne zwrócona przez urząd skarbowy suma nie stanowi przychodu. Podatnik może ją śmiało ulokować inwestując np. w dalszy rozwój firmy.
Procedura rezygnacji ze zwolnienia
Zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy o VAT podatnik, któremu przysługuje prawo do zwolnienia podmiotowego, może z niego zrezygnować w dowolnym momencie prowadzenia działalności. W tym celu zobowiązany jest dokonać zgłoszenia rejestracyjnego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnuje ze zwolnienia. W takiej sytuacji przedsiębiorca od początku miesiąca następującego po zgłoszeniu staje się czynnym podatnikiem VAT. Podobnie jest w przypadku podatników, którzy rozpoczęli działalność w trakcie roku podatkowego, z tym że zgłoszenia muszą dokonać oni przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. W obu przypadkach zgłoszenia rejestracyjnego dokonuje się na druku VAT-R we właściwym urzędzie skarbowym.
Czy można powrócić do zwolnienia?
Powrót do zwolnienia podmiotowego z VAT jest możliwy, jednak nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym podatnik od zwolnienia odstąpił. Zasada ta wynika z art. 113 ust. 11 ustawy o VAT.
