Zerowa stawka VAT w kraju konsumpcji a VIU-DO

Deklaracja VIU-DO związana jest ze stosowaniem przez polskich podatników unijnej procedury określanej jako VAT OSS. W jej ramach polscy podatnicy mogą rozliczać zagraniczny podatek VAT należny w innych krajach UE bez konieczności rejestracji w każdym kraju dokonywania sprzedaży na rzecz konsumentów. W przypadku niektórych dostaw może być zastosowana zerowa stawka VAT w kraju konsumpcji. W związku z tym warto zastanowić się, w jaki sposób należy deklarować tego typu transakcje w deklaracji VIU-DO.

WSTO w ramach procedury unijnej VAT OSS

W przypadku, gdy podatnik z Polski dokonuje dostawy towarów na rzecz osób prywatnych (nieprowadzących działalności gospodarczej) mających miejsce zamieszkania w innym kraju UE, mamy do czynienia z transakcją definiowaną jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów na odległość (dalej: WSTO).

Należy zaznaczyć, że zgodnie z regułą ogólną (pomijamy tu sytuacje szczególne określone w art. 22 ust. 1a ustawy VAT) w przypadku wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość miejscem opodatkowania VAT jest kraj, w którym towary znajdują się w momencie zakończenia wysyłki lub transportu do nabywcy, czyli w kraju konsumpcji. Tak wynika z art. 22 ust. 1 pkt 1a ustawy VAT.

W konsekwencji tego typu transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce, lecz w kraju miejsca zamieszkania konsumenta. Aby uprościć proces rozliczenia zagranicznego podatku i zwolnić podatników z obowiązku rejestracji do VAT, w każdym kraju konsumpcji przewidziano możliwość zastosowania procedury unijnej, tj. VAT OSS.

Z treści art. 130a ustawy VAT wynika, że procedura unijna to rozliczenie VAT należnego m.in. z tytułu WSTO państwu członkowskiemu konsumpcji za pośrednictwem państwa członkowskiego identyfikacji. Jak wynika z art. 130b ust. 1 ustawy VAT, podatnik może złożyć zgłoszenie informujące o zamiarze skorzystania z procedury unijnej w państwie członkowskim identyfikacji. Procedura unijna ma zastosowanie do wszystkich dostaw towarów lub każdego świadczenia usług objętych tą procedurą, dokonywanych przez podatnika na terytorium Unii Europejskiej.

W przypadku podatników mających siedzibę w kraju państwem identyfikacji będzie Polska. Aby skorzystać z VAT OSS, konieczne jest złożenie zgłoszenia rejestracyjnego VIU-R do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Zobacz też:

Elektroniczne deklaracje VIU-DO

W świetle art. 130c ustawy VAT podatnicy zidentyfikowani na potrzeby procedury unijnej są obowiązani składać za pomocą środków komunikacji elektronicznej deklaracje VIU-DO niezależnie od tego, czy dostawy towarów i świadczenia usług objęte procedurą unijną miały miejsce. Deklaracje VAT składa się za okresy kwartalne w terminie do końca miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.

Deklaracja VIU-DO zawiera:

numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku;
dla każdego państwa członkowskiego konsumpcji, w którym VAT jest należny:

całkowitą wartość WSTO pomniejszoną o kwotę VAT,
całkowitą kwotę podatku należnego przypadającą na transakcje, o których mowa w lit. a, wraz z jej podziałem na kwoty odpowiadające poszczególnym stawkom VAT,
stawki VAT;

kwotę podatku należnego ogółem.

Kwoty w deklaracji VAT wyrażane są wyłącznie w euro. Podatnicy są obowiązani do wpłacania kwot VAT w euro, wskazując deklarację VAT, której dotyczy wpłata, w terminie złożenia deklaracji VIU-DO na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego.

Deklaracja VIU-DO dotyczy zatem rozliczenia podatku VAT należnego w innym kraju UE. W konsekwencji tego rodzaju transakcje – w tym WSTO – nie podlegają ani opodatkowaniu w Polsce, ani też wykazaniu w części ewidencyjnej czy też deklaracyjnej pliku JPK_VAT. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z art. 130d ustawy VAT podatnicy zidentyfikowani na potrzeby procedury unijnej są obowiązani prowadzić w postaci elektronicznej odrębną ewidencję transakcji objętych procedurą unijną.

Ewidencja ta jest udostępniana przez podatnika drogą elektroniczną na każde żądanie państwa członkowskiego identyfikacji oraz państwa członkowskiego konsumpcji. W przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających udostępnienie ewidencji drogą elektroniczną ewidencję udostępnia się w sposób i w terminie wskazanych przez właściwy organ podatkowy.

Ewidencję należy przechowywać przez okres 10 lat od zakończenia roku, w którym dokonano dostaw towarów lub świadczenia usług objętych procedurą unijną.

Wyżej wymieniona ewidencja musi być prowadzona zgodnie z wymogami, o których mowa w art. 63c unijnego rozporządzenia 282/2011. Zgodnie z tym przepisem ewidencja musi zawierać następujące informacje:

państwo członkowskie konsumpcji, w którym dokonywane są dostawy towarów lub świadczone są usługi;
rodzaj świadczonych usług lub opis i ilość towarów będących przedmiotem dostawy;
datę świadczenia usług lub dokonania dostawy towarów;
podstawę opodatkowania ze wskazaniem zastosowanej waluty;
wszelkie kolejne kwoty podwyższające lub obniżające podstawę opodatkowania;
zastosowaną stawkę VAT;
kwotę należnego VAT ze wskazaniem zastosowanej waluty;
datę i kwotę otrzymanych płatności;
wszelkie płatności zaliczkowe otrzymane przed dostawą towarów lub świadczeniem usług;
w przypadku, gdy wystawiono fakturę – informacje zawarte na fakturze;
w przypadku towarów – informacje wykorzystywane do określenia miejsca rozpoczęcia i zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy;
wszelkie dowody dotyczące możliwych zwrotów towarów, w tym podstawę opodatkowania i zastosowaną stawkę VAT.

Z konstrukcji deklaracji VIU-DO oraz z treści art. 63c rozporządzenia 282/2011 wynika, że wykazaniu w ramach unijnej procedury VAT OSS podlegają tylko te transakcje, które wiążą się z powstaniem podatku należnego VAT.

Zerowa stawka VAT a deklaracja VIU-DO

W Przewodniku dotyczący punktu kompleksowej obsługi w zakresie VAT z marca 2021 roku (dostępny pod adresem: https://www.podatki.gov.pl/media/7030/oss-guidelines-pl.pdf) możemy przeczytać (pkt 7, s. 43):

„Ponadto w deklaracji na potrzeby punktów kompleksowej obsługi nie należy uwzględniać dostaw zwolnionych z podatku w państwie członkowskim konsumpcji. Ma to zastosowanie do wszystkich dostaw zwolnionych z podatku, niezależnie od tego, czy dostawca jest uprawniony do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Dostawy, w przypadku których stosuje się tzw. stawkę zerową, prowadzą do takiego samego rezultatu jak dostawy zwolnione z podatku z prawem do odliczenia podatku VAT naliczonego i wobec tego ich również nie uwzględnia się w deklaracji na potrzeby punktu kompleksowej obsługi”.

W rezultacie w deklaracji VIU-DO wykazuje się jedynie dostawy opodatkowane zagraniczną stawką VAT (podstawową lub obniżoną), natomiast nie wykazuje się dostaw towarów, które korzystają z zerowej stawki VAT.

Przykład 1.

Przedsiębiorca z Polski dokonał sprzedaży książki na rzecz konsumenta z Irlandii. Transakcja ta została zakwalifikowana jako WSTO. Podatnik zarejestrował się do unijnej procedury VAT OSS. Załóżmy, że w Irlandii obowiązuje zerowa stawka VAT dla dostaw książek. Czy przedsiębiorca z Polski powinien wykazać taką dostawę w deklaracji VIU-DO?

Nie. WSTO niegenerujące podatku należnego – z uwagi na zerową stawkę VAT – nie podlega wykazaniu w elektronicznej deklaracji VIU-DO.

W kwartalnych deklaracjach VIU-DO związanych z dostawami towarów do konsumentów mających miejsce zamieszkania w innych krajach UE nie należy wykazywać transakcji korzystających z zerowej stawki VAT czy też transakcji zwolnionych od podatku.

Końcowo wskażmy, że dostawa towarów podlegająca opodatkowaniu zerową stawką VAT w kraju zakończenia wysyłki nie podlega wykazaniu ani w deklaracji VIU-DO w ramach procedury VAT OSS, ani też w deklaracji VAT składanej w polskim urzędzie skarbowym.

Polecamy:

Jednolity Plik Kontrolny - wszystko co warto wiedzieć!