Due diligence to kompleksowe badanie kondycji przedsiębiorstwa, które z reguły zlecane jest przez zewnętrznego inwestora, zainteresowanego kupnem firmy. Chce on sprawdzić, czy oferta jest rzeczywiście korzystna. Kontrola obejmuje całe przedsiębiorstwo, dając całościowy obraz firmy. Wykonują ją zewnętrzni specjaliści. Dowiedz się, na czym polega badanie due diligence i jak się je przeprowadza.
Due diligence - definicja
Pojęcie due diligence wywodzi się z amerykańskiej wykładni prawa cywilnego. Do powszechnego użycia trafiło w 1933 roku za sprawą przyjęcia Securities Act. W języku polskim stosuje się tłumaczenie tego pojęcia na należytą staranność. W trakcie badania due diligence wyczerpującej analizie poddaje się kondycję:
-
finansową,
-
handlową,
-
prawną,
-
podatkową,
-
technologiczną.
przedsiębiorstwa, aby ocenić jego mocne i słabe strony. Pozwala to określić, jakie są szanse i zagrożenia wynikające z transakcji jeszcze przed przystąpieniem do negocjacji. Due diligence jako badanie przedinwestycyjne najczęściej stosuje się w przypadku:
-
sprzedaży przedsiębiorstwa,
-
sprzedaży akcji lub udziałów,
-
połączenia spółek kapitałowych,
-
wprowadzaniu przedsiębiorstwa do obrotu publicznego,
-
szukania przez firmę zewnętrznych inwestorów,
-
oddłużania,
-
wywłaszczania.
Głównym celem przeprowadzenia analizy due diligence jest zebranie wszechstronnych informacji niezbędnych do wyceny wartości przedsiębiorstwa oraz identyfikacji czynników mających na nią znaczący wpływ. Due diligence nie należy mylić z audytem, który z reguły obejmuje jeden obszar kontroli i wynika z wewnętrznego zapotrzebowania przedsiębiorstwa. Due diligence nie powinno być także traktowane jako zielone światło dla transakcji - jeśli do niej nie dojdzie, może posłużyć jako budulec, potrzebny do optymalizacji działania firmy. W każdej instytucji analiza due diligence przebiega trochę inaczej. Wynika to z odmiennych warunków, branży, liczby zatrudnionych pracowników, sposobu prowadzenia działalności, kultury organizacji. W większości przypadków analizę due diligence zleca firma zainteresowana kupnem, choć zleceniodawcą może być również firma przejmowana. Dzięki badaniu firma przejmowana może wyeliminować potencjalne zagrożenia, które mogłyby zniechęcić inwestora.
Due diligence - krok po kroku
Badanie due diligence może trwać od tygodnia do nawet pół roku. Zależy to od wielkości przedsiębiorstwa i zakresu jego działalności. Na czas wpływa także konieczność pozyskiwania zewnętrznych ekspertów, jeżeli firma ma bardzo niszową specjalizację. Analizę due diligence zleca się zewnętrznej firmie. Gwarantuje to przejrzystość i bezstronność. Na wybór firmy największy wpływ mają:
-
renoma i opinie,
-
oferowani specjaliści,
-
przewidywany czas badania,
-
cena.
Przed przystąpieniem do badania warto zadbać o zabezpieczenie poufnych danych przedsiębiorstwa. Due diligence to “biznesowa lupa”, przed ekspertami nie będzie tajemnic, będą pracować na szczegółowych informacjach o firmie, dostaną wgląd do tajnej dokumentacji, także finansowej. Aby uchronić się przed wyciekiem danych, konieczne jest zawarcie umowy z firmą mającą przeprowadzić kontrolę. Powinna mieć ona formę pisemną i zawierać oświadczenie o wykorzystywaniu poufnych informacji wyłącznie na potrzeby prowadzonego badania.
Po podpisaniu umowy można przejść do badania. Ważne jest, żeby nie utrudniać ekspertom kontroli i nie blokować dostępu do potrzebnych dokumentów. Analizę przeprowadzają osoby postronne, co gwarantuje bezstronność. W skład komisji dokonującej badania najczęściej wchodzą specjaliści z zakresu m.in. prawa, ekonomii, rachunkowości, kadr, marketingu, a także rzeczoznawcy majątkowi.
Ostatnim etapem due diligence jest przedstawienie wyników kontroli. Na ich podstawie zainteresowane strony mogą podjąć decyzję o dalszej współpracy, mając kompleksowy obraz przedsiębiorstwa.
Wyniki due diligence mogą wpłynąć na poprawę i wzmocnienie wizerunku firmy. Kompleksowe badanie firmy i jej otoczenia pokazuje, że organizacja nie ma niczego do ukrycia. Buduje to jej wizerunek jako godnego zaufania partnera biznesowego.
