Za sprawą ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, z dniem 1 sierpnia 2019 r. do porządku prawnego wprowadzono zwolnienie z PIT do 26 roku życia. Zwolnienie obejmuje przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26 roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Tak więc, czy pobór zaliczek PIT może być wymagany od pracodawcy? Zastosowanie zwolnienia zarówno w 2019 r., jak i w latach kolejnych uzależnione jest m.in. od osoby, która uzyskuje wymienione powyżej przychody.
Poniżej omówiono kilka istotnych zagadnień, które mogą okazać się przydatne zarówno młodym osobom, które korzystają lub mogą korzystać z niniejszego zwolnienia, a także ich płatnikom, którzy odpowiedzialni są za prawidłowe obliczenie i odprowadzenie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych do urzędu skarbowego.
Zwolnienie z PIT – kluczowa jest wola podatnika
Zastosowanie zwolnienia z podatku PIT w 2019 r., dot. przychodów uzyskiwanych przez osoby do 26 roku życia, możliwe było pod warunkiem złożenia przez te osoby pisemnego oświadczenia, zgodnie z którym osoby te deklarowały, że uzyskane w okresie od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. przychody z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT będą w całości zwolnione od podatku, tj. nie przekroczą 35 636,67 zł. W przypadku kolejnych lat sytuacja dotycząca oświadczenia kształtuje się zgoła odmiennie.
W roku 2020 i w latach kolejnych płatnicy nie pobierają zaliczek na podatek przy łącznym zaistnieniu trzech przesłanek:
- Podatnik, który uzyskuje przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT nie ukończył 26 roku życia,
- Przychody w skali roku podatkowego nie przekraczają 85 528 zł,
- Podatnik nie złożył wniosku o pobór zaliczek PIT bez zastosowania zwolnienia.
Jeżeli więc podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, o pobór zaliczek PIT, czyli żeby ten obliczał i pobierał zaliczki bez zastosowania zwolnienia od podatku, wówczas płatnik pobiera zaliczki bez stosowania tego zwolnienia, najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek.
Ustawodawca przewidział więc dla młodych podatników możliwość zrezygnowania ze zwolnienia z podatku. Opcja ta może okazać się przydatna m.in. dla osób, które uzyskują stosunkowo wysokie dochody z więcej niż jednego stosunku pracy i/lub zlecenia, które po skumulowaniu przekroczą 85 528 zł. Całkowity brak pobierania zaliczek w trakcie roku podatkowego mógłby skutkować koniecznością jednorazowej zapłaty podatku w znacznej wysokości w terminie składania zeznań rocznych tj. do 30 kwietnia roku podatkowego, następującego po roku podatkowym, w którym uzyskano przychody.
Oświadczenie będzie ważne tylko na dany rok podatkowy
Podkreślenia wymaga fakt, że wniosek podatnika o pobór zaliczek bez zastosowania zwolnienia z podatku PIT wiąże płatnika tylko na dany rok podatkowy. Oznacza to więc, że w przypadku gdy podatnik będzie w dalszym ciągu zainteresowany, aby płatnik pobierał zaliczki bez zastosowania zwolnienia obowiązany będzie do składania wniosku co roku.
W praktyce, aby uzyskane w danym roku przychodu były w całości opodatkowane, wniosek taki należy złożyć odpowiednio wcześnie. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 32 ust. 1f ustawy o PIT „[j]eżeli podatnik złoży płatnikowi pisemny wniosek o pobór zaliczek bez stosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148, płatnik pobiera zaliczki bez stosowania tego zwolnienia, najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek”.
Złożenie wniosku na początku danego roku podatkowego może skutkować tym, że płatnik dopiero od kolejnego miesiąca rozpocznie naliczanie i pobieranie zaliczek na podatek dochodowy.
Czy oświadczenie o pobór zaliczek PIT można cofnąć w trakcie roku podatkowego?
Przepis umożliwia złożenie wniosku przez podatnika o odprowadzanie zaliczek na PIT bez zastosowania zwolnienia z PIT do 26 roku życia. Płatnik jest związany wnioskiem na dany rok podatkowy.
Żadna regulacja w przepisach prawa podatkowego nie przewiduje jednak możliwości „cofnięcia” skutków złożonego płatnikowi oświadczenia. W praktyce więc płatnicy, z uwagi na możliwość poniesienia odpowiedzialności m.in. z art. 77 Kodeksu karno-skarbowego, nie będą skłonni do zaprzestania poboru zaliczek. Powyższa regulacja z kks stanowi, że „[p]łatnik lub inkasent, który pobranego podatku nie wpłaca w terminie na rzecz właściwego organu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie”.
Z punktu widzenia płatnika obowiązanego do obliczenia i pobrania podatku na podstawie złożonego przez podatnika wniosku, najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie obliczanie i pobieranie podatku do końca roku podatkowego, także w przypadku, gdy podatnik będzie domagał się cofnięcia skutków złożonego wcześniej wniosku.
W praktyce można wyobrazić sobie sytuację, w której dobrze zarabiająca młoda osoba traci w trakcie roku jedno ze źródeł dochodu i chciałaby cofnąć skutki złożonego wniosku o obliczanie i pobór zaliczek PIT bez stosowania zwolnienia. Zabieg ten pozwoliłby na wypłatę wyższego (nieopodatkowanego wynagrodzenia).
Mimo że przepisy nie przewidują możliwości cofnięcia skutków złożonego wniosku o pobór zaliczek PIT, możliwe będzie uzyskanie zwrotu nadpłaconego podatku w zeznaniu rocznym.
Być może w przyszłości ustawodawca wprowadzi do porządku prawnego możliwość cofnięcia skutków złożonego wcześniej wniosku, ponieważ w praktyce mogą zaistnieć sytuacje, w których dochody osób do 26 roku życia osiąganie w trakcie roku podatkowego będą znacząco różnić się od zakładanych wcześniej szacunków.
Jak sformułować wniosek o pobór zaliczek PIT do płatnika?
Aby skutecznie zrezygnować ze zwolnienia z podatku PIT do ukończenia 26 roku życia „na ręce” płatnika należy złożyć odpowiednio sformułowany wniosek. Treść takiego wniosku oprócz danych podstawowych takich jak oznaczenie daty, stron stosunku prawnego (dane podatnika i płatnika) oraz własnoręcznego podpisu może przybrać następującą postać: „Na podstawie art. 32 ust. 1f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych zwracam się z wnioskiem o pobieranie przez płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za poszczególne miesiące 2020 r. bez stosowania zwolnienia od podatku wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
