W określonych przepisami przypadkach podatnik jest zobowiązany korygować odliczony podatek naliczony, aczkolwiek w przypadku korekty, która jest na korzyść podatnika, możemy mówić raczej o uprawnieniu. Jak wygląda korekta VAT po rezygnacji lub wyborze zwolnienia podmiotowego?
Jak dokonać korekty podatku naliczonego w związku z rezygnacją lub wyborem zwolnienia podmiotowego?
Korekta VAT naliczonego jest możliwa przede wszystkim, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, lub nie miał takiego prawa, a wkrótce potem zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi. Przypadki takie mogą mieć miejsce w szczególności, kiedy podatnik korzystający dotychczas ze zwolnienia podmiotowego, rezygnuje z dalszego korzystania z tego zwolnienia oraz w przypadkach, kiedy podatnik zarejestrowany do teraz jako podatnik VAT czynny wybiera korzystanie ze zwolnienia podmiotowego.
Korekta VAT od wyposażenia i niskocennych środków trwałych
Korekty VAT od środków trwałych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł oraz od wyposażenia dokonuje się jednorazowo w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła zmiana przeznaczenia tych towarów. Korekty nie dokonuje się jednak jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano wyżej wymienione składniki majątku do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy. Kwotę korekty VAT od niskocennych środków trwałych i wyposażenia podatnik wykazuje w deklaracji VAT w poz. 48 ze znakiem „minus”.
Przykład 1.
W 2015 roku podatnik kupił komputer, a w czerwcu 2016 roku meble biurowe. Wartość początkowa tych składników majątku wynosiła 5000 zł (każdy). VAT od ich zakupu podatnik odliczył w całości. Z dniem 1 stycznia 2017 roku podatnik rezygnuje z rozliczania VAT. W związku ze zmianą przeznaczenia wyżej wymienionych składników majątku dla celów VAT podatnik musi skorygować cały VAT odliczony od zakupu mebli. Korektę tę podatnik wykazuje w deklaracji VAT za styczeń 2017 roku w poz. 48 ze znakiem „minus”. Podatnik nie ma obowiązku korygowania podatku odliczonego od zakupu komputera, ponieważ minęło już 12 miesięcy od oddania go do użytkowania.
Przykład 2.
Podatnik, korzystający w chwili obecnej ze zwolnienia podmiotowego, rezygnuje z początkiem 2018 roku, w związku z czym zarejestruje się jako czynny podatnik VAT. W związku z powyższym od 1 stycznia 2018 roku podatnik będzie wykonywał wyłącznie czynności opodatkowane VAT. W kwietniu 2017 roku podatnik kupił laptop, którego wartość początkowa wynosiła 5000 zł. W związku z rezygnacją ze zwolnienia podmiotowego podatnik w deklaracji VAT za styczeń 2018 roku wykaże kwotę podatku VAT w poz.48 ze znakiem „plus”.
Korekta VAT od towarów handlowych
Podatnik, który rezygnuje z rozliczania VAT, powinien skorygować również VAT odliczony od zakupu towarów handlowych, surowców, czy materiałów, które posiada na stanie na dzień rezygnacji z rozliczania VAT. W tym przypadku nie ma znaczenia, jaki okres upłynął od ich zakupu. Podatnik zobowiązany jest do dokonania korekty odliczonego uprzednio podatku naliczonego, przy czym korekty tej należy dokonać w całości jednorazowo.
Przykład 3.
Podatnik, korzystający w chwili obecnej ze zwolnienia podmiotowego, rezygnuje z początkiem 2018 roku, w związku z czym zarejestruje się jako czynny podatnik VAT. W związku z powyższym od 1 stycznia 2018 roku podatnik będzie wykonywał wyłącznie czynności opodatkowane VAT. Podatnik posiada na stanie towary o wartości 1000 zł, przy których nabyciu nie odliczył VAT. W związku z rezygnacją ze zwolnienia podmiotowego podatnik w deklaracji VAT za styczeń 2018 roku, będzie uprawniony do zwiększenia kwoty podatku naliczonego. Kwotę VAT podatnik wykaże w poz.48 deklaracji.
Przykład 4.
Podatnik czynny VAT, który wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane od 1 stycznia 2018 roku, zacznie korzystać ze zwolnienia podmiotowego. Podatnik posiada na stanie materiały, przy których nabyciu odliczył 1000 zł VAT. W związku z powyższym, tj. wyborem z początkiem 2018 roku zwolnienia podmiotowego, podatnik zobowiązany jest do zmniejszenia podatku naliczonego. Podatnik wykaże kwotę VAT w poz.48 składanej deklaracji za okres styczeń 2018 ze znakiem „minus”
Korekta VAT w związku ze zmianą przeznaczenia towaru
Jeżeli czynny podatnik VAT rezygnuje z rozliczania VAT, powinien liczyć się z tym, że może być zobowiązany do skorygowania VAT odliczonego od zakupów dokonywanych w okresie, gdy jeszcze był podatnikiem czynnym. Następuje bowiem tzw. zmiana przeznaczenia towarów i usług – ze związku z czynnościami opodatkowanymi na związek z czynnościami zwolnionymi z VAT.
Korekta VAT od środków trwałych i wartości niematerialnych
Korekta VAT (dokonywana w związku z wyborem zwolnienia podmiotowego rozliczania VAT) od środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, które podlegają amortyzacji, o wartości początkowej przekraczającej 15 000 zł, dokonywana jest etapami, tj. po 1/5 lub 1/10 (dotyczy nieruchomości lub praw wieczystego użytkowania gruntu) kwoty odliczonego podatku. Korekty podatnik dokonuje od tych składników majątku, które „pozostają” w tzw. okresie korekty (a te wynoszą odpowiednio 5 lub 10 lat). Okres ten liczy się od roku, w którym oddano ww. składnik majątku do użytkowania.
Przykład 5.
Podatnik czynny VAT wykorzystuje do czynności opodatkowanych maszynę, którą kupił w 2014 roku za 100 000 zł plus VAT 23 000 zł (podatek VAT odliczono w całości). Od stycznia 2017 roku, podatnik rezygnuje z rozliczania VAT. Ponieważ następuje zmiana przeznaczenia maszyny w okresie korekty (okres obejmuje lata 2014-2018), zatem nieunikniona jest korekta odliczonego VAT.
Pierwszą korektę VAT za 2017 rok podatnik wykaże w deklaracji VAT za styczeń 2018 roku w wysokości 23 000 zł x 1/5 = 4600 zł.
Podatnik wykaże kwotę VAT ze znakiem „minus” w deklaracji w poz.47. Tę samą kwotę podatnik wykaże również w deklaracji za styczeń 2019 roku (korekta za 2018 rok), jeżeli w 2018 roku również będzie korzystał ze zwolnienia z VAT.
