Wprowadzenia do ustawy PIT ulga dla młodych została oceniona bardzo pozytywnie. Z pewnością jest to korzystna zmiana dla podatników. Przy czym należy zauważyć, że na gruncie tego nowego zwolnienia powstało wiele problemów natury praktycznej co do poprawnego rozliczenia podatku. Jednym z takich zagadnień jest wpływ dochodów zagranicznych na możliwość stosowania ulgi dla młodych.
Ulga dla młodych - zasady stosowania
Omawiane zwolnienie obowiązuje od 1 sierpnia 2019 roku i zostało uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT. Przepis ten podaje, że zwalnia się od podatku przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.
Ponadto w myśl art. 21 ust. 39 ustawy PIT przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, przychodów zwolnionych od podatku dochodowego oraz przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że wbrew obiegowej opinii zwolnienie dla młodych nie dotyczy wszystkich przychodów. Zakres zwolnienia obejmuje bowiem wyłącznie przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, które są zawierane z osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.
W rezultacie można wskazać, że ulga dla młodych nie znajdzie zastosowania m.in. do przychodów z działalności gospodarczej, przychodów z umowy o dzieło, przychodów z praw autorskich, przychodów z umów zleceń zawieranych z osobami nieprowadzącymi działalności gospodarczej czy też przychodów z umów zleceń zawieranych przez podatnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Przykład 1.
Podatnik w wieku 25 lat prowadzi działalność gospodarczą. W zakresie prowadzenia tej działalności zawarł umowę zlecenia z innym przedsiębiorcą. Osiągnięty w ten sposób przychód nie korzysta ze zwolnienia od podatku w ramach ulgi dla młodych.
Warto również wspomnieć, że podatnik, który przekroczy limit zwolnionych z opodatkowania przychodów w ramach ulgi dla młodych będzie zobowiązany uregulować należny podatek od nadwyżki - podatek z tego tytułu wykazany zostanie w zeznaniu rocznym za dany rok podatkowy, za który składane jest zeznanie.
Ograniczenie w stosowaniu ulgi dla młodych
Podkreślić należy, że ulga dla młodych jest ograniczona nie tylko w zakresie rodzajów przychodów, ale również w zakresie ustalonego limitu. Jeżeli w ciągu roku przychody podatnika przekroczą limit 85 528 zł, powstaje wówczas obowiązek rozliczenia podatku oraz złożenia zeznania podatkowego. Opodatkowaniu w tym przypadku będzie podlegała nadwyżka ponad wskazany limit.
W świetle powyższego bardzo istotne jest określenie, które przychody osiągane przez młodego podatnika będą wliczane do limitu, a które pozostają poza zakresem.
Warto zwrócić uwagę, że art. 21 ust. 39 ustawy PIT wskazuje wprost, że przychody zwolnione od podatku dochodowego nie są wliczane do limitu ulgi dla młodych.
Rozliczenie zagranicznych dochodów
Podatnik będący polskim rezydentem podatkowym jest obciążony nieograniczonym obowiązkiem podatkowym, co oznacza, że ma obowiązek rozliczenia w kraju wszelkich dochodów, a więc tych osiągniętych zarówno w Polsce, jak i za granicą.
Nie jest wykluczone, że zagraniczny przychód zostanie opodatkowany także w państwie źródła, co może spowodować, że podatnik będzie zobowiązany do zapłaty podwójnego podatku. W celu wyeliminowania tej niekorzystnej sytuacji stosuje się odpowiednią metodę zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu. Zawarte przez Polskę umowy międzynarodowe wyróżniają metodę wyłączenia z progresją oraz metodę proporcjonalnego odliczenia.
Obie powyższe metody są także przedstawione w polskiej Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawie PIT).
Metoda wyłączenia z progresją jest opisana w art. 27 ust. 8 ustawy PIT. Wskazano tam, że: „jeżeli podatnik będący rezydentem podatkowym oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych, podatek określa się w następujący sposób:
- do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali określonej w ust. 1;
- ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów;
- ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym”.
Metoda proporcjonalnego odliczenia została natomiast opisana w art. 27 ust. 9 ustawy PIT. Przepis podaje, że: „jeżeli podatnik będący rezydentem podatkowym osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi o zastosowaniu metody wyłączenia z progresją, lub z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym”.
Najważniejszą informacją płynącą z powyższych przepisów jest jednak fakt, że w przypadku metody wyłączenia z progresją zagraniczne dochody są w Polsce zwolnione od podatku. Nie będzie tak natomiast, jeżeli do zagranicznych dochodów stosujemy metodę proporcjonalnego odliczenia.
Metoda unikania podwójnego opodatkowania a ulga dla młodych
Biorąc pod uwagę treść art. 21 ust. 39 ustawy PIT, możemy wskazać, że przy obliczaniu kwoty podlegającej zwolnieniu w ramach ulgi dla młodych nie uwzględnia się tych zagranicznych przychodów, które są w Polsce zwolnione od podatku.
W konsekwencji zagraniczne przychody, które są rozliczane w ramach metody wyłączenia z progresją, nie będą brane pod uwagę przy obliczaniu limitu zwolnienia.
Przykład 2.
Młody podatnik osiągnął w 2021 roku przychody ze stosunku pracy zarówno w Polsce, jak i we Francji. Kwota uzyskana w Polsce to 60 000 zł, natomiast kwota uzyskana we Francji to 40 000 zł. W stosunku do zarobków osiągniętych we Francji obowiązuje metoda wyłączenia z progresją. W konsekwencji francuskie przychody nie są wliczane do limitu zwolnienia. Podatnik w całości może zastosować ulgę dla młodych, jeśli chodzi o przychody w 2021 roku.
Jeżeli przychody zagraniczne są natomiast rozliczane na zasadach metody proporcjonalnego odliczenia, podlegają opodatkowaniu w Polsce i należy je uwzględnić przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu w ramach ulgi dla młodych. Przy czym podatnik może zdecydować o sposobie wykorzystania ulgi, a więc samodzielnie zdecyduje, czy zwolnieniu będą podlegać dochody krajowe czy zagraniczne.
Przykład 3.
Młody podatnik osiągnął w 2021 roku przychody ze stosunku pracy zarówno w Polsce, jak i w Holandii. Kwota uzyskana w Polsce to 60 000 zł, natomiast kwota uzyskana w Holandii to 40 000 zł. W stosunku do zarobków osiągniętych w Holandii obowiązuje metoda proporcjonalnego odliczenia. Suma przychodów wynosi zatem 100 000 zł. Ze zwolnienia korzysta jedynie kwota 85 528 zł, nadwyżka ponad tę kwotę będzie podlegała opodatkowaniu.
Podsumowując powyższy artykuł, można wskazać, że ulga dla młodych ma zastosowanie zarówno wobec krajowych, jak i zagranicznych przychodów. Co jednak istotne, w zależności od stosowanej metody unikania podwójnego opodatkowania młody podatnik będzie wliczał zagraniczne dochody do limitu (metoda proporcjonalnego odliczenia) lub też nie będzie tego czynił (metoda wyłączenia z progresją).
