Amortyzacja środków trwałych jest jednym ze sposobów na obniżenie wysokości podatku dochodowego. Polega ona na stopniowym zużywaniu składników majątku trwałego poprzez regularne dokonywanie odpisów kwot w określonej wysokości i czasie (tzw. odpisy amortyzacyjne) w kosztach firmowych, aż do całkowitego zużycia danego środka lub jego likwidacji.
Czym są środki trwałe?
Aby dany składnik majątku mógł zostać uznany za środek trwały musi spełniać warunki określone w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Przede wszystkim muszą być one:
-
kompletne i zdatne do użytku
-
użytkowane przez okres dłuższy niż rok
-
wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej lub oddane do użytkowania na podstawie umowy najmu, dzierżawy
-
własnością lub współwłasnością podatnika,
-
nabyte lub wytworzone we własnym zakresie przez podatnika,
Jak amortyzować środki trwałe?
Po wprowadzeniu środków trwałych do ewidencji, amortyzację rozpocząć można dopiero od następnego miesiąca. W pierwszej kolejności należy się zastanowić jaką metodą i według jakiej stawki mają być dokonywane odpisy amortyzacyjne. Podatnik ma do wyboru kilka różnych opcji: amortyzacja liniowa, degresywna, jednorazowa czy indywidualna.
Amortyzacja środków trwałych - jaką metodę wybrać?
Wybór metody amortyzacji środków trwałych jest bardzo istotny, gdyż od niej zależy w jakim czasie dany środek trwały zostanie umorzony. Aby wybrać odpowiedni sposób i stawkę należy zapoznać się z każdą z dostępnym metod:
-
Amortyzacja liniowa - zakłada, że dany środek trwały przez cały okres użytkowania, zużywać się będzie równomiernie. W tym przypadku odpisy ustala się zgodnie ze stawkami, które znaleźć można w załączniku nr 1 ustawy PIT oraz CIT (stawki te ustalane są w oparciu o Klasyfikację Środków Trwałych).
-
Amortyzacja degresywna - zakłada, że wraz z upływem czasu użyteczność środka trwałego zmniejsza się, dzięki czemu możliwe jest stosowanie wyższych odpisów amortyzacyjnych przez pierwsze lata użytkowania. W tym przypadku stawka ustalona o klasyfikację KŚT ulega zwiększeniu o określony współczynnik. W momencie gdy wartość odpisów zrówna się z wartością obliczoną metodą liniową należy przejść na metodę liniową.
-
Amortyzacja jednorazowa - pozwala na jednorazowe ujęcie pełnej kwoty wartości środka trwałego bezpośrednio w kosztach podatkowych. Aby możliwe było zastosowanie tej metody wartość początkowa środka trwałego musi być niższa niż 10.000 zł (netto dla czynnego podatnika VAT, brutto dla podatnika zwolnionego). Istnieje także możliwość skorzystania z amortyzacji jednorazowej w ramach pomocy de minimis. Mogą z niej skorzystać mali podatnicy oraz Ci którzy rozpoczęli działalność - dla środków trwałych z grup 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych (z wyłączeniem pojazdów osobowych), pod warunkiem, że łączna kwota jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w danym roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 50.000 euro (dla 2018 r. jest to 216 000 zł).
-
Amortyzacja indywidualna - w przypadku ulepszonych lub używanych środków trwałych (np. samochodów) istnieje możliwość zastosowania stawki indywidualnej, która pozwala na szybsze zamortyzowanie wartości środka trwałego. Przy czym okres amortyzacji nie może być krótszy niż ten określony w przepisach.
- w przypadku samochodów - co najmniej 6 miesięcy
- w przypadku budynków - co najmniej 60 miesięcy (5 lat).
Amortyzacja środków trwałych a likwidacja
Aby wycofać dany środek trwały z ewidencji należy sporządzić dowód księgowy LT. Dokument ten powinien zawierać informacje takie jak:
-
numer dowodu
-
data wystawienia
-
adres i nazwa firmy
-
nazwa środka trwałego
-
numer inwentarzowy środka trwałego
-
orzeczenie komisji zawierające przyczynę oraz sposób likwidacji
-
podpisy członków komisji (w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej podpisuje się sam przedsiębiorca)
-
podpis kierownika jednostki, upoważnionego pracownika księgowości oraz pracownika odpowiedzialnego za gospodarkę środkami trwałymi (tutaj również w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej podpisuje się sam przedsiębiorca)
Jeśli środek trwały podlegający likwidacji i nie został jeszcze do końca zamortyzowany, to wartość niezamortyzowanej części można ująć w kosztach firmowych. Nie dotyczy to jednak strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, w przypadku gdy samochody te nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o PIT.
