Amortyzacja środków trwałych, takich jak samochód jest dla przedsiębiorców możliwością pozyskania kosztu podatkowego, który w deklaracji wskazywany jest jako koszt uzyskania przychodu. Nowelizacja przepisów podatkowych na rok 2021 r. przyniosła zmiany, które mogą nieść szczególne skutki dla przedsiębiorców.
Odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie - nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.
Amortyzacja środków trwałych może przebiegać w oparciu o jedną z ustawowych metod, do których należy:
-
metoda liniowa,
-
metoda degresywna,
-
metoda indywidualnych stawek amortyzacyjnych.
Ustawodawca nie podjął się próby zdefiniowania „metod amortyzacji”, nie jest jednak też tak, że zaleca stosowanie określonej metody dla poszczególnych grup środków trwałych. Pozostawia raczej podatnikowi możliwość wyboru metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Praktycy jednak podejmują próbę opisania cech charakterystycznych dla każdej z metod, co w konsekwencji daje pewne wyznaczniki do obrania konkretnego kierunku amortyzacji.
I tak metoda liniowa amortyzacji, uzasadniona w sytuacji, gdy zużycie środków trwałych następuje w miarę równomiernie. Nie powinna mieć zastosowania w odniesieniu do środków trwałych, które w rzeczywistości zużywają się nierównomiernie i są podatne na starzenie się technologiczne.
Metoda degresywna znajduje zastosowanie do środków trwałych, których wytwarzanie charakteryzuje się szybkim postępem technicznym.
Metoda indywidualnych stawek amortyzacyjnych, metoda ta uzależnia wysokość stawek amortyzacyjnych od pracy wykonywanej w danym okresie przez środek trwały, czego skutkiem jest zmienność stawek amortyzacyjnych w tym czasie. Do pomiaru okresu przewidywanej pracy środka używa się jednostek naturalnych, np.: godzin, metrów, sztuk, kilogramów.
Ostatnia metoda, wybierana jest do amortyzacji używanych samochodów.
Podatnicy, mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż:
-
dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji:
a. 24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł,
b. 36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł i nie przekracza 50 000 zł,
c. 60 miesięcy - w pozostałych przypadkach;
-
dla środków transportu, w tym samochodów osobowych - 30 miesięcy;
Zaostrzenie zasad amortyzacji w 2021 roku
Nowelizacja w zakresie amortyzacji dotyczy możliwości optymalizacji amortyzacji używanych środków trwałych – zmieniła się bowiem definicja używanego środka trwałego.
| Definicja obowiązująca do 31.12.2020 r. | Definicja obowiązująca od 01.01.2021 r. |
| Środki trwałe z grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środki transportu uważa się za używane jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy | Środki trwałe z grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środki transportu uważa się za używane jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez okres 6 miesięcy. |
Co więcej, należy wskazać, że mogły być to również środki trwałe używane przez samego podatnika na podstawie umowy leasingu operacyjnego, natomiast po wykupie takiego środka trwałego z tego leasingu, można było amortyzować go przy zastosowaniu stawki indywidualnej.
Zmiany obowiązujące z dniem 1 stycznia 2021 r. dotyczą wspomnianej definicji środka trwałego będą uznawane za używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez 6 miesięcy. Nowelizacja obowiązuje do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych od dnia 1 stycznia 2021 r.
Leasing a indywidualne stawki
Zmiana przepisów utrudnia podatnikom dokonywanie amortyzacji metodą indywidualnych stawek amortyzacyjnych środków trwałych będących przedmiotem leasingu. Wydaje się bowiem, że po zakończeniu leasingu i wykupie pojazdu podatnicy tacy nie skorzystają z metody indywidualnych stawek amortyzacyjnych. Dlaczego?
Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na leasing samochodu, który uprzednio nie był wykorzystywany przez inny podmiot co najmniej 6 miesięcy, nie kwalifikują się według nowej definicji używanego środka trwałego, do czynienia odpisów amortyzacyjnych przy zastosowaniu metody indywidualnych stawek amortyzacyjnych.
Przykład 1.
Podatnik zdecydował się zawrzeć umowę leasingu operacyjnego, wykup pojazdu to kwota 80.000 zł. Czy będzie mógł zastosować przy amortyzacji metodę indywidualnych stawek?
W stanie prawnym obowiązującym od 01.01.2021 r. skorzystanie z metody indywidualnych stawek nie będzie możliwe, bowiem nie został spełniony warunek 6-cio miesięcznego używania składnika majątku przez inny podmiot. Podczas trwającej umowy leasingu samochód użytkował wyłącznie ów podatnik, co sprawia, że nie mamy do czynienia z innym podmiotem a tym samym metoda indywidualnych stawek amortyzacyjnych została wykluczona jako możliwa do zastosowania.
Konsekwencje omawianych zmian
Brak możliwości zastosowania indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla pojazdów wykupionych z leasingu, doprowadzi do wydłużenia okresu na dokonanie pełnego odpisu amortyzacyjnego, który poprzednio mógł być dokonany w 2,5 roku (30 miesięcy). Przy konieczności stosowania innych metod amortyzacji, proces ten będzie trwał nawet 5 lat.
Podstawa prawna
-
Ustawa z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw, Poz. 2123.
-
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U.2021.217 t.j.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
