Prowadzę kancelarię prawną, jednemu z prawników wypowiedziałem umowę o pracę. Ma on trzymiesięczny okres wypowiedzenia. Nie chciałbym, by w okresie wypowiedzenia przychodził do pracy z uwagi na poufność informacji i obawy przed ich wyciekiem. Czy w takiej sytuacji wypłacone wynagrodzenie pracownika, który na wypowiedzeniu nie świadczy pracy, może stanowić koszt?
Bronisław, Szczecin
Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów z danego źródła.
„Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23”.
Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:
- pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;
- nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów;
- być właściwie udokumentowany.
Art. 23 updof określa wprost, które z poniesionych wydatków nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. W kontekście zatrudnianych pracowników należą do nich:
- składki na ubezpieczenia ZUS (społeczne oraz FP), Fundusz Solidarnościowy i inne fundusze celowe – od nagród i premii wypłaconych pracownikom w gotówce lub papierach wartościowych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym;
- nieopłacone w ZUS ww. składki z zastrzeżeniem art. 22 ust. 6bb, w części finansowanej przez płatnika składek;
- wpłaty dokonywane na poczet PPK (pracowniczych planów kapitałowych) od nagród i premii wypłaconych pracownikowi z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym;
- niedokonane wpłaty na poczet PPK w części finansowanej przez podmiot zatrudniający z zastrzeżeniem ww. punktu;
- wydatki poniesione przez pracodawcę na poczet działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS, jednak kosztem uzyskania przychodów są już świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z regulaminem ZFŚS oraz koszty zawarte w art. 22 updof;
- koszty utrzymania zakładowych obiektów socjalnych, w części opłaconej z puli środków ZFŚS;
- diety pracownicze z tytułu odbytych podróży służbowych w części przekraczającej wysokość diet ustalonych odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra;
- niewypłacone, niedokonane lub niepostawione do dyspozycji wpłaty, świadczenia oraz inne należności z tytułów:
- określonych w art. 12, 13 i 18 updof,
- odbywania praktyk absolwenckich,
- odbywania stażu uczniowskiego
- zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy z zastrzeżeniem art. 22;
- należne, wypłacone, dokonane lub postawione do dyspozycji wypłaty, świadczenia oraz inne należności z tytułów określonych art. 12 oraz 13 (pkt. 2, 5, 7, 8, 9) cudzoziemcowi, który w okresie pracy lub wykonywania osobiście działalności na terytorium naszego kraju nie posiadał ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej; sytuacja ta odnosi się również do opłacanych składek oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego wypłacanych oraz finansowanych temu cudzoziemcowi przez zakład pracy;
- składki opłacane przez pracodawcę z tytułu podpisania/odnowienia umów ubezpieczenia na rzecz pracowników. Wyjątek stanowią te dotyczące ryzyka, o których mowa w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, jeżeli uprawnionym do otrzymywania świadczeń nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto/odnowiono, wyklucza:
- wypłatę sumy będącej wartością odstąpienia od umowy,
- opcję zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
- wypłaty z tytułu dożycia do wieku określonego w zapisach umowy.
Zwolnienie ze świadczenia usług w trakcie okresu wypowiedzenia
Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia.
„W związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia”.
Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy wiąże się z przyznaniem mu wynagrodzenia za ten czas. Pensja za okres zwolnienia ustalana jest jak za urlop wypoczynkowy.
Koszty uzyskania przychodu - wynagrodzenie pracownika, który na wypowiedzeniu nie świadczy pracy
Osoba korzystająca ze zwolnienia z wykonywania pracy w świetle obowiązujących przepisów nadal pozostaje pracownikiem. W opisanej w pytaniu sytuacji zwolnienie pracownika ze świadczenia pracy stosowane jest z uwagi na ochronę informacji i z obawy przed wyciekiem danych. Wydatki służące zabezpieczeniu i zachowaniu źródła przychodu w tym przypadku jak najbardziej mogą stanowić koszt podatkowy.
Również organy podatkowe potwierdzają, iż w takiej sytuacji można zaliczyć do kosztów wydatki związane z wypłatą wynagrodzenia pracownika, który w okresie wypowiedzenia nie świadczy pracy. Potwierdził to m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w interpretacji indywidualnej z 28 czerwca 2013 roku, IPPB5/423-254/13-2/AS, w której można przeczytać:
„[…] przedmiotowe wydatki Spółki na wynagrodzenia wypłacane w okresie wypowiedzenia umowy o pracę w sytuacji, gdy pracownik jest w tym okresie zwolniony z obowiązku świadczenia pracy co do zasady nie zostały wyłączone z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1, a przywołane powyżej przepisy determinują moment zaliczenia wynagrodzenia do kosztów uzyskania przychodów."
Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny i przywołane powyżej przepisy prawa, należy zatem stwierdzić, że wypłacone wynagrodzenie pracownika lub pozostawione do dyspozycji pracownika, za okres wypowiedzenia umowy o pracę, w sytuacji gdy pracownik jest w tym okresie zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, można uznać za koszt uzyskania przychodu w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Przykład 1.
Pracownik w okresie 3-miesięcznego wypowiedzenia został zwolniony ze świadczenia pracy. Za wyżej wymieniony okres pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze scharakteryzowane zapisami w umowie o pracę. Dodatkowo pracownikowi została wypłacona premia w formie gotówkowej z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W tym wypadku pracodawca ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wynagrodzenie pracownika wraz z premią.
Podsumowując nie ma przeszkód, by wynagrodzenie pracownika, który na wypowiedzeniu nie świadczy pracy, mogło stanowić koszt podatkowy. Wydatek taki jest bowiem związany z prowadzeniem działalności i służy zachowaniu oraz zabezpieczeniu przychodów.