Pracodawcy coraz częściej borykają się z brakiem odpowiednio wykształconej kadry pracowniczej. Na rynku pracy brakuje szczególnie kadry z wykształceniem zawodowym. Ustawodawca widząc powyższe problemy postanowił reaktywować szkolnictwo zawodowe w kraju, a także by zachęcić podatników do współpracy z zawodówkami wprowadził ulgę podatkową, którą objęta została darowizna na cele kształcenia zawodowego.
Czym jest darowizna?
W myśl art. 888 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (kc), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Umowa darowizny jest czynnością prawną, na mocy której darczyńca zobowiązuje się do jednostronnego bezpłatnego świadczenia kosztem swojego majątku na rzecz obdarowanego, przy równoczesnym braku nałożenia na niego obowiązku świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Korzyść osiągana przez jedną stronę umowy nie znajduje odpowiednika po drugiej stronie. Świadczenie na rzecz obdarowanego może w szczególności polegać na przeniesieniu określonych praw z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego (np. prawa własności) lub na zapłacie określonej sumy pieniężnej. Darowizna jest umową jednostronnie zobowiązującą, która może być zawarta na zasadach ogólnych prawa cywilnego pomiędzy wszystkimi podmiotami (osoby fizyczne, prawne i ułomne osoby prawne). Nie istnieją w zasadzie żadne ograniczenia co do możności przyjmowania darowizn. Okolicznością przesądzającą w tym zakresie jest posiadanie zdolności prawnej. Cechą istotnie wyróżniającą umowę darowizny od wielu umów nazwanych, uregulowanych w kc, jest jej nieodpłatność. Oznacza ona, że darczyńca, dokonując na rzecz drugiej strony przysporzenia, nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili dokonania umowy darowizny, ani też w przyszłości.
Czy darowizna stanowi ulgę podatkową w CIT?
Przepis art. 7 ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi z kolei, że dochodem ze źródła przychodów (z zastrzeżeniem art. 11, art. 24a i art. 24b) jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Z powyższej regulacji wynika więc jednoznacznie, że ustalenie dochodu (podstawy opodatkowania) w danym roku podatkowym dokonuje się poprzez wyliczenie różnicy między sumą przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym, a kosztami ich uzyskania poniesionymi w tymże roku podatkowym.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem art. 21, art. 22, art. 24a i art. 24b, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo art. 7a, po odliczeniu darowizn przekazanych na cele określone w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, organizacjom, o którym mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy lub równoważnym organizacjom, określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele – łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1.
W myśl art. 18 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT, podstawę opodatkowania (z zastrzeżeniem art. 21, art. 22, art. 24a i art. 24b) stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo art. 7a, po odliczeniu darowizn na cele kultu religijnego – łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1. Wysokość odliczenia zmniejszającego dochód przed jego opodatkowaniem ustawodawca ograniczył w art. 18 ust. 1a ww. ustawy, wskazując, że łączna kwota odliczeń z tytułów określonych w ust. 1 pkt 1 i 7 nie może przekroczyć 10% dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1, z tym że odliczeniom nie podlegają darowizny na rzecz:
-
osób fizycznych;
-
osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.
Ponadto, należy mieć na uwadze postanowienia zawarte w art. 18 ust. 1c ustawy o CIT, zgodnie z którym odliczenie darowizn, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 7, oraz odliczenie wynikające z odrębnych ustaw stosuje się, jeżeli wysokość darowizny jest udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego lub jego rachunek w banku, inny niż rachunek płatniczy, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna – dokumentem, z którego wynika wartość tej darowizny, oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.
Treść art. 18 ust. 1g ww. ustawy stanowi z kolei, że podatnicy korzystający z odliczenia darowizn, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 7 oraz wynikającego z odrębnych ustaw, są obowiązani wykazać w zeznaniu, o którym mowa w art. 27 ust. 1, kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę, adres i numer identyfikacji podatkowej lub numer uzyskany w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w którym obdarowany ma siedzibę, służący dla celów podatkowych identyfikacji.
Dokonując odliczenia wszelkiego rodzaju ulg musimy pamiętać, iż stanowią one odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania. Powyższe potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 sierpnia 2018 roku (sygn., akt II FSK 2505/16):
Skoro przepisy dotyczące ulg i zwolnień podatkowych stanowią wyjątek od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art.84 Konstytucji RP, to wyjątki od tej zasady, jako wyrazu równości i sprawiedliwości, powinny być ściśle określone przez prawo, a podatnik nie może oczekiwać innych przywilejów podatkowych aniżeli te, jakie można ustalić na podstawie norm prawnych regulujących ulgi i zwolnienia. Ustawodawca, posiada przy tym swobodę w określaniu warunków formalnych skorzystania z takich ulg i zwolnień podatkowych. Uprawnienie to wynika wprost z treści art. 217 Konstytucji RP, zgodnie z którym nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.
Darowizna na cele kształcenia zawodowego
1 stycznia 2019 roku ustawodawca wprowadził nową ulgę podatkową. Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, podstawę opodatkowania stanowi dochód po odliczeniu darowizn przekazanych na cele kształcenia zawodowego publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe, o których mowa w art. 4 pkt 28a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe, oraz publicznym placówkom i centrom, o których mowa w art. 2 pkt 4 tej ustawy – łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1.
Ulgą podatkową objęta jest darowizna na cele kształcenia zawodowego pod warunkiem, że przedmiotem tych darowizn są:
-
materiały dydaktyczne,
Podatnicy nie zyskają prawa do odliczenia w przypadku, gdy przekazana darowizna na cele kształcenia zawodowego zawiera materiały dydaktyczne lub środki trwałe, które nie są kompletne, zdatne do użytku lub są starsze niż 12 lat. Powyższą darowiznę, należy przekazać na rzecz:
-
publicznych szkół prowadzących kształcenie zawodowe, o których mowa w art. 4 pkt 28a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe;
-
publicznych placówek i centrów, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy – Prawo oświatowe.
Przykład 1.
Spółka zajmująca się produkcja turbin w tym roku dokonała wymiany dwóch starych maszyn na nowe. Spółka współpracuje z publiczną szkołą prowadzącą kształcenie zawodowe. Przedsiębiorca uznał, iż stare maszyny da w darowiźnie szkole. Powyższe umożliwi uczniom praktyczną naukę zawodu. Maszyny są sprawne pomimo, iż mają 14 lat. Spółka zastanawia się, czy w tej sytuacji będzie mogła skorzystać z ulgi.
W tym przypadku niestety Spółka nie skorzysta z ulgi. Przekazane środki trwałe (maszyny) mają ponad 12 lat.
