Co do zasady przedsiębiorcy dokonujący zakupów towarów od kontrahentów z innych państw członkowskich UE mają obowiązek rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru. Jednak w niektórych sytuacjach możliwe jest odstąpienie od tego obowiązku.
Kiedy mamy do czynienia z WNT?
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 97 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.
Artykuł 9 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, czym jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Na terytorium RP mamy z nim do czynienia pod warunkiem, że nabywcą towarów jest podatnik podatku od towarów i usług, nabywane towary mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika, a dostawcą towarów jest podatnik podatku od wartości dodanej.
Do WNT dochodzi w przypadku, gdy:
-
towary są nabywane za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
-
kupujący nabywa prawo do rozporządzania towarami jak właściciel,
-
towary w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.
Wyłączenia WNT
Jednak w określonych sytuacjach nie dochodzi do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Dzieje się tak, gdy jest ono dokonywane przez określone grupy nabywców, którzy są określeni w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Wyłączenie to obejmuje:
-
rolników ryczałtowych dla prowadzonej przez nich działalności rolniczej,
-
podatników, którzy wykonują jedynie czynności inne niż opodatkowane podatkiem i którym nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług,
-
podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT,
-
osoby prawne, które nie są podatnikami.
Jak z tego wynika, nie ma obowiązku rozliczenia WNT m.in. w przypadku drobnych przedsiębiorców, których sprzedaż jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.
Co istotne, korzystanie ze wskazanego zwolnienia jest jednak możliwe, pod warunkiem że u wskazanych podmiotów całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50 000 zł.
Natomiast po jej przekroczeniu zastosowanie znajdzie art. 10 ust. 5 ustawy o VAT. Zgodnie ze wskazanym przepisem uznaje się, że od momentu przekroczenia wskazanej kwoty wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ma już miejsce. Wymagane jest ponadto, aby całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju nie przekroczyła 50 000 zł również w poprzednim roku podatkowym (art. 10 ust. 2 ustawy).
Konsekwencją przekroczenia kwoty granicznej w danym roku podatkowym jest więc nie tylko obowiązek rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów do końca tego roku, lecz także w roku następnym. Ewentualny powrót do wyłączenia opodatkowania będzie dopuszczalny dopiero po upływie tego kolejnego roku podatkowego, pod warunkiem że nie zostanie w nim przekroczony limit 50 000 zł.
Zgodnie z art. 10 ust 4 ustawy o VAT przy obliczaniu limitu 50 000 zł nie bierze się pod uwagę art. 10 ust. 4 ustawy:
-
kwoty podatku od wartości dodanej należnego lub zapłaconego na terytorium państwa członkowskiego, z którego towary są wysyłane lub transportowane,
-
wartości z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu i wyrobów akcyzowych.
Wskazane powyżej zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli przedmiotem nabycia są:
-
nowe środki transportu;
-
wyroby akcyzowe.
Przekroczenie limitu
W momencie przekroczenia granicznej wartości 50 000 zł uznaje się, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ma już miejsce. Opodatkowaniu podlega wtedy cała wartość transakcji, która spowodowała przekroczenie tej kwoty. Nie jest tym samym prawidłowy podział danego nabycia i opodatkowanie jako wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jedynie nadwyżki ponad wskazany limit.
Stanowisko Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 18 kwietnia 2014 r., sygn. 3063-ILPP1-3.4512.73.2017.2.KB, jest następujące:
(…) zgodnie z art. 97 ust. 1 ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96, o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.
W myśl art. 97 ust. 2 ustawy przepis ust. 1 stosuje się również do podatników w rozumieniu art. 15 innych niż wymienieni w ust. 1 i osób prawnych niebędących podatnikami w rozumieniu art. 15, u których wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przekroczyła kwotę, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, oraz tych, którzy zamierzają skorzystać z możliwości określonej w art. 10 ust. 6.
Naczelnik urzędu skarbowego potwierdza zarejestrowanie podmiotu, o którym mowa w ust. 1-3, jako podatnika VAT UE (art. 97 ust. 9 ustawy).
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że w związku z zakupem na terytorium Niemiec artykułów budowlanych przeznaczonych na remont powiatowych dróg publicznych, których wartość przekroczy kwotę 50.000 zł, Wnioskodawca będzie zobowiązany do dokonania rejestracji jako podatnik VAT-UE poprzez złożenie zgłoszenia rejestracyjnego (…).
Podatnik korzystający ze zwolnienia z VAT, który w związku z przekroczeniem limitu 50 000 zł będzie obowiązany do opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, powinien dokonać rejestracji jako podatnik VAT UE. W tym celu musi złożyć formularz VAT-R.
