Podział rynku, ograniczenie dostępu albo eliminowanie innych przedsiębiorców z rynku, naruszenie interesu publicznego wywołujące skutki na terenie RP i inne działania nieuczciwej konkurencji podlegają karze. UOKiK przewiduje jednak program łagodzenia kar „leniency” (ang. łagodność), w którym przedsiębiorca może złożyć wniosek o odstąpienie od wymierzonej kary lub jej obniżenia, jeśli jest lub był stroną w porozumieniu ograniczającym konkurencję. Przeczytaj, jak działa program „leniency”
Program łagodzenia kar – kto może złożyć wniosek „leniency”?
Porozumienia, które mają na celu ograniczenie konkurencji to jedne z najcięższych naruszeń ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. By zapobiec takim działaniom Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) stworzyła program łagodzenia kar. Podmioty, które decydują się na współpracę w ramach tego programu z organem antymonopolowym – dostarczają dowody i informacje potwierdzające działanie w zakresie nieuczciwej konkurencji, mogą liczyć na łagodniejsze potraktowanie przez UOKiK. Wnioskodawca, który dostarczy dowody jako pierwszy do UOKiK i spełni wymogi, które określa ustawa, może zostać całkowicie zwolniony z kary.
Nowelizacja z dnia 18 stycznia 2015 roku ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wprowadziła nowe prawa i obowiązki względem wnioskodawców np. odpowiedzialność osób fizycznych (zarządzających) za naruszenia przewidywane przez ustawę (zawieranie porozumień ograniczających konkurencję) w art. 6 ust. 1 pkt 1-6 ustawy albo art. 101 ust. 1 lit. a-e Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Zmiany w ustawie przewidują możliwość składania przez osoby fizyczne wniosków o odstąpienie od wymierzenia kary lub o jej obniżenie.
Kiedy trzeba złożyć wniosek?
Program łagodzenia kar przewiduje, że wniosek „leniency” musi zostać złożony przed wszczęciem postępowania antymonopolowego lub wyjaśniającego albo po ich rozpoczęciu. Dokument ten może być złożony w stosunku do porozumień między konkurentami np. producent – producent (porozumienie horyzontalne). Dotyczyć także może porozumień wertykalnych, czyli pomiędzy przedsiębiorcami, którzy działają na różnych szczeblach obrotu, a więc nie są konkurentami np. producent – dostawca.
Wniosek „leniency” – ważne informacje
Jak informuje Prezes UOKiK:
„Przedsiębiorca może złożyć na podstawie art. 113a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wniosek o odstąpienie od wymierzenia lub obniżenie kary pieniężnej (dalej także: „wniosek leniency”), jeżeli jest/był stroną ograniczającego konkurencję porozumienia”.
Wniosek dotyczy porozumień ograniczających konkurencję, czyli:
- Umowy między przedsiębiorcami, związkami przedsiębiorców, przedsiębiorcami i ich związkami, niektóre zapisy takich umów,
- Uzgodnienia zawarte w dowolnej formie przez przedsiębiorców albo ich związki,
- Uchwały i inne akty związków przedsiębiorców albo ich organów statutowych, które miały na celu wyeliminowanie, ograniczenie, naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym. Dotyczy to także układów, które, choć przyniosły taki skutek dla konkurencji:
„aby istniała podstawa do podjęcia działań przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów porozumienie będące przedmiotem wniosku o odstąpienie od wymierzenia lub obniżenie kary pieniężnej powinno naruszać interes publiczny oraz wywoływać skutki na terenie Rzeczypospolitej Polskiej” – wyjaśnia Prezes UOKiK.
Wniosek może zostać złożony w formie pełnej tzn. zawierający pełny i dokładny opis m.in. stron porozumienia, czego dotyczy, celu, terytorium, które jest objęte porozumieniem, okoliczności jego zawarcia, jak funkcjonuje, czas trwania, rola przedsiębiorców będących stronami, dane osobowe i stanowiska osób będących w porozumieniu, czy wniosek trafił także do innych organów ochrony konkurencji Państw Członkowskich UE lub Komisji Europejskiej.
Podsumowując, program łagodzenia kar kierowany jest do przedsiębiorców, którzy dopuścili się naruszenia reguł konkurencji w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Kara za taki czyn może wynieść do 10% obrotu rocznego firmy. Osoby fizyczne za takie wykroczenia mogą zostać ukarane grzywną w wysokości 2 000 000 zł. Z tego względu warto pomyśleć o złożeniu wniosku i przystąpieniu do programu łagodzenia kar, ponieważ można uzyskać obniżenie tej kary lub odstąpienie całkowite od niej. Wniosek można złożyć pisemnie, elektronicznie lub ustnie. Wszystkie informacje na ten temat znajdują się na stronie UOKiK w zakładce „Program łagodzenia kar”.
