Do problemów po stronie pracownika w takim wypadku należy z pewnością zaliczyć fakt, iż czasami stają przed dylematem, czy decydować się na opłacanie dobrowolnej składki zdrowotnej, czy też zrezygnować ze spokoju ducha, ale zatrzymać w kieszeni trochę grosza. W końcu 340 zł miesięcznie to kwota, z której nie rezygnuje się łatwo. Z drugiej jednak strony - zdrowie to przecież rzecz bezcenna.
Umowy cywilnoprawne a ubezpieczenie zdrowotne
Przed dylematem takim nie stają osoby, które swoje zadania wykonują na podstawie umowy o pracę. W ich przypadku pracodawca ma obowiązek comiesięcznego odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne z pensji każdej zatrudnionej osoby. W przypadku tego rodzaju stosunku pracy, wspomniane ubezpieczenie ma bowiem charakter obowiązkowy.
Umowa zlecenia natomiast może być objęta dobrowolnym lub obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Tylko w określonych sytuacjach zleceniodawca jest zobowiązany do odprowadzania składek za zleceniobiorcę (np. wówczas, gdy jest on zatrudniony u niego dodatkowo na podstawie umowy o pracę). Natomiast w przypadku umowy o dzieło, pracodawca nie jest zobowiązany do opłacania składek ani na ubezpieczenie zdrowotne, ani na społeczne.
Zatem przy umowach cywilnoprawnych ubezpieczenie zdrowotne często jest przywilejem, z którego pracownik może, ale nie musi skorzystać. W sytuacji, gdy zdecyduje się on na opłacanie składki zdrowotnej, wówczas to jego obowiązkiem jest troszczenie się o to, żeby co miesiąc na koncie ZUS znalazła się odpowiednia kwota.
Najczęściej decydują się na to rozwiązanie osoby, które oprócz zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej nie mają żadnego innego źródła utrzymania i jednocześnie nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu (np. studiów).
Jednak nie każdy wie, że istnieje możliwość obniżenia kwoty ubezpieczenia z 340 na 50 zł. Jak? To bardzo proste.
Składkę zdrowotną odliczysz w zeznaniu rocznym
W Polsce każdy podatnik ma prawo do pomniejszenia podatku o składki na ubezpieczenie zdrowotne w zeznaniu rocznym (kwotę wykazuje się w części “Odliczenia od podatku” w pozycji przeznaczonej specjalnie do tego celu). Co ważne, prawo to przysługuje niezależnie od tego, czy składki te są odprowadzane przez płatnika (pracodawcę), czy płacone osobiście przez podatnika (pracownika). Oznacza to, że z prawa tego mogą skorzystać nie tylko osoby, które podlegają temu ubezpieczeniu obowiązkowo, ale także dobrowolnie.
Podatnicy zatrudnieni na podstawie umów cywilnoprawnych często nie mają pojęcia o takim rozwiązaniu i - albo rezygnują z dobrowolnego opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, albo robią to, z bólem serca ponosząc wydatek w wysokości 4080 zł rocznie.
Ważną informacją jest, iż w zeznaniu rocznym podatnik może odliczyć składki zdrowotne do pewnego limitu. Problemu z tym nie mają osoby zatrudnione na umowę o pracę, ponieważ w uzyskanych od pracodawców informacjach o osiągniętych dochodach wpisywane są kwoty podlegające odliczeniom. Podatnicy, którzy dobrowolnie opłacają składki na rzeczone ubezpieczenie, sami muszą pilnować limitu.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane są w wysokości 9 proc. podstawy wymiaru, natomiast odliczeniu od podatku mogą podlegać składki do 7,75 proc. podstawy wymiaru składki.
Odliczysz tylko zapłaconą składkę zdrowotną
Należy przy tym pamiętać o bardzo ważnej zasadzie - odliczeniu podlegają składki faktycznie zapłacone w danym roku podatkowym. Oznacza to, że w przypadku składki za grudzień 2013 roku, która zostanie odprowadzona w styczniu 2014 roku, odliczenia będzie można dokonać dopiero w zeznaniu podatkowym za rok 2014.
Co więcej, podatnik powinien pamiętać, iż odliczenie to nie dotyczy składek:
- których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy,
- których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku,
a składki nieodliczone w jednym roku nie przechodzą na następny rok.
Warto wspomnieć również o potwierdzeniu opłacenia składki - podatnik, aby mógł skorzystać z odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne od podatku, powinien posiadać dowód jej zapłaty, np. przelew, wyciąg bankowy lub zaświadczenie z ZUS.
