Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość - WSTO

Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość (WSTO) może tworzyć wątpliwości odnośnie rozliczania zakupów krajowych. Czy możliwe jest odliczenie VAT od wydatków poniesionych w Polsce w przypadku, gdy przedsiębiorca prowadzi wyłącznie wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, której miejscem opodatkowania jest terytorium innego państwa członkowskiego?

Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość

Zgodnie z art. 2 pkt 22a ustawy o podatku od towarów i usług wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość, czyli WSTO to dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę lub na jego rzecz, w tym wtedy, gdy dostawca uczestniczy pośrednio w transporcie lub wysyłce towarów z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium państwa członkowskiego zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy, który jest:

1. podatnikiem podatku od towarów i usług lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od towarów i usług, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9, lub
2. podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów odpowiadającego wewnątrzwspólnotowemu nabyciu towarów, o którym mowa w art. 9, lub
3. podmiotem niebędącym podatnikiem

- pod warunkiem że dostarczane towary nie są nowymi środkami transportu ani towarami, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Miejscem dostawy towarów przy WSTO co do zasady jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie zakończenia wysyłki lub transportu do nabywcy. Podstawowa zasada rozliczenia podatku VAT przez przedsiębiorców dokonujących sprzedaży towarów na odległość na rzecz konsumentów z UE to rozliczenie podatku VAT w kraju konsumenta. Obowiązuje jednak limit 10 000 euro (42 000 zł) w skali roku wartości dostaw towarów i świadczenia usług na rzecz odbiorców z innych państw Unii Europejskiej. Do momentu przekroczenia limitu przedsiębiorca rozlicza sprzedaż towarów analogicznie jak sprzedaż krajową lub może dokonać dobrowolnej rejestracji do VAT w kraju, w którym sprzedaje towary. Po przekroczeniu limitu przedsiębiorca ma obowiązek rejestracji do VAT w państwach, w których sprzedawane są towary, lub rejestracji do VAT OSS.

Rejestracja do VAT OSS

Rejestracja do procedury VAT OSS ma dobrowolny charakter, co oznacza, że przedsiębiorca dokonujący wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość może zarejestrować się do VAT OSS lub dokonać rejestracji do podatku VAT w poszczególnych krajach członkowskich, w których prowadzi sprzedaż w ramach WSTO. Rejestracja do VAT OSS obliguje jednak przedsiębiorcę do rozliczania w ramach procedury VAT OSS wszystkich transakcji kwalifikujących się do tej procedury. Nie można jej zatem stosować wybiórczo.

Przedsiębiorcy dokonujący sprzedaży w ramach WSTO mogą skorzystać z procedury VAT OSS (One Stop Shop), której celem jest uproszczenie obowiązków w zakresie rozliczenia należnego podatku VAT przy sprzedaży na rzecz konsumentów z innych krajów członkowskich. Elektroniczny punkt kompleksowej obsługi OSS umożliwia:

• elektroniczną rejestrację dla celów podatku VAT w jednym państwie członkowskim, a tym samym uniknięcie konieczności rejestracji do VAT w poszczególnych państwach członkowskich,
• deklarowanie i opłacanie należnego podatku VAT w ramach jednej elektronicznej kwartalnej deklaracji,
• współpracę z administracją podatkową państwa członkowskiego siedziby działalności gospodarczej w języku danego podatnika, nawet jeśli dokonywane dostawy towarów mają charakter transgraniczny.

Przedsiębiorcy opodatkowują sprzedaż w ramach procedury VAT OSS według stawek podatku VAT obowiązujących w krajach nabywców.

Czy podatnikowi przysługuje prawo odliczenia VAT od zakupów krajowych przy sprzedaży dokonywanej w ramach WSTO?

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi co do zasady przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Obowiązujące przepisy zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług nie wykluczają jednak możliwości odliczenia podatku VAT związanego z zakupami krajowymi towarów sprzedawanych przez przedsiębiorcę na rzecz konsumentów z innych krajów członkowskich, gdy sprzedaż podlega kwalifikacji jako wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość.

Na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary lub usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami. Oznacza to, że w przypadku, gdyby przedsiębiorca sprzedawał towary w Polsce, to sprzedaż ta podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, dlatego wówczas, gdy podatnik dokonuje sprzedaży tych towarów w ramach wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO), to także może skorzystać z prawa do odliczenia VAT od zakupu tych towarów. Podkreślamy, że prawo do odliczenia VAT z faktur zakupu przysługuje tylko wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług. Aby odliczyć podatek VAT naliczony, przedsiębiorca dokonujący sprzedaży w ramach WSTO musi zatem posiadać status czynnego podatnika VAT i składać plik JPK_V7.

Przykład 1.

Pan Jacek prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą zarejestrowaną w Polsce i jest czynnym podatnikiem VAT. Przedsiębiorca dokonuje wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO). Zarejestrował się do VAT OSS i opodatkowuje sprzedaż w ramach tej procedury według stawek podatku VAT obowiązujących w krajach nabywców. Czy panu Jackowi przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w związku z zakupami dokonanymi w Polsce?

Panu Jackowi dokonującemu sprzedaży wyłącznie w ramach wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO) jako czynnemu podatnikowi VAT przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów krajowych. W przypadku, gdyby sprzedawał on towary w Polsce, to sprzedaż ta podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, dlatego wówczas, gdy podatnik dokonuje sprzedaży tych towarów w ramach WSTO, to także może skorzystać z prawa do odliczenia VAT od zakupu tych towarów. W celu odliczenia VAT pan Jacek powinien złożyć plik JPK_V7.