Prowadząc sprzedaż za pośrednictwem sklepów internetowych, przedsiębiorcy mogą dotrzeć do szerszej grupy klientów niż w przypadku sprzedaży stacjonarnej. Co więcej, mogą zoptymalizować proces obsługi klienta, korzystając z dostawców zewnętrznych. Popularne w ostatnich czasach stały się zakupy internetowe, gdzie towar zostaje wysłany do klienta od dostawcy spoza UE, np. z Chin czy USA. W związku z tym ustawodawca wyszedł naprzeciw sprzedawcom i ujednolicił przepisy dotyczące sprzedaży towarów importowanych, wprowadzając pakiet VAT e-commerce. Procedura VAT IOSS - sprawdźmy, kto może z niej korzystać i na czym ona polega.
Czym jest procedura VAT IOSS?
VAT IOSS to procedura rozliczania sprzedaży na odległość towarów importowanych, nazywana „procedurą importową”, która została wprowadzona wraz z pakietem VAT e-commerce od 1 lipca 2021 roku. Dokładniej jest to procedura rozliczania podatku VAT w ramach kompleksowego punktu obsługi importu, tzw. Import One Stop Shop (stąd nazwa IOSS). W ramach procedury IOSS nie można jednak rozliczyć każdej transakcji importu towarów. Procedura VAT IOSS obejmuje wyłącznie przesyłki o wartości nieprzekraczającej 150 euro.
- dostawę towarów, które są wysyłane lub transportowane spoza UE w momencie ich sprzedaży (czyli importowane)
- i wartość rzeczywista przesyłki nie przekracza 150 euro
- oraz w przesyłce nie znajdują się towary objęte podatkiem akcyzowym.
Jeżeli zostaną spełnione łącznie trzy powyższe warunki, sprzedaż może być rozliczona w ramach procedury VAT IOSS.
Jakie są korzyści dla podmiotu zarejestrowanego w VAT IOSS?
Procedura VAT IOSS wprowadza ułatwienie rozliczania VAT z tytułu SOTI, bowiem nabywca nie musi obawiać się nieoczekiwanych kosztów w postaci podatku VAT z tytułu importu towarów, a sprzedawca, który sprzedaje towary za pośrednictwem sklepu internetowego, nie musi pamiętać – w większości przypadków – o rozliczaniu VAT. W ramach procedury VAT IOSS podatek VAT pobierany jest od nabywcy już w momencie zakupu towarów.
Podmiot, który jest zarejestrowany w procedurze VAT IOSS, jest zobowiązany do pobrania podatku VAT z tytułu SOTI od nabywcy. Zastosowaną stawką VAT jest ta właściwa dla sprzedaży w kraju UE nabywcy, do którego dostarczane są towary. Dzięki procedurze VAT IOSS podmiot odpowiedzialny za pobranie VAT nie musi rejestrować się w każdym kraju UE, do którego transportowane są towary. Dodatkowo podatek VAT z tytułu SOTI rozliczany jest w jednym urzędzie skarbowym na podstawie jednej miesięcznej deklaracji VII-DO. Oznacza to, że podmiot zarejestrowany do VAT IOSS w kraju, w którym posiada siedzibę działalności, całą procedurę rozliczenia podatku VAT z tytułu SOTI przeprowadza w swoim urzędzie skarbowym, we własnym języku, bez konieczności korzystania z usług zagranicznych biur rachunkowych czy kontaktu z zagranicznymi organami skarbowymi.
Kto w procedurze importu płaci VAT pobrany od nabywcy?
Do rozliczenia z tytułu podatku VAT w ramach procedury importu zobowiązany jest podmiot, który dokonał rejestracji do VAT IOSS i pobrał VAT należny od nabywcy towarów.
Zgodnie z art. 138b ust. 1 ustawy o VAT z procedury importu może korzystać podmiot, który dokonuje sprzedaży na odległość towarów importowanych (SOTI), jeżeli:
- posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium UE
- lub jest reprezentowany przez pośrednika bez względu na to, czy sam posiada siedzibę działalności na terytorium UE,
- lub posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium państwa trzeciego, z którym Unia Europejska zawarła porozumienie o wzajemnej pomocy o zakresie zbliżonym do zakresu Dyrektywy Rady 2010/24/UE z dnia 16 marca 2010 roku w sprawie wzajemnej pomocy przy odzyskiwaniu wierzytelności dotyczących podatków, ceł i innych obciążeń (Dz. Urz. UE L 84 z 31.03.2010, str. 1) oraz Rozporządzenia Rady (UE) nr 904/2010 z dnia 7 października 2010 roku w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 268 z 12.10.2010, str. 1, z późn. zm.)
Należy mieć na uwadze, że nie każdy przedsiębiorca, który sprzedaje towary importowane, jest zobligowany do rejestracji do VAT IOSS. Jak zostało wcześniej wspomniane, aby uprościć rozliczenie VAT z tytułu SOTI, wystarczy dokonywać sprzedaży za pośrednictwem interfejsu elektronicznego, który ułatwia sprzedaż na odległość towarów importowanych, takiego jak platforma handlowa, platforma internetowa, portal lub podobne środki. Dzięki temu to platforma sprzedażowa jest odpowiedzialna za rozliczenie z tytułu VAT, a nie sprzedawca towarów. Trzeba jednak pamiętać, że nie każdy sklep internetowy będzie mógł być określany jako „interfejs elektroniczny ułatwiający SOTI”.
„[...] termin »ułatwia« oznacza korzystanie z interfejsu elektronicznego w celu umożliwienia nawiązania kontaktu pomiędzy nabywcą a dostawcą, który oferuje towary na sprzedaż poprzez interfejs elektroniczny, co skutkuje dostawą towarów poprzez ten interfejs elektroniczny”.
Ponadto, aby móc mówić o tym, że interfejs elektroniczny ułatwia SOTI, muszą być spełnione trzy dodatkowe warunki:
- Platforma określa, bezpośrednio lub pośrednio, zasady, na podstawie których dokonywana jest dostawa towarów
- Oraz platforma bierze, bezpośrednio lub pośrednio, udział w zatwierdzaniu obciążenia nabywcy w związku z dokonywaną płatnością,
- Oraz platforma bierze, bezpośrednio lub pośrednio, udział w procesie zamawiania lub dostarczania towarów.
Powyższe oznacza, że podmiotem zobowiązanym do rozliczenia z tytułu VAT może być:
- sprzedawca, który dokonuje sprzedaży na odległość towarów importowanych, np. posiadając własny magazyn poza terytorium UE;
- interfejs elektroniczny ułatwiający sprzedaż na odległość towarów importowanych.
Ustalenie podmiotu, który rozlicza VAT z tytułu SOTI w procedurze VAT IOSS, jest istotne, aby nie powodować zaległości podatkowych. W notach wyjaśniających w sprawie przepisów dotyczących VAT w handlu elektronicznym dostępnych na stronie Ministerstwa Finansów w zakładce Punkt kompleksowej obsługi (OSS i IOSS) możemy przeczytać, że:
„Jeżeli VAT nie zostanie pobrany przez dostawcę lub operatora interfejsu elektronicznego zarejestrowanego w punkcie kompleksowej obsługi importu, a VAT stanie się należny przy imporcie do UE w państwie członkowskim będącym miejscem przeznaczenia, wówczas to państwo członkowskie może wedle uznania zdecydować o tym, kto jest zobowiązany do zapłaty VAT z tytułu importu (nabywca, dostawca czy operator interfejsu elektronicznego – art. 201 dyrektywy VAT)”.
Przykład 1.
Pan Jan posiada siedzibę firmy w Polsce i sprzedaje towary o wartości nieprzekraczającej 150 euro nabywcom z UE, w tym również z Polski. Towary wysyłane są bezpośrednio z magazynu poza UE. Pan Jan sprzedaje poprzez własny sklep internetowy, a więc nie korzysta z interfejsu elektronicznego ułatwiającego ten proces. Jak powinien rozliczyć transakcje sprzedaży, jeżeli chce stosować VAT IOSS?
Pan Jan, chcąc korzystać z VAT IOSS, powinien zarejestrować się do tej procedury przed dokonaniem transakcji sprzedaży za pomocą druku VII-R. Z racji tego, że pan Jan dysponuje własnym sklepem internetowym, jest zobligowany pobrać podatek VAT od nabywców w momencie sprzedaży. W tym celu powinien wystawić fakturę i opodatkować sprzedaż stawką VAT właściwą dla kraju nabywcy, np. 23% dla nabywców z Polski czy np. 19% dla nabywców z Niemiec. Dzięki temu po stronie nabywcy nie powstanie obowiązek odprawy celnej i uiszczenia podatku VAT w ramach odprawy celnej.
Przykład 2.
Pan Łukasz posiada siedzibę firmy w Polsce i sprzedaje towary o wartości nieprzekraczającej 150 euro nabywcom z UE, w tym również z Polski, za pośrednictwem interfejsu elektronicznego – znanego międzynarodowego sklepu internetowego. Towary wysyłane są bezpośrednio od producentów spoza UE do nabywców na terytorium UE. Jak pan Łukasz powinien rozliczyć transakcje sprzedaży, jeżeli chce korzystać z VAT IOSS?
Z racji tego, że transakcja SOTI dokonywana jest poprzez interfejs elektroniczny, pan Łukasz nie musi rejestrować się do VAT IOSS za pomocą druku VII-R. W tym przypadku to sklep internetowy, który ułatwia sprzedaż, jest podmiotem odpowiedzialnym za pobranie VAT od nabywcy i rozliczenie się z tytułu tego podatku. Pan Łukasz wystawi fakturę z naliczonym podatkiem VAT właściwym dla kraju nabywcy towarów, natomiast otrzyma na konto od platformy sprzedażowej wyłącznie wartość netto sprzedaży.
Jak zarejestrować się do VAT IOSS i kiedy składać deklarację VAT?
W celu zarejestrowania się do VAT IOSS należy złożyć elektronicznie formularz rejestracyjny VII-R przed dokonaniem sprzedaży na odległość towarów importowanych. Formularz trzeba wysłać do Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście. Wysyłka VII-R możliwa jest wyłącznie z wykorzystaniem kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Jeżeli przedsiębiorca nie posiada własnego podpisu, może w tym celu upoważnić osobę trzecią. Aby było to możliwe, musi złożyć w urzędzie oprócz standardowego upoważnienia UPL-1 również specjalne pełnomocnictwo PPS-1 oraz uiścić opłatę skarbową w wysokości 17 zł.
Zgodnie z art. 138g ust. 1 ustawy o VAT podmiot zarejestrowany do VAT IOSS składa deklarację VII-DO, na której wykazuje podatek VAT podlegający zapłacie w każdym kraju UE. Deklaracja składana jest w jednym urzędzie skarbowym, do którego również płacony jest należny podatek VAT z tytułu SOTI. Właściwym urzędem skarbowym jest ten z państwa członkowskiego identyfikacji, czyli państwa, w którym dokonano rejestracji do procedury VAT IOSS.
Deklarację VII-DO składa się co miesiąc bez względu na to, czy w danym miesiącu wystąpiła transakcja objęta VAT IOSS, czy też nie. Zgodnie z art. 138g ust. 1 ustawy o VAT podatnik ma obowiązek wysyłki również zerowych deklaracji VII-DO. Termin na złożenie deklaracji upływa wraz z końcem miesiąca następującego po rozliczanym miesiącu. Termin ten jest stały niezależnie od tego, czy ostatni dzień miesiąca przypada w niedzielę bądź święto. Analogicznie podatek VAT wynikający z deklaracji VII-DO należy wpłacić w tym samym terminie, co złożenie deklaracji, również gdy termin ten przypada w niedzielę lub święto, nie jest przesuwany na najbliższy dzień roboczy. Terminy te zostały ujednolicona wraz z wejściem w życie pakietu SLIM VAT 3 od 1 lipca 2023 roku.
Przykład 3.
Pani Halina zarejestrowała się do VAT IOSS. Do kiedy powinna złożyć deklarację VII-DO za marzec 2023 roku i opłacić podatek VAT?
Termin na złożenie deklaracji i zapłatę podatku VAT za marzec upływa wraz z końcem kolejnego miesiąca, czyli 30 kwietnia 2023 roku (w przypadku złożenia nie ulega on przesunięciu na dzień roboczy). Natomiast z racji tego, że termin ten przypada w niedzielę, a 1 maja jest dniem świątecznym, pani Halina może opłacić podatek VAT wynikający z deklaracji VII-DO w najbliższy dzień roboczy, a więc 2 maja 2023 roku.
Przykład 4.
Pan Mariusz zarejestrował się do VAT IOSS. Do kiedy powinien złożyć deklarację VII-DO za październik 2023 roku i opłacić podatek VAT?
Termin na złożenie deklaracji i zapłatę podatku VAT za październik upływa wraz z końcem kolejnego miesiąca, czyli 30 listopada 2023 roku. W związku z tym, że termin ten dotyczy okresy po wejściu w życie pakietu SLIM VAT 3 termin zapłaty podatku nie jest przesuwany na najbliższy dzień roboczy gdyby przypadał w weekend lub święto.
Podsumowując, procedura VAT IOSS stanowi ułatwienie dla przedsiębiorców sprzedających towary, które w momencie wysyłki znajdują się poza UE. Co więcej, w większości przypadków ciężar obowiązku rozliczenia podatku VAT z tego tytułu został przeniesiony na sklepy internetowe, za pośrednictwem których odbywa się sprzedaż.
