W 2019 r. wprowadzonych zostało wiele zmian dotyczących wysokości kosztów samochodów osobowych możliwych do ujęcia w księgach podatkowych firmy, które obowiązują aż do teraz. Mniejsze wydatki podatnik ewidencjonuje nie tylko w odniesieniu do kosztów użytkowania samochodu osobowego, ale także w niektórych przypadkach z tytułu raty leasingowej, ubezpieczenia pojazdu czy amortyzacji środków trwałych. W przypadku ostatniego, wymienionego wydatku podatnicy zastanawiają się jak ustalić odpisy amortyzacyjne po zmianach uregulowań prawnych w stosunku do posiadanych już w firmie samochodów o różnej wartości a zwłaszcza powyżej 150.000 zł. Sprawdź, jak wygląda amortyzacja samochodu osobowego!
Amortyzacja samochodu osobowego w 2022 roku
Od 2019 r. ustawodawca wprowadził m.in. maksymalny limit 150.000 zł amortyzacji wyłącznie dla samochodów osobowych (limit ten nie obowiązuje dla samochodów zidentyfikowanych, jako ciężarowe). Limit 150.000 zł oznacza, że podatnik może ująć w koszty - odpisy amortyzacyjne, ale liczone maksymalnie do wartości tego limitu, (jeżeli wartość początkowa samochodu przewyższy kwotę 150.000 zł).
Po wejściu nowych przepisów w ramach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych okazało się, że nie ma żadnych przepisów przejściowych formułujących jak postępować w odniesieniu do zakupionych przed zmianami samochodami osobowymi. Dokładnie chodzi o to jak rozliczyć odpisy amortyzacyjne względem tych samochodów osobowych, które posiada podatnik a których wartość wynosi powyżej 20.000 euro.
W tym miejscu należałoby odnotować, iż brak przepisów przejściowych odnośnie rozliczenia amortyzacji względem posiadanych już samochodów osobowych wskazywałoby, że ustalenie odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszt podatkowy i koszt niepodatkowy nie uległo w żaden sposób zmianie.
Zmiana w zakresie amortyzacji dotyczy jedynie wprowadzeniu nowego limitu 150.000 zł.
Wartość początkowa samochodu osobowego
Wartość początkowa samochodu osobowego stanowi dla podatnika punkt odniesienia, do którego przyrównuje limit 150.000 zł, aby ustalić, które odpisy będą stanowiły koszty firmy.
Dla przypomnienia w przypadku odpłatnego zakupu środka trwałego wartością początkową będzie cena nabycia.
Z kolei cena nabycia obejmuje m.in.:
kwotę należną sprzedawcy oraz
koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, czyli:
koszty transportu, załadunku i wyładunku,
koszty ubezpieczenia w drodze,
koszty montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych,
opłaty notarialne, skarbowe, inne,
odsetki, prowizje,
podatek celny i akcyzowy, jeżeli środek trwały nabyto w drodze importu towarów składników majątku.
Ponadto cena nabycia (wartość początkowa) nie może zawierać podatku VAT chyba, że podatnik, który nabywa środek trwały na podstawie faktury, jest podatnikiem zwolnionym z VAT podmiotowo albo przedmiotowo czyli gdy nie posiada prawa do odliczenia podatku VAT w ogóle albo z uwagi na zakup samochodu na działalność zwolnioną z VAT (prowadząc jednocześnie sprzedaż opodatkowaną VAT). W takiej sytuacji wartość brutto z faktury będzie zaliczana do ceny nabycia a więc do wartości początkowej środka trwałego.
Tak ustalona wartość początkowa jest podstawą do obliczenia odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszty firmy zarówno do końca 2018 r. jak i nadal. Dlatego też podatnik obliczając miesięczne odpisy amortyzacyjne przyrówna uprzednio ustaloną wartość początkową do kwoty limitu 150.000 zł.
Kwota odpisu stanowiącego koszt uległa zmianie
Warto zastanowić się nad sytuacją, kiedy po zmianie przepisów od 2019 r. (nowy limit 150.000 zł) okazało się, że część odpisów amortyzacyjnych, która poprzednio nie stanowiła kosztów podatkowych firmy, może zostać teraz ujęta przez co spowoduje obniżenie zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku jak i wielkość rocznego podatku dochodowego.
Nie uległy natomiast zmianie metody ustalania wartości początkowej ani odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszty uzyskania przychodów i nie będące kosztami firmy. Dlatego też podatnik ustalając od stycznia 2019 r. nową wielkość odpisów amortyzacyjnych, (jeżeli przed 2019 r. posiadał w ewidencji środków trwałych samochód osobowy) w oparciu o pierwotnie obliczoną wartość początkową. Podatnik nie zmienia już dokonanych odpisów amortyzacyjnych rozliczonych do końca 2018 r. Interesuje go jedynie dalsza część okresu amortyzacji począwszy od stycznia 2019 r.
Oczywiście jeżeli podatnik w międzyczasie użytkowania samochodu osobowego (do końca 12.2018 r.) dokonał ulepszenia albo nastąpiła trwała utrata wartości samochodu osobowego, to odpisy amortyzacyjne podatnika ustala już od nowo przyjętej wartości początkowej.
Przykład 1.
Czynny podatnik VAT zakupił w 12/2016 r. samochód osobowy o wartości początkowej 92.400 zł. Na tę wartość złożyły się cena zakupu, opłaty rejestracyjne, opłaty skarbowe oraz 50% nieodliczonej kwoty podatku VAT z uwagi na przeznaczenie mieszane danego samochodu. Limit 20.000 euro, który wówczas obowiązywał podatnik przeliczył według daty przekazania samochodu do użytkowania w firmie. Po przeliczeniu limit ten wynosił 82.200 zł.
Podatnik zastosował 20% roczną stopę dla odpisów amortyzacyjnych tego samochodu osobowego.
Następnie obliczył wartość odpisów stanowiących i niestanowiących koszty podatkowe:
92.400 zł x 20% = 18.480 zł / miesięczny → 1.540 zł,
82.200 zł x 20% = 16.440 zł / miesięczny → 1.370 zł,
Nie stanowi comiesięcznego kosztu firmowego odpis amortyzacyjny w kwocie 1.540 zł – 1.370 zł → 170 zł.
Podatnik przez cały rok 2017 oraz 2018 ujmował, co miesiąc w księdze podatkowej swojej firmy odpisy amortyzacyjne w kwocie 1.370 zł (zgodnie z obowiązującym wówczas limitem 20.000 euro) stanowiące koszty uzyskania przychodu.
Od stycznia 2019 r. podatnik ustalił ponownie odpisy amortyzacyjne na pozostałe 3 lata amortyzacji samochodu osobowego. Odniósł się do wartości początkowej ustalonej na początku, czyli 92.400 zł. Jak się okazuje po zmianie przepisów całość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego od stycznia 2019 r. może być ujmowana w koszty podatkowe podatnika:
92.400 zł x 20% = 18.480 zł / miesięczny → 1.540 zł,
Zatem od stycznia 2019 r. podatnik może zaliczyć w koszty firmowe:
miesięcznie → 1.540 zł odpisu amortyzacyjnego,
natomiast po zsumowaniu powyższych odpisów rocznie → 18.480 zł.
Jeżeli podatnik nie sprzeda swojego samochodu przed pełnym zamortyzowaniem ostatni odpis amortyzacyjny dokona w 12/2021 r.
Przykład 2.
Podatnik zwolniony z VAT zakupił w 06/2018 r. samochód osobowy o wartości początkowej 126.000 zł. Na tę wartość złożyły się cena zakupu, opłaty rejestracyjne, opłaty skarbowe, ubezpieczenie w drodze, koszty transportu. Limit 20.000 euro, który wówczas obowiązywał podatnik przeliczył według daty przekazania samochodu do użytkowania w firmie. Po przeliczeniu limit ten wynosił 81.600 zł.
Podatnik zastosował 20% roczną stopę dla odpisów amortyzacyjnych tego samochodu osobowego.
Następnie obliczył wartość odpisów stanowiących i niestanowiących koszty podatkowe:
126.000 zł x 20% = 25.200 zł / miesięczny → 2.100 zł,
81.600 zł x 20% = 16.320 zł / miesięczny → 1.360 zł,
Nie stanowi comiesięcznego kosztu firmowego odpis amortyzacyjny w kwocie 2.100 zł – 1.360 zł → 740 zł.
Podatnik do końca 2018 r. ujmował, co miesiąc w księdze podatkowej swojej firmy odpisy amortyzacyjne w kwocie 1.360 zł (zgodnie z obowiązującym wówczas limitem 20.000 euro) stanowiące koszty uzyskania przychodu.
Od stycznia 2019 r. podatnik na nowo obliczył odpisy amortyzacyjne na pozostałe 4,5 roku amortyzacji samochodu osobowego.
Odniósł się to wartości początkowej w kwocie 126.000 zł. W tej sytuacji po zmianie przepisów całość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego może od stycznia 2019 r. być ujmowana w koszty podatkowe podatnika:
126.000 zł x 20% = 25.200 zł / miesięczny → 2.100 zł,
Zatem od stycznia 2019 r. podatnik będzie mógł zaliczyć w koszty firmowe:
miesięcznie → 2.100 zł odpisu amortyzacyjnego,
po zsumowaniu powyższych odpisów w skali roku amortyzacja wyniesie → 25.200 zł.
Jeżeli podatnik nie sprzeda swojego samochodu przed pełnym zamortyzowaniem ostatni odpis amortyzacyjny dokona w 06/2023 r.
