Dla przedsiębiorców kontrola podatkowa nie należy do przyjemności. W obawie przed konsekwencjami, podatnicy starają się jak najlepiej przygotować do takiego wydarzenia, by spełnić wszystkie wymogi organów skarbowych. Niewiele osób zastanawia się nad tym, czy równie dobrze przygotowali się kontrolerzy - jeżeli bowiem okaże się, że czynności weryfikujące są przeprowadzane niepoprawnie, przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec kontroli w firmie.
Sposób przeprowadzenia kontroli podatkowej w firmie został szczegółowo uregulowany w Ustawie prawo przedsiębiorców (która w kwietniu/maju znosi ustawę o swobodzie działalności gospodarczej). Zgodnie z ustawą, przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania czynności kontrolnych przez organ skarbowy, w przypadku gdy weryfikacja nie przebiega zgodnie z zasadami, określonymi w innych artykułach ww. ustawy.
Organ skarbowy przeprowadza kontrolę nieprawidłowo, jeżeli nie stosuje się do zapisów ustawy odnośnie:
- zawiadomienia przedsiębiorcy o planowej kontroli,
- przedstawienia upoważnienia lub legitymacji służbowej,
- kontroli wykonywanej w obecności przedsiębiorcy
- miejsca przeprowadzenia kontroli,
- liczby kontroli tej samej firmy,
- czasu trwania kontroli
Co w takim razie robić, kiedy przedsiębiorca stwierdzi, że któreś z jego praw jest łamane?
Jak wnieść sprzeciw wobec kontroli w firmie?
W takim przypadku postępowanie należy zacząć od złożenia pisemnego sprzeciwu z dokładnym uzasadnieniem, bezpośrednio do organu przeprowadzającego kontrolę. Dodatkowo, należy przedstawić zawiadomienie w formie pisemnej o złożeniu takiego wniosku. Bardzo ważne w tej sytuacji są terminy - sprzeciw może bowiem zostać złożony wyłącznie do trzech dni od rozpoczęcia kontroli. Wyjątek stanowi tu oczywiście złamanie reguł dotyczących czasu trwania weryfikacji - zgodnie z przepisami, w zależności od wielkości przedsiębiorstwa kontrola może trwać nawet do 48 dni. Dlatego też w takim przypadku przedsiębiorca ma na złożenie wniosku również trzy dni, ale liczonych od daty przekroczenia limitu czasowego przez kontrolera.
Co ważne, w momencie, gdy sprzeciw trafi do organu skarbowego, kontrola musi zostać wstrzymana. Jedynym działaniem, jakie mogą w tym przypadku podjąć kontrolerzy, jest zabezpieczenie dowodów mających związek ze sprawdzanymi zdarzeniami. Wśród niech mogą znaleźć się dokumenty, informacje, próbki wyrobów i inne nośniki danych o wartości dowodowej. Pozostałe działania kontrolne muszą zostać odłożone na trzy dni - tyle bowiem czasu organ skarbowy ma na rozpatrzenie wniosku. Jeżeli uzna on, że kontrola powinna być kontynuowana, do przedsiębiorcy powinno dotrzeć stosowane powiadomienie. Dopiero wówczas, gdy to nastąpi, czynności weryfikacyjne mogą zostać wznowione.
Organ skarbowy może też wydać opinię orzekającą, iż kontrola powinna zostać zamknięta. Warto pamiętać również o tym, że jeżeli podatnik nie otrzyma odpowiedzi na swoje pismo w terminie wcześniej wspomnianych trzech dni roboczych, również uznaje się, że kontrola nie zostanie wznowiona.
Co w przypadku, gdy decyzja zostanie wydana na niekorzyść przedsiębiorcy? Wówczas pojawia się kolejna możliwość - złożenia zażalenia. Także to pismo musi znaleźć się w urzędzie w terminie trzech dni od otrzymania decyzji pierwotnej. Kontrola podatkowa znowu powinna zostać wstrzymana, tym razem jednak na siedem dni roboczych. Tak jak w przypadku sprzeciwu, organ skarbowy ma dwie możliwości - kontynuowania lub zamknięcia kontroli. Jeżeli decyzja nie zostanie dostarczona podatnikowi w wyznaczonym czasie, działania weryfikacyjne uznaje się za zakończone.
W jakich sytuacjach nie można zgłosić sprzeciwu?
Możliwość zgłoszenia sprzeciwu od kontroli należy do praw przedsiębiorcy. Jednakże zdarzają się sytuacje, w których nie może on z tego prawa skorzystać.
Przede wszystkim sprzeciw nie zostanie uznany, jeżeli kontrola ma na celu przeciwdziałanie popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, w tym przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Przedsiębiorca nie może również zaprotestować przeciw kontroli wtedy, gdy służy ona zabezpieczeniu dowodów dotyczących ww. czynów zabronionych. W takiej sytuacji nie ma również znaczenia, czy postępowanie odbywa się w obecności, czy też podczas nieobecności właściciela firmy lub też jego pełnomocników.
Kontrola działalności gospodarczej może być również objęta szczególnymi przepisami. W takim przypadku podatnik nie może zgłosić sprzeciwu. Kogo zatem dotyczą przepisy szczególne?
Wśród przedsiębiorstw objętych specjalnymi przepisami można wyróżnić te, które podlegają szczególnemu nadzorowi w zakresie:
- ustawy o Służbie Celnej,
- ustawy o ochronie zwierząt, ustawy Prawo Farmaceutyczne, ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej, ustawy o kontroli weterynaryjnej w handlu, ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego, ustawy o paszach,
- kontroli administracyjnej rybołówstwa na podstawie ustawy o rybołówstwie,
- kontroli związanej z nadawaniem towarom przeznaczenia celnego, dokonywanej w urzędzie celnym albo innym miejscu wyznaczonym, na podstawie przepisów celnych oraz ustawy o ochronie roślin,
- kontroli przemieszczających się środków transportu, osób z nich korzystających oraz towarów nimi przewożonych na podstawie ustawy o Służbie Celnej, ustawy o transporcie drogowym i ustawy o transporcie kolejowym,
- zakup produktów lub usług sprawdzających rzetelność usługi na podstawie ustawy o Inspekcji Handlowej,
- sprzedaży dokonywanej poza punktem stałej lokalizacji na podstawie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Podsumowując, przedsiębiorca, którego firma została poddana kontroli nie jest zupełnie bezbronny. Zawsze, gdy łamane są jego prawa, możliwe jest wniesienie sprzeciwu. Wyjątkami są tylko postępowania związane ze specjalnymi przepisami lub też dotyczące wykroczeń albo przestępstw.
