Odliczenie VAT od samochodów od 1 kwietnia 2014

Zmiany w zakresie odliczania podatku VAT od samego nabycia pojazdów oraz kosztów związanych z ich eksploatacją, które weszły w życie 1 kwietnia 2014 roku, kładą nacisk na rozróżnienie samochodów wykorzystywanych wyłącznie do celów związanych z działalnością oraz tych, z których podatnik korzysta również prywatnie. Okazuje się, że dla wielu przedsiębiorców decyzja, do której z grup zakwalifikować posiadany pojazd, może wydawać się trudniejsza niż początkowo zakładali. Poniżej przedstawiamy krótki przewodnik po zmianach w podatku od towarów i usług, który pomoże w poprawnym rozliczeniu podatku VAT od samochodów po 1 kwietnia 2014 roku.

Trzy grupy pojazdów od 1 kwietnia

Od 1 kwietnia 2014 roku, w związku z nowelizacją ustawy o VAT, samochody wykorzystywane przez przedsiębiorców dzielą się na trzy grupy:

• grupa I - pojazdy, od których podatnik może odliczyć 100 proc. VAT bez konieczności udowadniania, że wykorzystuje je wyłącznie w działalności,

• grupa II - pojazdy, od których podatnik odliczy 100 proc. VAT i które wymagają spełnienia kilku dodatkowych warunków, celem udowodnienia, że samochód nawet potencjalnie nie może zostać wykorzystany w celach innych niż prowadzona działalność,

• grupa III - pojazdy uprawniające do odliczenia 50 proc. VAT, przy których podatnik z góry zakłada, że mogą być wykorzystywane do celów innych i działalność (tu nie nakłada się na przedsiębiorców żadnych dodatkowych obowiązków zgłoszeniowych, czy też ewidencyjnych).

Jeżeli chodzi o grupę I - o tym, czy dany pojazd należy akurat do niej, decydują jego parametry techniczne oraz posiadane dokumenty czy zaświadczenia, które je potwierdzają (przyjrzymy się im dokładnie w dalszej części artykułu). Grupa II i III obejmuje natomiast te same kategorie pojazdów, dlatego od decyzji samego podatnika zależy, do której z nich powinien zostać zakwalifikowany dany samochód.

Samochody z grupy I - odliczenie 100 proc. VAT bez dodatkowych obowiązków

W znowelizowanej ustawie o VAT wyszczególnione zostały pojazdy, które przez wzgląd na swoją konstrukcję nie mogą być wykorzystywane w celach innych niż prowadzona działalność. W związku z powyższym w celu odliczenia 100 proc. podatku od towarów i usług od nabycia tych samochodów oraz kosztów eksploatacyjnych podatnik nie musi spełniać żadnych dodatkowych obowiązków ewidencyjnych ani rejestracyjnych. Ważne jest jedynie, by posiadał on dokumenty oraz zaświadczenia dotyczące parametrów technicznych samochodu uzyskane m.in. z okręgowej stacji kontroli pojazdów.

Poniżej znajduje się tabela wymieniająca pojazdy z grupy I oraz przysługujące przy nich prawo do odliczenia VAT-u od ich zakupu, wydatków na eksploatację oraz paliwo.

Należy również zwrócić uwagę na jeszcze jedną “podgrupę” samochodów, od których podatnik może odliczyć 100 proc. VAT. Mowa o pojazdach, które przedsiębiorca nabywa w celu:

• odprzedaży,
• sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,
• oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze

– jeżeli odsprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

Samochody z grupy II - odliczenie 100 proc. VAT przy spełnieniu dodatkowych obowiązków

Grupy II i III obejmują pojazdy, które pod względem parametrów technicznych są jednakowe. O tym, do której z nich zostanie zakwalifikowany dany pojazd, decyduje sam podatnik poprzez wskazanie, czy samochód ten będzie wykorzystywany wyłącznie do celów związanych z działalnością, czy również prywatnie. Pojazdy z grupy II, czyli te wyłącznie “firmowe”, dają prawo odliczenia 100 proc. VAT-u pod warunkiem:

• złożenia w urzędzie druku VAT-26,
• prowadzenia szczegółowej kilometrówki dla celów VAT,
• ustalenia dokładnych zasad używania pojazdu w firmie (np. poprzez stworzenie regulaminu).

Dzięki tym wszystkim zabiegom przedsiębiorca będzie w stanie udowodnić, że dany pojazd wykorzystywany jest wyłącznie w działalności gospodarczej. Co ważne, zgodnie z wyjaśnieniami ministerstwa należy uznać, iż ważne jest wykluczenie nawet potencjalnej możliwości użycia pojazdu w celach niezwiązanych z prowadzoną firmą. W związku z powyższym wątpliwości organów podatkowych odnośnie zasadności odliczania 100 proc. VAT od samochodu zakwalifikowanego do II grupy może rodzić przykładowo sytuacja, gdy przedsiębiorca prowadzi działalność we własnym mieszkaniu oraz posiada jedno auto, które stanowi środek trwały w jego firmie.

Polecamy

WNT - faktura otrzymana z opóźnieniem a VAT 2014

Poniżej znajduje się tabela wymieniająca pojazdy z grupy II oraz dostępne odliczenie naliczonego podatku VAT od ich nabycia, od wydatków eksploatacyjnych oraz od paliwa.

Samochody z grupy III - odliczenie 50 proc. VAT bez dodatkowych obowiązków

Przedsiębiorca może również zrezygnować z prawa do odliczenia 100 proc. VAT na rzecz 50-proc. Przyczyn może być wiele - podatnicy mogą obawiać się nadmiernej biurokracji oraz podejścia urzędów skarbowych do nowych regulacji.

W takim wypadku samochód należy zakwalifikować do III grupy samochodów. Co ważne, pozostałe (nieodliczone) 50 proc. VAT-u co do zasady będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu (czyli zostanie uwzględnione w wyliczeniu zaliczki na podatek dochodowy). Jak wskazuje art. 23 ust. 1 pkt 43, kosztem podatkowym jest: podatek naliczony

W poniższej tabeli wymienione zostały samochody dające prawo do odliczenia 50 proc. VAT od ich nabycia oraz kosztów eksploatacji. Należy zwrócić szczególną uwagę na brak prawa do odliczenia VAT-u od faktur dokumentujących nabycie paliwa do takich pojazdów do 30 czerwca 2015 roku).

Nowelizacja ustawy o VAT oraz wprowadzone za jej pośrednictwem zmiany są ważne praktycznie dla wszystkich przedsiębiorców, którzy wykorzystują w swojej działalności samochody. Dlatego też jak najszybciej powinni oni podjąć decyzję o tym, do której z omówionych grup zaliczą używane w swojej firmie auto. W zależności od kwalifikacji danego pojazdu przedsiębiorcy będą zobowiązani: 

• dopilnować aktualności badań technicznych (jeżeli pojazd nie może być wykorzystywany do celów innych niż związane z działalnością przez wzgląd na konstrukcję),
• zgłosić auto w urzędzie oraz prowadzić na bieżąco kilometrówkę dla celów VAT (jeżeli posiadany samochód będzie wykorzystywany wyłącznie do celów związanych z działalnością),
• pamiętać o zmianie zasad odliczenia VAT od wydatków eksploatacyjnych (ze 100 na 50 proc.) przy decyzji o mieszanym wykorzystywaniu samochodu.