Od wielu lat rejestracja do VAT jest już bezpłatna. Nie oznacza to jednak, że w każdym przypadku opłata nie jest pobierana. Są wyjątkowe okoliczności, w których może być ona obowiązkowa. Warto poznać te okoliczności.
Należy także zadać fundamentalne pytanie, co w ogóle oznacza rejestracja do VAT.
Rejestracja do VAT – co to oznacza?
Kwestie związane z rejestracją do VAT i obowiązkami czynnego podatnika VAT zostały zawarte w art. 96 – 105 Ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT).
Na gruncie podatku VAT najczęściej można wyróżnić:
- czynnych podatników VAT prowadzących sprzedaż opodatkowaną albo opodatkowaną i zwolnioną z VAT (przedmiotowo),
- podatników zwolnionych podmiotowo z VAT,
- podatników zwolnionych przedmiotowo z VAT,
- podatników zwolnionych z VAT podmiotowo i przedmiotowo.
Osoba fizyczna podejmująca działalność gospodarczą ma do wyboru 2 opcje:
- pozostanie podatnikiem zwolnionym z VAT;
- rejestrację do VAT, a więc uzyskanie statusu czynnego podatnika VAT.
Zatem definicja działalności gospodarczej, która obejmuje swym zasięgiem podatek VAT, jest dość szeroka.
Oznacza to, że nawet osoby fizyczne niezarejestrowane w CEIDG jako prowadzące działalność mogą być podatnikami VAT, jeżeli prowadzą działalność, a cechy tej działalności są zbieżne z powyższą definicją.
Ponadto przekroczenie limitu wartości sprzedaży 200 000 zł także powoduje obowiązek rejestracji do VAT.
Nasuwa się w tym miejscu pytanie – co oznacza rejestracja do VAT?
Rejestracja do VAT to dokonanie przez podatnika rezygnacji ze zwolnienia z VAT, z którego aktualnie korzysta. Podatnik dokonuje zgłoszeń wszelkich zmian, zarówno w statusie VAT, jak i zmian danych względem tych zgłoszeń, za pomocą formularza VAT-R.
Rezygnacja ze zwolnienia z VAT powoduje, że podatnik zwolniony z VAT staje się czynnym podatnikiem VAT, który ma szereg obowiązków do wypełnienia z uwagi na ten status podatkowy.
Obowiązki czynnego podatnika VAT | |
Lp. | Wykaz czynności |
1. | Wystawianie faktur sprzedaży |
2. | Rozliczenie w podatku VAT dokonanej sprzedaży – opodatkowanie tej sprzedaży właściwą stawką VAT |
3. | Rozliczenie w podatku VAT zakupów – odliczenie VAT od sprzedaży |
4. | Obliczenie podatku VAT należnego do zapłaty albo nadwyżki w podatku VAT |
5. | Prowadzenie i wykazanie sprzedaży i zakupów, podatku VAT należnego, naliczonego w ewidencji i deklaracji JPK_V7X |
6. | Zapłata obliczonego podatku VAT należnego bądź ubieganie się o zwrot w przypadku nadwyżki w podatku VAT |
7. | Składanie korekt ewidencji i deklaracji JPK_V7X |
8. | Wystawianie faktur korygujących |
9. | Ustalenie i stosowanie proporcji VAT w przypadku prowadzenia sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej |
10. | Rejestracja do transakcji unijnych VAT-UE przed ich rozpoczęciem |
11. | Pozostałe czynności |
A co z podatnikiem zwolnionym z VAT?
Obowiązki czynnego podatnika VAT | |
Lp. | Wykaz czynności |
1. | Wystawianie faktur sprzedaży, jeżeli odbiorca zgłosi żądanie |
2. | Rozliczenie w podatku VAT należnego i jego zapłata, jeżeli będzie miał miejsce import usług |
3. | Prowadzenie i wykazanie sprzedaży zwolnionej z VAT na cele kontroli wartości sprzedaży względem limitu zwolnienia 200 000 zł |
4. | Rejestracja do transakcji unijnych VAT-UE przed ich rozpoczęciem |
5. | Pozostałe czynności |
W przypadku rezygnacji ze zwolnienia z VAT należy jeszcze podkreślić, że może ona nastąpić:
- dobrowolnie;
- obowiązkowo w przypadku utraty prawa do zwolnienia z VAT (przekroczenie limitu 200 000 zł, rozpoczęcie sprzedaży towarów lub usług opodatkowanych od pierwszej czynności podatkiem VAT).
Rejestracja do VAT za pomocą formularza VAT-R
Formularz VAT-R to dokument, za pomocą którego podatnik prowadzący działalność może:
- zmienić, zaktualizować swój status VAT (czynny, zwolniony, zwolniony z VAT w ramach SME, VAT-UE);
- dokonać zmian adresowych, właściwego urzędu skarbowego;
- zmienić, zaktualizować okresy, za które składa ewidencje i deklarację JPK_V7X (miesięczne, kwartalne);
- zgłosić, od kiedy rozpocznie (lub zrezygnuje) realizację transakcji wewnątrzunijnych;
- zgłosić wykonywanie specjalnych czynności;
- skorygować dotychczasowe dane;
- pozostałe kwestie.
Jak i gdzie złożyć formularz VAT-R?
Formularz VAT-R można złożyć na kilka sposobów. Przedstawiono je w poniższej tabeli.
Sposoby złożenia formularza VAT-R | |
Lp. | Opis sposobu |
1. | Wypełnienie i wysłanie online za pomocą interaktywnych formularzy |
2. | Wypełnienie, wydrukowanie formularza i przesłanie listem poleconym |
3. | Wypełnienie, wydrukowanie formularza i osobiste złożenie we właściwym urzędzie skarbowym |
4. | Wypełnienie online formularza VAT-R, jako załącznik do formularza CEIDG (przy wypełnianiu CEIDG) |
5. | Pozostałe możliwości |
Gdzie należy złożyć VAT-R?
- w przypadku osoby fizycznej w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na adres zamieszkania,
- w przypadku osoby prawnej (oraz jednostki nieposiadającej osobowości prawnej) w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na adres siedziby.
Czy złożenie formularza VAT-R jest bezpłatne?
Kilka lat temu zniesiono obowiązek dokonania opłaty skarbowej wynoszącej 170 zł tytułem złożenia formularza VAT-R.
W aktualnym stanie prawnym złożenie formularza VAT-R jest nieodpłatne. Nie jest pobierana od niego żadna opłata skarbowa.
Należy jednak wspomnieć o pewnych wyjątkach od reguły.
Czy jest coś jeszcze, o czym trzeba pamiętać?
W takim wypadku opłata skarbowa za wydanie ww. potwierdzenia zarejestrowania wynosi 170 zł.
Wszelkich opłat skarbowych związanych z formularzem VAT-R podatnik dokonuje na konto urzędu gminy albo miasta (lub gminy i miasta) właściwego ze względu na adres siedziby urzędu skarbowego – właściwego dla podatnika. Odpowiednie konto dla ww. wpłat opłat skarbowych jest podane na stronach każdego urzędu gminy albo miasta (lub gminy i miasta).
Na koniec należy podkreślić, że w przypadku gdy pełnomocnik składa formularz VAT-R w celu rejestracji podatnika, to zgodnie z art. 96 ust. 4b ustawy o VAT pełnomocnik odpowiada solidarnie wraz z zarejestrowanym podatnikiem do kwoty 500 000 zł za zaległości podatkowe podatnika powstałe z tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego.
