1 stycznia 2021 roku weszła w życie nowelizacja przepisów Kodeksu cywilnego, która rozszerzyła uprawnienia niektórych małych przedsiębiorców dotyczących wady rzeczy sprzedanej, tj. rękojmia. Jakie nowe uprawnienia dotyczące składania reklamacji przez przedsiębiorcę wprowadziła nowelizacja oraz których przedsiębiorców dotyczą nowe zasady – dowiesz się z artykułu!
Rękojmia za wady rzeczy – dotychczasowe reguły
Na dotychczasowych zasadach zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenci mieli możliwość skorzystania z uprawnień wynikających z Kodeksu cywilnego dotyczących wady rzeczy sprzedanej. W razie wadliwości zakupionego towaru określone uprawnienia do obniżenia cen, wymiany rzeczy czy naprawy miał zarówno konsument, jak i przedsiębiorca.
W przypadku rękojmi pomiędzy dwoma przedsiębiorcami kupujący był jednak traktowany bardziej surowo niż konsument, a skorzystanie przez niego z uprawnień wynikających z przepisów obwarowane było dodatkowymi wymogami lub koniecznością dopełnienia określonych obowiązków.
Obecnie nadal istnieje powyższy podział, uprawnienia wynikające z rękojmi Kodeks cywilny przyznaje zarówno konsumentom, jak i przedsiębiorcom – na różnych zasadach. Niemniej warunki korzystania z rękojmi przez niektórych małych przedsiębiorców zostały znacznie złagodzone.
Których przedsiębiorców dotyczą nowe zasady?
Co do zasady przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące rękojmi za wady rzeczy dotyczące dotychczas wyłącznie konsumenta stosuje się od wejścia w życie nowelizacji również do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Niekiedy też wobec takich przedsiębiorców nie stosuje się niektórych reguł wcześniej odnoszonych do reklamacji w relacji między przedsiębiorcami.
Które dotychczasowe zasady nie znajdą zastosowania do chronionych przedsiębiorców?
Niektórych zasad szczególnych właściwych dla reklamacji pomiędzy dwoma przedsiębiorcami od 1 stycznia 2021 roku nie stosuje się w przypadku, gdy jeden z przedsiębiorców podlega ochronie w związku z zawarciem umowy, której przedmiot nie ma dla tego przedsiębiorcy charakteru zawodowego.
Do takiego przedsiębiorcy nie znajdują zastosowania następujące przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące reklamacji:
- art. 563 § 1 kc, zgodnie z którym przy sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu. Zastosowania nie znajduje także art. 563 § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym do zachowania powyższego terminu wystarczy wysłanie przed jego upływem zawiadomienia o wadzie;
- art. 567 § 2 kc: w przypadku sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący jest uprawniony, a gdy interes sprzedawcy tego wymaga – obowiązany sprzedać rzecz z zachowaniem należytej staranności, jeżeli istnieje niebezpieczeństwo pogorszenia rzeczy. O zamiarze sprzedaży kupujący powinien w miarę możliwości zawiadomić sprzedawcę, w każdym razie powinien wysłać mu zawiadomienie niezwłocznie po dokonaniu sprzedaży. Kupujący może również odesłać rzecz sprzedawcy na jego koszt i niebezpieczeństwo.
Powyższe wyłączenie oznacza, że chroniony przedsiębiorca nie utraci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbada rzeczy należycie i nie zawiadomi niezwłocznie sprzedawcy o wadzie. Ponadto taki przedsiębiorca nie ma obowiązku sprzedać rzeczy w razie niebezpieczeństwa jej pogorszenia.
Jakie nowe zasady właściwe dla konsumentów znajdą zastosowanie również do chronionych przedsiębiorców?
Według nowych zasad, jeżeli kupującym jest chroniony przedsiębiorca, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego. Przedsiębiorca w takim wypadku, podobnie jak konsumenci, nie będzie musiał udowadniać, że wada, z powodu której reklamuje produkt, istniała w chwili zakupu, jeżeli tylko od tego momentu nie upłynął więcej niż 1 rok.
Jeżeli kupującym jest chroniony przedsiębiorca, ma on dodatkowo uprawnienie, by zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać od sprzedawcy wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę.
Podobnie, jeżeli kupującym jest chroniony przedsiębiorca, może on żądać od sprzedawcy demontażu i ponownego zamontowania rzeczy, jest obowiązany jednak ponieść część związanych z tym kosztów przewyższających cenę rzeczy sprzedanej albo może żądać od sprzedawcy zapłaty części kosztów demontażu i ponownego zamontowania, do wysokości ceny rzeczy sprzedanej.
Do chronionego przedsiębiorcy znajduje także zastosowanie domniemanie, zgodnie z którym jeżeli kupujący będący konsumentem zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu ceny, określając kwotę, o którą cena ma być obniżona, a sprzedawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie czternastu dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione.
