Rozliczenie wyniku finansowego z lat ubiegłych

Wynik finansowy netto stanowi rezultat prowadzonej przez jednostkę w danym okresie sprawozdawczym działalności gospodarczej. Ten wynik, a więc zysk netto lub strata netto wymaga odpowiednio podziału lub pokrycia. W jaki sposób wykazać rozliczenie wyniku finansowego z lat ubiegłych w księgach rachunkowych?

Wynik finansowy w jednostce

Ustalenie wyniku finansowego jednostki gospodarczej za każdy rok obrotowy jest jednym z podstawowych obowiązków rachunkowości.

Wynik finansowy może być wielkością:

dodatnią – mówimy wówczas o osiągnięciu zysku, który odzwierciedla skalę przyrostu wartości (kapitałów);
ujemną – mówimy wówczas o stracie, odzwierciedlającej skalę utraty wartości (kapitału).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 30 ustawy o rachunkowości przez przychody i zyski rozumie się uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli. Natomiast na mocy art. 3 ust. 1 pkt 31 tej ustawy przez koszty i straty rozumie się uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

W każdej jednostce możemy wyodrębnić następujące rodzaje (obszary) działalności:

podstawową działalność operacyjną,
pozostałą działalność operacyjną,
działalność finansową,
obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego.

Wynik finansowy w jednostce gospodarczej ustalany jest na różnych poziomach według kategorii wyniku finansowego. Wynik finansowy ze sprzedaży to nadwyżka/niedobór przychodów ze sprzedaży nad kosztami uzyskania tych przychodów. Przychody ze sprzedaży i koszty ich uzyskania dotyczą sprzedaży produktów, towarów i materiałów. Wynik finansowy z działalności operacyjnej to natomiast wynik finansowy ze sprzedaży, po uwzględnieniu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych, które nie są związane z podstawową działalnością jednostki gospodarczej. Wynik finansowy z działalności gospodarczej brutto, poza wielkościami wymienionymi powyżej, uwzględnia dodatkowo skutki operacji finansowych jednostki odzwierciedlone w przychodach i kosztach finansowych. Wynik finansowy brutto to wynik finansowy z działalności gospodarczej brutto, skorygowany odpowiednio o wyniki nadzwyczajne, a więc ewentualne zyski nadzwyczajne i straty nadzwyczajne. Wreszcie wynik finansowy netto powstaje po odliczeniu obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego. Na mocy art. 42 ust. 1 ustawy o rachunkowości w jednostkach innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji na wynik finansowy netto składają się: wynik działalności operacyjnej, w tym z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych, wynik operacji finansowych i obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego, którego podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych, na podstawie odrębnych przepisów.

Podkreślamy, że przedstawiony sposób ustalenia wyniku finansowego netto dotyczy podmiotów będących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. W przypadku jednostek niebędących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych wynik finansowy brutto stanowi także wynik finansowy netto.

W księgach rachunkowych wynik finansowy ewidencjonowany jest przy zastosowaniu konta 860 „Wynik finansowy”. Saldo kredytowe (Ma) konta 860 „Wynik finansowy” na dzień bilansowy oznacza zysk, natomiast saldo debetowe (Wn) stratę.

Zobacz też:

Zamknięcie roku obrotowego – sprawozdanie finansowe

W celu ostatecznego rozliczenia i zamknięcia roku obrotowego konieczne jest zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego. Sprawozdanie finansowe powinno rzetelnie przedstawiać sytuację finansową jednostki, wyniki działalności i przepływy środków pieniężnych. Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz na inny dzień bilansowy, stosując odpowiednie zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego, które określono w ustawie o rachunkowości.

Sprawozdanie finansowe pełni następujące funkcje:

sprawozdawcze – dla kontroli i badania działalności podmiotu;
dokumentacyjne – jako podstawa do zamknięcia i otwarcia ksiąg w następujących po sobie okresach obrachunkowych;
prezentacyjne – dla oceny sytuacji finansowej przez wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, instytucje bankowe, osoby fizyczne i inne jednostki zainteresowane kondycją finansową jednostki.

Przeniesienie wyniku finansowego na konto 820

Z zamknięciem roku obrotowego ściśle związana jest ewidencja księgowa rozliczenia wyniku finansowego dokonywana w roku następnym, czyli po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego. W tym celu wykorzystywane jest konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”. Wskazane konto służy do ewidencji rozliczenia wyniku finansowego zarówno za rok bieżący, jak i za rok ubiegły w tej części, która pozostaje do dyspozycji jednostki. Wynik finansowy netto ujęty na koncie 860 „Wynik finansowy” w następnym roku z chwilą zatwierdzenia sprawozdania finansowego przenoszony jest na konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”.

Po stronie Ma konta 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” wykazywany jest zysk netto jednostki, który podlega podziałowi zgodnie z decyzjami podmiotu.

Przeksięgowanie zysku netto za rok ubiegły przedstawia się następująco:

Wn konto 860 „Wynik finansowy”,
Ma konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”.

Po stronie Wn konta 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” wykazywana jest natomiast strata netto, podlegająca sfinansowaniu z kapitałów (funduszy) zasadniczych.

Przeksięgowanie straty netto za rok ubiegły przedstawia się następująco:

Wn konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”,
Ma konto 860 „Wynik finansowy”.

Saldo konta 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” oznacza zatem niepodzielony zysk lub nierozliczoną stratę. Saldo kredytowe to niepodzielony zysk, a saldo debetowe świadczy o niepokrytej stracie. Następnie wynik finansowy netto ujęty na koncie 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” podlega podziałowi lub pokryciu.

Rozliczenie wyniku finansowego z lat ubiegłych ujętego na koncie 820

Rozliczenie wyniku finansowego z lat ubiegłych, czyli podział zysku lub pokrycie straty netto jednostek niezobowiązanych do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego, może nastąpić dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający. Podział zysku lub pokrycie straty netto jednostek zobowiązanych do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta działającego w imieniu podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, może nastąpić dopiero po przeprowadzeniu tego badania oraz po zatwierdzeniu sprawozdania przez organ zatwierdzający. Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto bez spełnienia tego warunku jest nieważny z mocy prawa.

Zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego dokonuje właściwy dla danej jednostki organ zatwierdzający, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutu, umowy lub na mocy prawa własności jest do tego uprawniony. W przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością organem zatwierdzającym roczne sprawozdanie finansowe jest zwyczajne walne zgromadzenie wspólników. Zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy o rachunkowości roczne sprawozdanie finansowe jednostki co do zasady podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego, czyli od dnia zakończenia roku obrotowego jednostki.

W spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością sposób podziału zysku wyniku finansowego netto powinien zostać określony w pisemnej uchwale zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Z podjętej uchwały powinien wynikać sposób podziału zysku netto wraz z kwotami i ich przeznaczeniem lub odpowiednio pokrycia straty wraz ze wskazaniem źródeł jej pokrycia.

Dodatni wynik finansowy netto, czyli zysk netto może zostać przeznaczony w szczególności na: