Rozpoczęcie działalności gospodarczej (cz. 14) - Pozostałe podatki i opłaty przedsiębiorcy

Poza podatkiem dochodowym oraz podatkiem od towarów i usług przedsiębiorca może być zobligowany do naliczenia i odprowadzenia innych danin oraz opłat. Sprawdź, jakie są podatki i opłaty przedsiębiorcy. 

Wśród najczęściej wymienianych pozostałych podatków znajdują się:

• podatek od nieruchomości,
• podatek od środków transportowych,
• podatek akcyzowy,
• podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Podatki przedsiębiorcy - podatek od nieruchomości

Podatnikami podatku od nieruchomości, zgodnie z art. 3 ust. 1 Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, m.in. będące:

• właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych;
• posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
• użytkownikami wieczystymi gruntów.

Natomiast opodatkowaniu podlegają:

• grunty;
• budynki lub ich części;
• budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W przypadku lokali użytkowych, w których prowadzona jest działalność gospodarcza, nie powinno być problemu z prawidłowym opodatkowaniem powierzchni. Trudności mogą powstać w momencie, gdy w lokalu mieszkalnym prowadzona jest działalność. W takiej sytuacji jeżeli będzie miała miejsce zmiana przeznaczenia lokalu lub jego części, podatnik powinien liczyć się z dużo wyższą stawką podatku. Jeżeli natomiast przedsiębiorca prowadzi firmę w pomieszczeniu, które wykorzystywane jest również do celów mieszkalnych, nie ma podstaw do zmiany stawki opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Pozostałe podatki i opłaty przedsiębiorcy - podatek od środków transportowych

Podatnikami podatku od środków transportowych są osoby fizyczne i osoby prawne będące właścicielami środków transportowych oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany, oraz posiadacze środków transportowych zarejestrowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako powierzone przez zagraniczną osobę fizyczną lub prawną podmiotowi polskiemu.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlegają:

• samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton;
• samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton;
• ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton;
• ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton;
• przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;
• przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;
• autobusy.

Obowiązek podatkowy w podatku od środków transportowych powstaje:

• od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego - od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty;
• od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został dopuszczony ponownie do ruchu po upływie okresu, na jaki została wydana decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu tego pojazdu z ruchu.

Natomiast obowiązek ten wygasa z końcem miesiąca, w którym środek transportowy został wyrejestrowany lub wydana została decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu -  lub z końcem miesiąca, w którym upłynął czas powierzenia pojazdu.

W celu rozliczenia podatku od środków transportowych podatnik składa deklarację DT-1 oraz DT-1/A.

Co ważne, podatek od środków transportowych co do zasady jest płatny w dwóch ratach proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do dnia 15 lutego i do dnia 15 września każdego roku.

W sytuacji gdy podatek ten dotyczy samochodów wykorzystywanych w ramach działalności gospodarczej, będzie on mógł zostać zakwalifikowany do kosztów podatkowych firmy.

Podatek akcyzowy

Do pozostałych podatków i opłat przedsiębiorcy należy zaliczyć podatek akcyzowy. Podatnikiem podatku akcyzowego, zgodnie z art. 13 ust.1 Ustawy o podatku akcyzowym, jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot:

• nabywający lub posiadający wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony;
• będący nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną, jeżeli od tej energii nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu;
• będący nabywcą lub posiadaczem suszu tytoniowego niebędący podmiotem prowadzącym skład podatkowy, pośredniczącym podmiotem tytoniowym lub rolnikiem, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od tego suszu zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tego suszu;
• u którego powstają ubytki wyrobów akcyzowych lub doszło do całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 20, również gdy nie jest właścicielem tych wyrobów akcyzowych;
• będący przedstawicielem podatkowym;

• będący zarejestrowanym odbiorcą, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca - z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych na rzecz innego podmiotu;
• będący zarejestrowanym wysyłającym, jeżeli wysyła z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe z miejsca importu;
• dokonujący użycia lub sprzedaży wyrobów węglowych, które uzyskał w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary;
• będący pośredniczącym podmiotem tytoniowym zużywającym susz tytoniowy;
• będący podmiotem prowadzącym skład podatkowy zużywającym susz tytoniowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych;
• będący pośredniczącym podmiotem węglowym używającym wyrobów węglowych;
• będący finalnym nabywcą węglowym - w przypadku, o którym mowa w  art. 9a ust. 1 pkt 5;
• będący pośredniczącym podmiotem gazowym używającym wyrobów gazowych;
• będący finalnym nabywcą gazowym - w przypadku, o którym mowa w art. 9c ust. 1 pkt 5.

Przedmioty opodatkowania akcyzą zostały określone w art. 8 ustawy. Wśród najistotniejszych należy wymienić:

• produkcja wyrobów akcyzowych;
• wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego;
• import wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem importu wyrobów akcyzowych wysłanych następnie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów;
• nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia wewnątrzwspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego;
• wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych niebędących własnością podmiotu prowadzącego ten skład podatkowy, z wyłączeniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, przez podmiot, o którym mowa w art. 13 ust. 3;
• wysłanie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy importowanych wyrobów akcyzowych z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów.

Generalną zasadą wynikającą z art. 10 ust. 1 ustawy jest to, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem wykonania czynności lub zaistnienia stanu faktycznego podlegających opodatkowaniu akcyzą. Zasada ta została następnie doprecyzowana w kolejnych ustępach oraz artykułach dla poszczególnych czynności oraz stanów faktycznych rodzących obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym.

Co ważne i co wynika z art. 14 ustawy, organami podatkowymi właściwymi w zakresie akcyzy są naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej.

Dyrektywy Unii Europejskiej wymagają, aby państwa członkowskie w zakresie struktury i stawek podatku akcyzowego dla wyrobów akcyzowych stosowały określony dla poszczególnych wyrobów poziom minimalny wysokości podatku. Państwa członkowskie mogą jednak zawsze ustalić i stosować, w oparciu na własnej polityce fiskalnej, wyższe stawki akcyzy.

Minimalne poziomy są określone w następujących aktach prawa Unii Europejskiej:

• Dyrektywa Rady 92/84/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie zbliżenia stawek podatku akcyzowego dla alkoholu i napojów alkoholowych,
• Dyrektywa Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych,
• Dyrektywa Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej.

Wysokość stawek akcyzy została określona w ustawie w art. 89, art. 93-97, art. 99, art. 99a oraz art. 105.

Podatnicy podatku akcyzowego zobowiązani są m.in. do:

• składania w urzędzie celnym deklaracji dla podatku akcyzowego za miesięczne okresy rozliczeniowe, tj. w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. W przypadku wyrobów objętych procedurą zawieszenia poboru akcyzy deklarację akcyzową należy złożyć dopiero wtedy, gdy powstanie zobowiązanie podatkowe, a więc w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończy się ta procedura;
• obliczania i zapłaty akcyzy za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy (zobowiązanie podatkowe w przypadku stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy), na rachunek właściwej izby celnej;
• obliczania i zapłaty akcyzy wstępnie za okresy dzienne (dotyczy to zarejestrowanych odbiorców, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wewnątrzwspólnotowe, podmiotów prowadzących składy podatkowe i podatników wyprowadzających swoje wyroby akcyzowe z cudzego składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, o ile posiadają zezwolenie wyprowadzenia).

Deklaracje podatkowe składają się z formularza głównego AKC-4/AKC-4zo oraz z formularzy szczegółowych o podatku akcyzowym, dotyczących poszczególnych grup wyrobów akcyzowych.

Podatnicy  powinni pamiętać, że ustawa w niektórych sytuacjach przewiduje zwolnienie z podatkuakcyzowego.

Pozostałe podatki i opłaty przedsiębiorcy - podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

Podatek od czynności cywilnoprawnych jest jednym z częściej występujących w obrocie gospodarczym. Przedsiębiorcy będą zobligowani do jego zapłaty m.in. od umów kupna-sprzedaży zawartych z osobami prywatnymi nieprowadzącymi działalności.

PCC podlegają m.in.:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Obowiązek podatkowy na gruncie PCC powstaje:

• z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej;
• z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną;
• z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy ustanowienia hipoteki;
• z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody - od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3;
• z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej - jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania. 

W przypadku podatku od czynności cywilnoprawnych należy określić podstawę opodatkowania, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy. I tak w przypadku umowy sprzedaży będzie to wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, natomiast w przypadku umowy darowizny - wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

Stawki podatkuPCC wynoszą:

1. od umowy sprzedaży:

a) nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%

b)  innych praw majątkowych - 1%

2. od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny:

a) przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%

b) przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1 %

3. od umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności - 1%

4. od umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego - 2%

5. od ustanowienia hipoteki:

a) na zabezpieczenie wierzytelności istniejących - od kwoty zabezpieczonej wierzytelności - 0,1%

b) na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej - 19 zł

6. od umowy spółki - 0,5%.

W zakresie PCC istnieją także zwolnienia. Najpopularniejszym z nich jest sytuacja, kiedy przedmiot opodatkowania stanowi rzecz ruchomą o wartości nieprzekraczającej 1.000 zł.