Wśród instrumentów przeciwdziałania bezrobociu i promocji zatrudnienia znajdują się różnego rodzaju ulgi dla pracodawców zatrudniających osoby bezrobotne. Jedną z nich jest zwolnienie pracodawców zatrudniających młodych bezrobotnych z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Solidarnościowy. Przeczytaj i poznaj jakie przysługują ulgi dla pracodawców zatrudniających osoby bezrobotne
Składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Solidarnościowy
Zgodnie z art. 104 ust. 1 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 690 ze zm.) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy (FP), ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, opłacają pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne za osoby:
- pozostające w stosunku pracy lub stosunku służbowym;
- wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą;
- wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenie albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz za osoby z nimi współpracujące, z wyłączeniem osób świadczących pracę na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w Ustawie z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3;
- wykonujące pracę w okresie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
- pobierające stypendia sportowe;
- otrzymujące świadczenie socjalne przysługujące na urlopie górniczym, świadczenie górnicze lub górniczy zasiłek socjalny lub wynagrodzenie przysługujące w okresie świadczenia górniczego, stypendium na przekwalifikowanie lub kontraktu szkoleniowego – przewidziane w odrębnych przepisach;
- za żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy niespełniających warunków do nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, za których, po zwolnieniu ze służby lub rozwiązaniu stosunku pracy, odprowadzono składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od uposażenia lub wynagrodzenia wypłaconego w okresie służby lub stosunku pracy na podstawie przepisów odrębnych;
- za funkcjonariuszy, którzy w chwili zwolnienia ze służby spełniają jedynie warunki do nabycia prawa do policyjnej renty inwalidzkiej, w przypadku przekazania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe
– a także inne podmioty wymienione w tym przepisie.
W myśl art. 9 Ustawy z dnia 13 lipca 2006 roku o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. z 2020 r. poz. 7):
- przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą również na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w odniesieniu do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- oddział banku zagranicznego;
- oddział instytucji kredytowej
- lub oddział zagranicznego zakładu ubezpieczeń, a także oddział bądź przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego
– jest obowiązany opłacać składki za pracowników na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP).
Z kolei jak stanowi art. 4 ust. 1 Ustawy z dnia 23 października 2018 roku o Funduszu Solidarnościowym (FS) (Dz.U. z 2020 r. poz. 1787 ze zm.), do obowiązkowych składek na FS stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obowiązkowych składek na Fundusz Pracy.
Wysokość składek na FP, FGŚP i FS
Wysokość składek na omawiane fundusze określa ustawa budżetowa. W 2022 roku składki te wynoszą w przypadku:
- FP – 1,0%;
- FGŚP – 0,10%;
- FS – 1,45%
podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Stanowi on, że roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone (art. 104 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, art. 29 ust. 2 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, art. 4 ust. 1 ustawy o Funduszu Solidarnościowym, art. 26, 27 i 28 Ustawy budżetowej na rok 2022 z dnia 17 grudnia 2021 roku – Dz.U. z 2022 r. poz. 270).
Zwolnienia ze składek na FP, FGŚP i FS
Pracodawcy nie mają obowiązku opłacania składek na FP, FGŚP i FS przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, za skierowanych zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia (art. 104c ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, art. 9c ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych i art. 4 ust. 1 ustawy o Funduszu Solidarnościowym).
Zwolnienie z obowiązku opłacania składek przysługuje tylko w odniesieniu do pracowników skierowanych do pracy przez powiatowy urząd pracy (PUP), którzy w dniu zawarcia umowy o pracę nie ukończyli 30. roku życia.
Przykład 1.
Z bezrobotnym skierowanym do pracy przez PUP pracodawca zawarł umowę o pracę 18 czerwca 2022 roku. Okres 12 miesięcy zwolnienia pracodawcy z obowiązku opłacania składek na FP, FGŚP i FS trwa od 1 lipca 2022 roku do 30 czerwca 2023 roku.
Zwolnienie ze składek trwa również wtedy, gdy w trakcie wspomnianego 12-miesięcznego okresu zwolnienia pracownik osiągnął 30. rok życia, pod warunkiem że w dniu zawarcia umowy o pracę nie miał jeszcze 30 lat.
Przykład 2.
28 maja 2022 roku strony zawarły umowę o pracę. Pracownik skończył 30 lat 17 sierpnia 2022 roku. Mimo to pracodawca ma jednak prawo korzystać ze zwolnienia ze składek za cały okres 12 miesięcy (od 1 czerwca 2022 roku do 31 maja 2023 roku), ponieważ w dniu nawiązania stosunku pracy pracownik nie miał jeszcze ukończonego 30. roku życia.
W przypadku przejęcia pracowników w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy pracodawca przejmujący ma prawo do kontynuowania 12-miesięcznego okresu zwolnienia z obowiązku opłacania składek za przejętych pracowników, w odniesieniu do których poprzedni pracodawca korzystał z takiego zwolnienia.
Jeżeli z bezrobotnym, który nie ma jeszcze 30 lat, skierowanym przez PUP, zawierane są kolejno, bez przerw, umowy o pracę na okresy krótsze niż 12 miesięcy, zwolnienie ze składek jest kontynuowane w ramach kolejnych umów aż do upływu 12-miesięcznego okresu i do chwili spełniania przez pracownika warunku nieukończenia 30. roku życia.
Przykład 3.
10 stycznia 2022 roku pracodawca zawarł z bezrobotnym poniżej 30. roku życia, skierowanym przez PUP, umowę o pracę na czas określony 3 miesięcy. W związku z tym, począwszy od 1 lutego 2022 roku, pracodawca był zwolniony z obowiązku opłacania składek na FP, FGŚP i FS w odniesieniu do tego pracownika. Umowa obowiązywała do 9 kwietnia 2022 roku. 10 kwietnia 2022 roku strony zawarły kolejną umowę o pracę na czas określony do 31 lipca 2022 roku. Pracodawca mógł więc kontynuować korzystanie ze zwolnienia ze składek, gdyż nie upłynął jeszcze okres 12 miesięcy tego zwolnienia. Jednakże 28 czerwca 2022 roku pracownik skończył 30 lat. Z tego powodu po 28 czerwca 2022 roku omawiane zwolnienie pracodawcy już nie przysługiwało.
Ulgi dla pracodawców zatrudniających młodych bezrobotnych dotyczą wyłącznie przypadków nawiązywania z bezrobotnymi stosunków pracy. Nie mają natomiast zastosowania w odniesieniu do osób, z którymi zawierane są umowy cywilnoprawne. Wyodrębnienie osób do 30. roku życia, do których odnoszą się ulgi, jest związane z sytuacją na rynku pracy – ich problemami z uzyskaniem zatrudnienia (czasem poszukiwania pracodawcy gotowego nawiązać umowę o pracę z młodą osobą rozpoczynającą swoją aktywność zawodową).
