Aby dokonać wpisu w ewidencji środków trwałych oraz ustalić wysokość odpisów amortyzacyjnych, należy określić jaka jest wartość początkowa środków trwałych - co jednak zrobić w sytuacji, gdy podatnik ma z tym problem?
Wartość początkowa - ustalanie
Sposób ustalania wartości początkowej środków trwałych przyjmowanych do ewidencji środków trwałych określa ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 22g.
Artykuł ten mówi, że za wartość początkową środków trwałych, co do zasady uważa się:
-
w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia, czyli kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, pomniejszoną o podatek od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku;
-
w razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia, czyli wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania;
-
w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób - wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości.
Cenę nabycia oraz koszt wytworzenia koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Dodatkowo, w przypadku środków trwałych wymagających montażu, wartość początkową powiększa się o wydatki poniesione na ich montaż.
Jak więc postąpić, jeżeli podatnik nie posiada wiedzy lub dokumentów pozwalających na ustalenie wartości początkowej środków trwałych?
Wartość początkowa - wycena biegłego
W sytuacji, gdy podatnik nie jest w stanie określić kosztu wytworzenia środków trwałych, ich wartość początkową można ustalić w wysokości określonej przez biegłego powołanego przez podatnika.
Należy zaznaczyć, że sytuacja taka może mieć miejsce tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. jeżeli podatnik do ewidencji środków trwałych chce wprowadzić środek trwały zakupiony przed rozpoczęciem działalności gospodarczej i w tamtym okresie nie miał obowiązku gromadzenia faktur zakupowych dotyczących tworzenia środka trwałego.
Wartość początkowa - wycena podatnika
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych dopuszcza możliwość, aby podatnik dokonał wyceny środków trwałych i na jej podstawie określił wartość początkową, od której obliczana będzie wysokość odpisów amortyzacyjnych.
| Art. 22g ust.8 UDPOF Jeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji (...) wartośćpoczątkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia. |
Jeżeli chodzi o wspomniane w artykule ustawy ceny rynkowe z grudnia roku poprzedzającego rok wprowadzenia danego środka trwałego do ewidencji środków trwałych - wartość tą mogą potwierdzać np.: wydruki z archiwalnych aukcji lub ofert internetowych.
Dodatkowo, podatnicy mają możliwość ustalenia wartości początkowej budynków oraz lokali mieszkalnych wynajmowanych, wydzierżawianych lub używanych przez podatnika na cele prowadzonej działalności gospodarczej, przyjmując w każdym roku podatkowym wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych wynajmowanej, wydzierżawianej lub używanej przez podatnika powierzchni użytkowej tego budynku lub lokalu i kwoty 988 zł (przy czym za powierzchnię użytkową uważa się powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości).
