Przedsiębiorcy w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej wykorzystują środki trwałe. Czasami zdarza się, iż używają ich również do celów prywatnych. W takich sytuacjach powstaje pytanie, czy wykorzystywanie majątku firmowego do celów prywatnych wpływa na odpisy amortyzacyjne? Czy w dalszym ciągu można je zaliczać do kosztów?
Czym są środki trwałe?
Środkami trwałymi są budowle, budynki, lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu oraz inne przedmioty - stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu.
Ograniczenia w rozliczaniu odpisów amortyzacyjnych
Co do zasady wydatków na nabycie środków trwałych nie można zaliczyć bezpośrednio do kosztów, a poprzez odpisy amortyzacyjne. Jednak ustawa o PIT zawiera ograniczenia w możliwości rozliczania odpisów amortyzacyjnych. Nie uważa się za koszt uzyskania przychodu:
-
odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 22a–22o, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie;
-
odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:
-
nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku lub darowizny, jeżeli:
- nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub
-
dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego lub
-
nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku,
-
jeżeli przed 1 stycznia 1995 r. zostały nabyte lecz niezaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
-
oddanych do nieodpłatnego używania – za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania;
-
odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych wniesionych do spółki niebędącej osobą prawną w postaci wkładu niepieniężnego, stanowiących równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how).
Jak widać, wskazane uregulowania nie zawierają wyłączeń w odniesieniu do odpisów amortyzacyjnych środków trwałych wykorzystywanych do działalności gospodarczej i celów prywatnych.
Wykorzystywanie majątku firmowego do celów prywatnych a interpretacje
Stanowisko organów podatkowych w przedstawionej kwestii jest niejednolite. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 30 września 2013 r., sygn. akt IPTPB1/415-472/13-3/KO, możemy przeczytać: (…) skoro samochód osobowy jest wykorzystywany zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych, to nie stanowi tym samym środka trwałego. Zatem Wnioskodawca nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego samochodu. Kosztem uzyskania przychodu będą natomiast wydatki z tytułu używania tego samochodu do celów prowadzonej działalności gospodarczej, ustalone na podstawie prowadzonej ewidencji przebiegu pojazdu (…).
W naszej opinii takie stanowisko jest nieprawidłowe. Wykorzystywanie majątku firmowego do celów prywatnych, nie powinno mieć żadnego wpływu na amortyzację. W ustawie o PIT brak jest bowiem uregulowań, które uniemożliwiałyby odliczenia odpisów amortyzacyjnych. Również część organów podatkowych przyjmuje odmienne stanowisko, korzystne dla podatników. Przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 września 2016 r., nr 2461-IBPB-1-1.4511.460.2016.1.WRz, w której możemy przeczytać: (…) jeżeli przedmiotowy samochód, spełnia definicję środka trwałego (zawartą w art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), to Wnioskodawca może ten samochód wprowadzić do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, prowadzonej działalności gospodarczej, a do kosztów podatkowych może zaliczać odpisy amortyzacyjne dokonywane od jego wartości początkowej, jednakże z uwzględnieniem limitu wskazanego w art. 23 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.
Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a-22o, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania. Bez znaczenia na możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ww. odpisów amortyzacyjnych pozostaje fakt, że Wnioskodawca będzie sporadycznie wykorzystywał ten samochód do celów prywatnych, bowiem biorąc pod uwagę literalne brzmienie art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa ta nie wymaga by dany składnik majątku był wykorzystywany wyłącznie na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, jako warunek zaliczenia go do środków trwałych i dokonywania odpisów amortyzacyjnych od jego wartości początkowej. (...)
Jednak pamiętać należy o wyłączeniu zawartym w art. 22f ust. 4 ustawy PIT, które zezwala na dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości, budynku lub lokalu odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowanej lub wydzierżawianej, do ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości, budynku lub lokalu.
