Zmiany w ZUS zostały opisane w planie transformacji organizacyjnej i cyfrowej na lata 2021–2025. Plan ten wymaga, aby ZUS uzyskał większe kompetencje i możliwość żądania praktycznie nieograniczonych danych. Ma to na celu wygodniejsze i dokładniejsze sprawdzanie, czy osobie przebywającej na zasiłku na pewno się on należy.
Strategia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2021–2025
Strategia zmiany w ZUS na lata 2021–2025 zakłada rozwój tej instytucji w kilku aspektach:
- nowoczesnego e-urzędu;
- automatyzacji i doskonalenia procesów oraz nowoczesnej architektury IT;
- elektronizacji procesów, komunikacji i dokumentacji;
- wymiany i integracji danych w ramach e-administracji.
Wszystkie te działania mają na celu usprawnić, uprościć i poprawić funkcjonowanie ZUS. Jednak wielu ekspertów podkreśla, że głównym celem tych zmian jest inwigilacja płatników i świadczeniobiorców
Zmiany w ZUS, czyli gromadzenie danych
Zmiany w ZUS mają polegać na powstaniu Centralnego Rejestru Klientów Zakładu, którego głównym celem ma być dostęp do pełnej informacji o sprawie w jednym miejscu dla pracownika ZUS oraz klienta oraz interesariuszy wewnątrz i na zewnątrz ZUS, czyli innych instytucji.
Z rejestrem jest powiązany program, który zakłada elektronizację danych i dokumentacji w przypadku kontaktu z klientem oraz wewnętrznego obiegu dokumentacji. Obecnie ZUS współpracuje z wieloma instytucjami (komornicy, ministerstwa, urzędy, Straż Graniczna, banki, jednostki samorządu terytorialnego, stowarzyszenia), jednak brakuje przepisów, które pozwalałyby mu na pozyskiwanie danych od innych instytucji. Stąd propozycja elektronizacji danych, w tym wymiana danych klienta między instytucjami publicznymi i uzyskanie dostępu do danych i rejestrów innych instytucji.
Tego typu rozwiązania znacznie rozszerzyłyby kompetencje ZUS związane z danymi klientów, a takie działanie powinno być uregulowane w ustawie, a nie w wewnętrznym dokumencie ZUS.
Dr Antoni Kolek, prezes Instytutu Emerytalnego:
Eksperci zwracają uwagę, że strategia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2021–2025 zawiera rozwiązania, które są potrzebne, jednak budzą wiele wątpliwości, takich jak uzyskanie większych kompetencji przez ZUS.
