0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Darowizna towarów handlowych a obowiązek korekty kosztów u darczyńcy

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

W obrębie działalności gospodarczych prowadzonych przez członków najbliższej rodziny często dochodzi do darowizn obejmujących towary handlowe. Tego rodzaju przesunięcia są korzystne z uwagi na możliwość całkowitego zwolnienia od podatku od darowizny. Trzeba jednak zastanowić się, jakie skutki podatkowe wywołuje darowizna w zakresie zaksięgowanych uprzednio kosztów podatkowych z tytułu wydatku na zakup tych towarów.

Nabycie towarów jako koszt podatkowy

Nie ulega wątpliwości, że w momencie, kiedy przyszły darczyńca dokonuje zakupu towarów, to tego rodzaju wydatek stanowi koszt podatkowy, o którym wspomina art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Przepis ten podaje, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. W rezultacie, aby konkretny wydatek zaliczyć w ciężar kosztów podatkowych, muszą być łącznie spełnione następujące warunki:

  • musi on zostać poniesiony przez podatnika;
  • między poniesionym wydatkiem a osiągniętym lub możliwym do osiągnięcia przychodem (źródłem przychodu) musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy;
  • nie może on być wymieniony w art. 23 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
  • musi być właściwie udokumentowany.

Na mocy umowy darowizny dochodzi do przeniesienia własności składników majątkowych z darczyńcy na obdarowanego. Dodatkowo darowizna jest umową nieodpłatną, co oznacza, że darczyńca nie uzyskuje w tym przypadku żadnego przychodu w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.

W tych okolicznościach zostaje zerwany związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionym wydatkiem a osiągniętym lub możliwym do osiągnięcia przychodem. Pamiętajmy bowiem, że w momencie dokonania darowizny nie występuje pojęcie przychodu podatkowego, w związku z tym wydatek poniesiony na zakup towarów handlowych nie jest traktowany jako poniesiony w celu uzyskania przychodu.

Dodatkowo wprost do powyższej kwestii odnosi się art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT, gdzie możemy przeczytać, że nie uważa się za koszt uzyskania przychodu darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju. Tak też uznają organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 31 lipca 2014 r, nr IPTPB1/415-247/14-5/MD, który wyjaśnił, że:

„[…] wydatki na nabycie towarów nie będą stanowić z chwilą ich przekazania w formie darowizny kosztów uzyskania przychodów u darczyńcy. Z chwilą przekazania towarów w drodze darowizny, wydatki poniesione na ich nabycie nie będą miały związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W związku z powyższym, niezbędne będzie dokonanie korekty kosztów uzyskania przychodów o wydatki poniesione na nabycie towarów będących przedmiotem darowizny”

Na skutek dokonania darowizny towarów handlowych nie dochodzi do powstania przychodu podatkowego po stronie darczyńcy. Oznacza to, że wydatek poniesiony na zakup przestaje spełniać kryteria do uznania za koszt podatkowy.

Darowizna towarów handlowych - korekta kosztu

Powyższe powoduje, że w sytuacji, gdy przedsiębiorca przekaże w drodze darowizny towary handlowe, będzie zmuszony do skorygowania uprzednio odliczonych kosztów podatkowych. Korekty należy dokonać w dacie przekazania darowizny w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów ze znakiem (-) lub kolorem czerwonym. Ponadto korektą należy objąć także zapisy w kolumnie 11 „Koszty uboczne zakupu”, jeżeli takowe wystąpiły w momencie nabywania towarów.

Przykład 1.

Przedsiębiorca 10 lutego 2019 r. zakupił towar handlowy o wartości 10 000 zł oraz dodatkowo poniósł koszt transportu i ubezpieczenia w wysokości 2000 zł. 9 sierpnia 2019 r. dokonał darowizny towaru na rzecz swojego syna. W tej dacie powinien zatem dokonać korekty kosztu poprzez wpisanie ze znakiem minus (lub na czerwono) wartości 10 000 zł w kolumnie 10 oraz 2000 zł w kolumnie 11.

W dacie dokonania darowizny darczyńca powinien dokonać korekty kosztów zakupu oraz korekty wszelkich pobocznych wydatków związanych z zakupem.
Co ciekawe, obowiązek korygowania kosztów w przypadku darowizny dotyczy wyłącznie towarów handlowych. Nie obejmuje on natomiast darowizny środków trwałych. Te bowiem nie są jednorazowo zaliczane w poczet kosztów, lecz odbywa się to poprzez dokonywanie systematycznych odpisów amortyzacyjnych. 

Potwierdza to choćby interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 kwietnia 2017 r., nr 0461-ITPB1.4511.117.2017.1.PSZ:

„Również przekazanie w drodze darowizny składników majątku niezaliczonych do środków trwałych (tj. wyposażenia) wykorzystywanych w działalności, nie skutkuje koniecznością skorygowania kosztów uzyskania przychodów w związku z uprzednim zaliczeniem do tych kosztów, poniesionych wydatków na nabycie tych składników. Jeżeli podatnik wykaże, iż darowane składniki majątku były faktycznie wykorzystywane w działalności gospodarczej i przyczyniły się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, to ma prawo wydatki na ich nabycie pozostawić w kosztach uzyskania przychodów, pomimo nieodpłatnego przekazania ich innej osobie”.

Obowiązek korekty kosztów obejmuje wyłącznie towary. Nie dotyczy natomiast przekazanych w darowiźnie środków trwałych.
Na marginesie warto także zaznaczyć, że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem organów podatkowych przekazane w darowiźnie towary handlowe nie stanowią u obdarowanego kosztu uzyskania przychodu.

Swoje stanowisko organy podatkowe uzasadniają faktem, że jednym z warunków kwalifikacji kosztu podatkowego jest rzeczywiste poniesienie przez podatnika wydatku na nabycie. W przypadku natomiast darowizny mamy do czynienia z nabyciem nieodpłatnym, w związku z czym trudno mówić o poniesieniu jakiegokolwiek wydatku.

Tak też wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 18 grudnia 2017 r., nr 0112-KDIL3-1.4011.315.2017.1.IM:

„Reasumując, skoro nabycie towarów handlowych nastąpiło nieodpłatnie, wartość ich nie może być zaliczona przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, albowiem nie została spełniona przesłanka wynikająca z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności, należy wskazać, że choć sama darowizna towarów nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT, ponieważ na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy jest wyłączona z zakresu opodatkowania, to jednak nie można stwierdzić, że tego rodzaju czynność jest zupełnie neutralna na gruncie podatku dochodowego. Przedsiębiorcy występujący jako darczyńcy muszą w tym przypadku pamiętać i mieć na uwadze, że dokonanie darowizny obliguje ich do przeprowadzenia korekty kosztów towarów z uwagi na zerwanie więzi pomiędzy poniesionym wydatkiem a potencjalnym przychodem podatkowym.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów