Do końca 2015 r. przedsiębiorcy byli zobligowani do skorygowania niezapłaconych kosztów zgodnie z zasadami obowiązującymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Od 1 stycznia 2016 r. uchylono przepis wywołujący konieczność pomniejszenia kosztów o niezapłacone zobowiązania. Warto jednak pamiętać, iż mogą zdarzyć się sytuacje, które będą miały wpływ na wyżej wymienione czynności pomimo funkcjonowania firmy w nowym ustawodawstwie podatkowym. Dlatego też warto wiedzieć w jakich sytuacjach konieczna jest korekta kosztów z tytułu niezapłaconych faktur.
Korekta kosztów z tytułu niezapłaconych faktur do końca 31 grudnia 2015 r.
Zgodnie z art. 24d. ust. 1 ustawy o PIT w sytuacji zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) - kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, przedsiębiorca był zobowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z powyższych dokumentów.
Jeżeli termin płatności był dłuższy niż 60 dni, zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów dokonywano z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie została ona uregulowana w tym terminie.
Ponadto pomniejszenia kosztów dokonywano w miesiącu, w którym upływał termin płatności określony w umowie lub na fakturze. Jeżeli po zmniejszeniu kosztów zobowiązanie zostało uregulowane, to przedsiębiorca w miesiącu jego zapłaty powiększał koszty uzyskania przychodów o kwotę dokonanego uprzednio zmniejszenia.
Jeżeli w miesiącu obowiązkowego zmniejszenia kosztów, przedsiębiorca posiadał ich niedostatek to musiał uwzględnić konieczność zwiększenia przychodów o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.
Korekta kosztów - brak obowiązku
Wraz z uchyleniem art. 24d ustawy o PIT od 1 stycznia 2016 r. przedsiębiorcy już nie mają obowiązku dokonywania korekty kosztów z tytułu nieopłaconych faktur.
Uwaga na przepisy przejściowe
Niezwykle istotną kwestią poruszoną w przepisach przejściowych jest to, iż począwszy od 1 stycznia 2016 r. nie istnieje korekta kosztów z tytułu niezapłaconych faktur, jednak w odniesieniu do tych, do których począwszy od 1 stycznia 2016 r. upłyną terminy wyżej przytoczone.
Oznacza to, że przedsiębiorcy którzy do końca 2015 r. mieli obowiązek zmniejszenia lub zwiększenia kosztów z tytułu nieopłaconych zobowiązań, to po ich uregulowaniu będą mogli zmniejszyć lub zwiększyć koszty uzyskania przychodów.
Korekta kosztów a nabycie środka trwałego w 2015 r.
Przykładem może być sytuacja, w której to przedsiębiorca nabył samochód osobowy w październiku 2015 r. (z terminem płatności na 15 listopada 2015) a następnie od listopada 2015 r. zainicjował ujęcie w kosztach firmy odpisów amortyzacyjnych. W grudniu 2015 r. z uwagi na trudną sytuację finansową firmy zapłacił jedynie połowę zobowiązania wynikającego z faktury nabycia tegoż samochodu. W tej sytuacji, ze względu na to, że musiała być wykonana korekta kosztów niezapłaconych wydatków przedsiębiorca obowiązkowo musiał zmniejszyć wartość dokonywanych odpisów amortyzacyjnych przypadającego na ten samochód osobowy. W sytuacji, gdy dokonał zapłaty pozostałej kwoty w styczniu 2017 r., wówczas w tym miesiącu mógł ująć sumę nieujętej do tej pory w kosztach połowy wartości wszystkich dokonanych już odpisów amortyzacyjnych a ponadto ująć w pełnej wysokości odpis amortyzacyjny za styczeń 2017 r. i kolejne.
Spór o wykonaną usługę lub otrzymany towar
Nierzadko w praktyce gospodarczej występują także sytuacje, w których następuje zakwestionowanie przez odbiorcę jakości dostarczonych towarów lub usług. Przykładowo przedsiębiorca nabył w październiku 2015 r. usługę przeglądowo-remontową wszystkich pojazdów używanych do świadczenia usług spedycyjnych opiewającą na kwotę 20.000 zł netto. Po ukończeniu usługi zakwestionował jakość napraw przeprowadzonych w niektórych pojazdach. Termin płatności usługi minął w połowie grudnia 2015 r. a przedsiębiorca nie uregulował zobowiązania w skutek nie dojścia do porozumienia z dostawcą usługi wobec czego w rozliczeniu za grudzień 2015 r. obniżył koszty firmy o ww. kwotę (upływ ustawowego terminu na wyksięgowanie kosztów). Do ugody doszło dopiero w styczniu 2017 r. a kwota zobowiązania została wyceniona na 17.000 zł. W związku z czym w styczniu 2017 r. dane zobowiązanie zostało w całości opłacone i zaliczone przez przedsiębiorcę do kosztów uzyskania przychodów.
Na koniec warto zaznaczyć, iż zasadność korekty kosztów z tytułu niezapłaconych zobowiązań określonych na fakturze lub umowie należy rozpatrywać przede wszystkim w kwestii długości terminów płatności (60 czy więcej) oraz rozpoczęcia biegu terminu ustawowego a więc od daty upływu terminu płatności lub daty wystawienia faktury. Jeżeli ustawowy termin przypadł na rok 2016 korekta kosztów nie będzie miała zastosowania.
