Każdy przedsiębiorca użytkujący w firmie pojazd osobowy czy ciężarowy, jadąc w trasę zobowiązany był uiścić opłatę za przejazd płatną autostradą. Aby ułatwić kierowcom przemieszczanie się przez drogę powstał system viaTOLL, dzięki któremu uiszczanie opłaty za przejazd po wybranych odcinkach autostrad płatnych zarządzanych przez GDDKiA pozwala na uiszczenie ich manualnie w miejscach poboru opłat lub za pomocą elektronicznego systemu poboru opłat. Podstawą prawną dla wprowadzenia systemu viaTOLL w Polsce jest Ustawa o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r. (Dz. U. z 1985 r., Nr 14, poz. 60 z późń. zm.). Przeczytaj, czym są opłaty viaTOLL oraz w jaki sposób ująć je w kosztach podatkowych.
Czym jest system viaTOLL?
Najprościej ujmując viaTOLL, jest nowoczesnym systemem poboru opłat za przejazd wybranymi odcinkami autostrad płatnych, które są zarządzane przez GDDKiA (m.in. A2 Konin - Stryków oraz A4 Bielany Wrocławskie - Sośnica).
Technologia systemu oparta jest na komunikacji bezprzewodowej krótkiego zasięgu. Na płatnych drogach znajdują się bramownice, które są wyposażone w anteny. Te zaś umożliwiają komunikację między przekaźnikiem a viaBOXem (pokładowym urządzeniem komunikacyjnym) w pojeździe.
Kierowcy, który przejedzie pod bramownicą pojazdem wyposażonym w urządzenie pokładowe, zostanie naliczona opłata za przejazd określonym odcinkiem drogi płatnej (opłaty viaTOLL). O tym, że nastąpiło jej zarachowanie, użytkowników powiadamia viaBOX, emitując pojedynczy sygnał.
Sam przebieg naliczania opłaty viaTOLL następuje automatycznie. Kierowca nie musi przy tym redukować prędkości samochodu ani zatrzymać się.
Należy dodać, że viaTOLL nie jest jedynym systemem płatności w Polsce. Istnieją jeszcze systemy manualnych płatności, które są administrowane przez prywatne spółki.
Opłaty viatoll zależne od rodzaju pojazdu
Zgodnie z brzmieniem art. 13 ust. 1 pkt 3 ustawy o drogach publicznych systemem viaTOLL objęte są wszystkie pojazdy samochodowe oraz zespoły pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. Ponadto do tego katalogu można zaliczyć autobusy, niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej.
Wśród pojazdów obowiązanych do dokonywania opłaty viaTOLL są m.in :
- ciągniki siodłowe bez naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony,
- ciągniki siodłowe z naczepą o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony,
- mikrobusy z liczbą miejsc siedzących poniżej 9 z przyczepą o łącznej dopuszczalnej masie całkowitej pojazdu i przyczepy powyżej 3,5 tony.
Opłaty viatoll - stawki opłat oraz metody płatności
Użytkownicy systemu viaTOLL mogą dokonywać opłaty viaTOLL przed lub po przejechaniu płatnych odcinków autostrady. Wszystko zależy od typu konta, które założą w trakcie rejestracji. W przypadku kont z systemem przedpłaty akceptowalne są:
- karty kredytowe,
- karty debetowe,
- karty flotowe
- oraz gotówka
Dla kont z odroczoną płatnością możliwe są dwie opcje płatności - za pośrednictwem kart flotowych oraz w formie przelewów bankowych. Ponadto opłat można dokonywać w Punkcie Obsługi Klienta.
Opłaty viaToll obliczane są na podstawie stawek opisanych w załącznikach nr 3 i 4 do Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wykazu dróg krajowych lub ich odcinków, na których pobiera się opłatę elektroniczną oraz wysokości stawek opłaty elektronicznej. Prezentują się one następująco:
Wysokość stawek opłaty elektronicznej dla dróg krajowych klasy A i S lub ich odcinków, na których pobiera się opłatę elektroniczną
Kategoria pojazdu | Stawka opłaty elektronicznej za przejazd 1 km drogi krajowej (w zł) | |||
Klasy pojazdów w EURO w zależności od limitów emisji spalin (1) | ||||
max. EURO 2 | EURO 3 | EURO 4 | min. EURO 5 | |
Pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej (2) powyżej 3,5 t i poniżej 12 t | 0,40 | 0,35 | 0,28 | 0,20 |
Pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej (2) co najmniej 12 t | 0,53 | 0,46 | 0,37 | 0,27 |
Autobusy niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej | 0,40 | 0,35 | 0,28 | 0,20 |
Wysokość stawek opłaty elektronicznej dla dróg krajowych klasy GP i G lub ich odcinków, na których pobiera się opłatę elektroniczną:
Kategoria pojazdu | Stawka opłaty elektronicznej za przejazd 1 km drogi krajowej (w zł) | |||
Klasy pojazdów w EURO w zależności od limitów emisji spalin (1) | ||||
max. EURO 2 | EURO 3 | EURO 4 | min. EURO 5 | |
Pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej (2) powyżej 3,5 t i poniżej 12 t | 0,32 | 0,28 | 0,22 | 0,16 |
Pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej (2) co najmniej 12 t | 0,42 | 0,37 | 0,29 | 0,21 |
Autobusy niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej | 0,32 | 0,28 | 0,22 | 0,16 |
(1) Zgodnie z przepisami dyrektywy 70/220/EWG Rady z dnia 20 marca 1970 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do działań, jakie mają być podjęte w celu ograniczenia zanieczyszczania powietrza przez emisje z pojazdów silnikowych (Dz. Urz. UE L 76 z 06.04.1970, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 1, str. 64, z późn. zm.), dyrektywy 1999/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz. Urz. UE L z 187 z 20.07.1999, str. 42, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 4, str. 372, z późn. zm.), dyrektywy 2005/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 września 2005 r. w sprawie homologacji typu pojazdów ciężkich i silników do nich w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń (Euro IV i V) (Dz. Urz. UE L 275 z 20.10.2005, str. 1, z późn. zm.) oraz rozporządzenia (WE) nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów (Dz. Urz. UE L 171 z 29.06.2007, str. 1, z późn. zm.).
(2) Dopuszczalna masa całkowita łącznie z dopuszczalną masą całkowitą przyczepy (naczepy).
Opłaty viaTOLL a koszty uzyskania przychodu
Aby koszt mógł być ujęty w kosztach firmowych musi on spełniać warunki opisane w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, a mianowicie wydatki powinny być poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Przy czym nie mogą się znaleźć wydatki wymienione w art. 23 ustawy (jest to katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów). Analizując treść art. 23 można zauważyć iż nie zostały tam wskazane wydatki poniesione na przejazd płatną autostradą. W związku z czym przedsiębiorca, który poniósł opłaty viaTOLL w ramach prowadzonej przez niego działalności np. w związku z dojazdem do klienta, może ująć ich koszt w kosztach podatkowych.
Potwierdza to między innymi interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 28 listopada 2011 r., o sygn. ITPB3/423-422b/11/MT, w której wskazane zostało że:
Opłata elektroniczna, stanowiąca przewidzianą ustawą o drogach publicznych należność z tytułu korzystania z określonych dróg krajowych, jest kosztem prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego z wykorzystaniem samochodów ciężarowych. Jej ponoszenie - jako związane z realizowaniem przez Wnioskodawcę usług transportowych - niewątpliwie służy uzyskiwaniu przychodów z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Jednocześnie, tego rodzaju wydatek nie został wyłączony z kategorii kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji, opłata elektroniczna spełnia przesłanki materialnoprawne zakwalifikowania jej do kategorii kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy.
A zatem, w analizowanym przypadku opłata elektroniczna uzyskuje cechy kosztu uzyskania przychodów z chwilą ustalenia wysokości tej opłaty należnej za realizowane w danym okresie przejazdy drogami krajowymi, t.j. z chwilą dokonania cotygodniowego rozliczenia.
Jak ująć opłaty viaTOLL w systemie wfirma.pl?
Otrzymaną z portalu eNOTA notę, która wskazuje wysokość opłaty viaTOLL ujmuje się w systemie wfirma.pl schematem: WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA (BEZ VAT), gdzie jako rodzaj wydatku wybiera się INNE WYDATKI ZWIĄZANE Z BIEŻĄCYM UŻYTKOWANIEM POJAZDU. Następnie na postawie noty uzupełnia się dane w oknie dodawania wydatku i wybiera pojazd, którego dotyczy opłata.
Tak zaksięgowana faktura zostanie ujęta w kolumnie 13 Księgi Przychodów i Rozchodów - pozostałe wydatki.