Na mocy ustawy zmieniającej z 4 lipca 2019 r. dokonano nowelizacji treści ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Głównym założeniem nowelizacji było wprowadzenie nowej ulgi PIT Zero. Zwolnienie od podatku dla młodych przysługuje osobom, które nie ukończyły 26. roku życia. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu zwolnieniu.
Zwolnienie od podatku dla młodych – czyli dla kogo?
Wspomniana na wstępie ustawa zmieniająca dodaje nowy art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT, zgodnie z którym wolne od podatku są przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Zgodnie z art. 4 ustawy zmieniającej zwolnienie od podatku dla młodych ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 sierpnia 2019 r.
Powyższy przepis w sposób jednoznaczny określa tytuły prawne, na podstawie których uzyskane przychody mogą korzystać z opisanego zwolnienia. Są to wyłącznie przychody stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia zawieranych z przedsiębiorcą. W konsekwencji ze zwolnienia nie korzystają np. przychody z działalności gospodarczej, praktyk absolwenckich, umów o dzieło czy z umowy zlecenia zawartej z inną osobą fizyczną.
Kolejne ograniczenie ww. zwolnienia dotyczy wieku osoby fizycznej. Wolne od podatku są bowiem jedynie te przychody, które będą uzyskane do ukończenia 26. roku życia. W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że decydował będzie wiek podatnika na moment uzyskania przychodu, a nie wiek na moment zawarcia umowy czy wykonywania pracy. Ustalany będzie z uwzględnieniem pełnej daty urodzenia, a nie wyłącznie miesiąca lub roku.
Ponadto zwolnienie od podatku dla młodych ma ograniczony charakter, ponieważ wprowadzono limit wielkości przychodu. Wolne od podatku są wyłącznie przychody do kwoty 85 528 zł osiągnięte w danym roku podatkowym. Warto zaznaczyć, że wprowadzono również art. 21 ust. 39 ustawy PIT, w którym stwierdzono, że przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, przychodów zwolnionych od podatku dochodowego oraz przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Opisany limit zwolnienia obowiązywał będzie niezależnie od liczby zawartych umów lub liczby podmiotów (płatników) stawiających do dyspozycji podatnika przychody z pracy lub z umów zlecenia.
Na mocy przepisu przejściowego określonego w art. 5 ust. 1 ustawy zmieniającej do przychodów uzyskanych w 2019 r. limit zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT, wynosi 35 636,67 zł.
Natomiast nadwyżka przychodów ponad kwotę limitu 85 528 zł (a w 2019 r. odpowiednio ponad 35 636 zł) podlegać będzie opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, w tym z uwzględnieniem tzw. kwoty wolnej. Do nadwyżki tej będą miały zastosowanie standardowe koszty uzyskania przychodów z tytułu umowy o pracę czy umowy zlecenia.
Zaliczki na podatek
Jak powszechnie wiadomo, pracodawca, czy to w ramach umowy o pracę, czy też umowy zlecenia, zobowiązany jest jako płatnik do poboru miesięcznych zaliczek na podatek. Zwolnienie od podatku dla młodych jest źródłem różnych wątpliwości np. w jaki sposób płatnik powinien się zachować, jeżeli chodzi o zaliczki na podatek. Kwestia ta została wyjaśniona zarówno w zakresie przepisów przejściowych dotyczących wyłącznie 2019 r., jak i co do lat następnych.
Otóż na mocy art. 5 ust. 2 ustawy zmieniającej ustanowiono, że przy obliczaniu zaliczek na podatek od dochodów uzyskanych w 2019 r. nie stosuje się zwolnienia od podatku, chyba że podatnik złoży płatnikowi pisemne oświadczenie, że uzyskane w okresie od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. przychody z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT będą w całości zwolnione od podatku. Jak możemy przeczytać w art. 5 ust. 3 ustawy zmieniającej, w przypadku otrzymania tego oświadczenia płatnik nie pobiera zaliczek na podatek najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, do końca miesiąca, w którym przychody z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy uzyskane od tego płatnika od 1 sierpnia 2019 r. podlegały zwolnieniu od podatku, a więc albo do miesiąca włącznie, w którym w 2019 r. przychód uzyskany u płatnika przekroczy 35 636,67 zł, albo w którym podatnik ukończy 26. rok życia.
Natomiast począwszy od 1 stycznia 2020 r., wejdzie w życie art. 32 ust. 1f ustawy PIT, zgodnie z którym jeżeli podatnik złoży płatnikowi pisemny wniosek o pobór zaliczek bez stosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148, płatnik pobiera zaliczki bez stosowania tego zwolnienia, najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.
W rezultacie przy obliczaniu zaliczek na podatek od dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2020 r. płatnik ma obowiązek uwzględnienia zwolnienia (czyli de facto zaliczek nie pobiera), chyba że podatnik złoży wniosek o niestosowanie zwolnienia od podatku. Sens złożenia takiego wniosku powstaje w sytuacji, gdy podatnik uzyskuje przychody od dwóch pracodawców. W takich okolicznościach stosowanie zwolnienia przez obu pracodawców mogłoby spowodować konieczność znacznej dopłaty w zeznaniu rocznym. Z tego też powodu wprowadzono możliwość rezygnacji ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT.
Co ciekawe, przychody objęte powyższym zwolnieniem płatnik ma obowiązek wykazania w imiennej informacji o wysokości przychodów (dochodów) uzyskanych przez osobę fizyczną będącą rezydentem Polski (PIT-11). Zgodnie bowiem z nowym brzmieniem art. 42 ust. 5 ustawy PIT informacje PIT-11 sporządzają i przekazują również podmioty, o których mowa w art. 41 (płatnicy), dokonujące świadczeń, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 148.
Cel wprowadzenia nowego zwolnienia
Na zakończenie warto wyjaśnić, jaki w zamyśle ustawodawcy był cel wprowadzenia nowego zwolnienia. Otóż w uzasadnieniu projektu do ustawy możemy przeczytać, że:
„[…] celem tym ma być aktywizacja zawodowa osób młodych poprzez ułatwienie im wejścia na rynek pracy. Stąd zwolnienie od podatku dla młodych adresowane jest do podatników do 26. roku życia, czyli starszych o rok od osób, które co do zasady kończą naukę i podejmują stałą pracę (vide art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy PIT). Jednocześnie nie chodzi o każdy rodzaj pracy zarobkowej, a wyłącznie wykonywanej w ramach stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy, pracy nakładczej, służby oraz umowy zlecenia zawartej z firmą, będących najpopularniejszymi formami zatrudnienia organizowanymi przez zatrudniającego”.
Czy rzeczywiście uda się osiągnąć założone cele, czy też nowe zwolnienie od podatku dla młodych stanie się przyczynkiem do nadużyć podatkowych, pokaże czas. Z pewnością wprowadzenie nowego zwolnienia dla osób dopiero rozpoczynających pracę zarobkową należy ocenić pozytywnie.
