Świadczenie postojowe dla przedsiębiorców i zatrudnionych na umowy cywilnoprawne

Tarcza antykryzysowa przewiduje pomoc dla osób prowadzących działalność. Zgodnie z jej zapisami w związku z przestojem spowodowanym epidemią koronawirusa prowadzących działalność oraz osoby na umowach cywilnoprawnych mogą liczyć na świadczenie postojowe. Zapomoga ta wypłacana będzie przez ZUS. Czy każdy samozatrudniony otrzyma pomoc? W jakiej kwocie? Wyjaśniamy w artykule.

Świadczenie postojowe – dla kogo?

Do tej pory w ramach obowiązujących przepisów przedsiębiorcy, którzy w związku ze wzrostem zachorowalności na COVID-19 spotkali się z trudnościami finansowymi, mogli skorzystać z:

• odroczenia terminu płatności składek,
• układu ratalnego,
• umorzenia należności składek.

Jak już wiadomo, omawiane rozwiązania są niewystarczające. Dlatego Tarcza antykryzysowa wprowadza pomoc w postaci świadczenia postojowego dla najbardziej zagrożonych, czyli dla osób:

• prowadzących działalność gospodarczą;
• wykonujących pracę na podstawie:

• umowy agencyjnej,
• umowy zlecenia,
• innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia;
• umowy o dzieło.

Świadczenie postojowe mogą otrzymać osoby zamieszkujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdy są: 

• obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub
• obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej i posiadają prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
• cudzoziemcami, którzy legalnie przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać świadczenie postojowe?

Przede wszystkim świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie koronawirusa wystąpił przestój w prowadzeniu działalności. Będzie ono skierowane do ww. osób gdy nie posiadają one innego tytułu do ubezpieczeń społecznych lub posiada inny tytuł do ubezpieczeń społecznych ale podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarcze.

W przypadku osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą świadczenie postojowe w pełnej wysokości przysługuje w sytuacji, gdy:

• doszło do przestoju w prowadzeniu działalności w wyniku COVID-19,
• rozpoczęcie prowadzenia działalności nastąpiło przed 1 kwietnia 2020 r.,
• nie zawiesiła ona działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc o co najmniej 15%;
• zawiesiła ona działalność gospodarczą po 31 stycznia 2020 r. - w ich przypadku nie bierze się pod uwagę spadku przychodu.

Natomiast u osób wykonujących pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej świadczenie postojowe w pełnej wysokości przysługuje w sytuacji, gdy: 

• umowa została zawarta nie później niż 1 kwietnia 2020 r.;  
• przychód z umowy cywilnoprawnej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożono wniosek o świadczenie postojowe nie przekroczył kwoty wyliczonej jako 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłoszonego przez Prezesa GUS na podstawie przepisów o emerytrurach i rentach z FUS obowiązującego na dzień złożenia wniosku;
• wynagrodzenie z jej tytułu wynosi nie mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 r., czyli 1300 zł;
• nie posiada się innego tytułu do ubezpieczeń społecznych;
• zleceniodawca albo zamawiający miał przestój w działalności w wyniku COVID-19.

Jaka będzie wysokość świadczenia postojowego?

Wysokość świadczenia postojowego to 80% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r., czyli 2080 zł (2600 × 80%). Co istotne, ze względu na jego socjalny charakter świadczenie nie podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu.

Osoby prowadzące działalność i rozliczające się w formie karty podatkowej, które korzystały ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług, otrzymają ze względu na brak możliwości weryfikacji osiąganego przychodu świadczenie postojowe w wysokości 50% najniższego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r. (1300 zł).

Świadczenie postojowe można otrzymać aż trzykrotnie, jednak ponowna wypłata świadczenia będzie mogła nastąpić nie wcześniej niż w miesiącu następującym po miesiącu pierwszej wypłaty tego świadczenia. Wypłaty te dokonywane są wyłącznie, gdy we wniosku, wykaże się że sytuacja materialna opisane nie uległa poprawie. 

Wniosek o świadczenie postojowe

Świadczenie postojowe będzie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) na wniosek zainteresowanego złożony w formie dokumentu papierowego albo elektronicznego. W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej wniosek składany był składany za pośrednictwem zleceniodawcy lub zamawiającego. Natomiast Tarcza Antykryzysowa 4.0 wprowadziła zmianę i gdy zleceniodawca odmówi złożenia wniosku o świadczenie postojowe, zleceniobiorca może złożyć wniosek we własnym imieniu bezpośrednio do ZUS bez pośrednictwa zleceniodawcy, jeżeli spełnia warunki. Omawiana zmiana wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy.

Omawiany wniosek powinien zawierać:

• dane osoby uprawnionej;
• numer rachunku płatniczego;
• dane zleceniodawcy albo zamawiającego, za pośrednictwem którego składany jest wniosek;
• oświadczenie osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą lub wykonującej umowę cywilnoprawną potwierdzające spełnienie warunków niezbędnych do otrzymania świadczenia;
• inne informacje niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia postojowego. 

Aby otrzymać kolejne świadczenie postojowe należy złożyć wniosek za kolejny okres, w którym oświadcza, się że sytuacja materialna wykazana we wniosku o świadczenie postojowe nie uległa poprawie. W przypadku starania się o kolejne świadczenie z tytułu umowy cywilnoprawnej wniosek wypełnia i składa osoba wykonująca tą umowę.

Od 24 czerwca 2020 r. omawiane wnioski można składać tylko elektronicznie przez PUE ZUS. Natomiast wnioski złożone w inny sposób (papierowo, mailowo, przez ePUAP) nie będą rozpatrywane.

Wypłata świadczenia postojowego następuje w formie bezgotówkowej na wskazany rachunek płatniczy. Natomiast odmowa prawa do świadczenia postojowego następuje w drodze decyzji, od której można się odwołać do sądu.

Świadczenie postojowe przyznane na podstawie błędnego oświadczenia

Jak wynika z zapisów w tarczy ZUS będzie weryfikował przychód wykazany we wniosku. W sytuacji, gdy świadczenie postojowe zostanie wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń lub zostanie wypłacone innej osobie niż osoba uprawniona, wówczas istnieje obowiązek jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi.

Świadczenie postojowe ma za zadanie wesprzeć osoby prowadzące działalność oraz te na umowach cywilnoprawnych w tym trudnym czasie epidemii koronawirusa. Jednak należy pamiętać, że można się o nie starać dopiero po spełnieniu warunków, a we wniosku o jego wypłatę należy wpisać stan faktyczny, ponieważ ZUS będzie weryfikował podane w nim informacje.