Zmiany wprowadzone od 1 stycznia 2020 roku przez Ministra Finansów w zakresie faktur do paragonów wystawianych na rzecz przedsiębiorców nadal wywołują wśród podatników spore zamieszanie i niezrozumienie. Mimo jasnego wskazania, iż fakturę do paragonu wystawionego po 31 grudnia 2019 roku można wystawić wyłącznie w przypadku, gdy paragon posiada numer NIP nabywcy, nie doprecyzowano, czy konieczne jest wystawienie takiej faktury. Dowiedz się, czy paragon z NIP jako faktura uproszczona może stanowić podstawę księgowania.
Obowiązek umieszczania NIP na paragonie
Od 1 stycznia 2020 roku zmieniono brzmienie art. 106b ust. 5 ustawy o VAT, na mocy którego sprzedawca nie ma możliwości wystawienia faktury do paragonu na rzecz innej firmy, w sytuacji gdy na fakturze nie znajduje się NIP kontrahenta. Na mocy art. 106b ust. 6 ustawy o VAT wystawienie takiej faktury będzie skutkowało nałożeniem sankcji na sprzedawcę w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. Oznacza to, że nabywca, chcąc uzyskać fakturę wystawioną na podstawie posiadanego paragonu w późniejszym terminie, powinien podać sprzedawcy swój numer NIP, a sprzedawca powinien umieścić go na paragonie.
Nieposiadanie faktury przez nabywcę może skutkować brakiem możliwości odliczenia VAT naliczonego z tytułu takiego nabycia. W określonych sytuacjach paragon zawierający numer NIP może stanowić podstawę do księgowania wydatku w kosztach uzyskania przychodu oraz odliczenia podatku VAT. Aby było to możliwe, paragon z NIP jako faktura uproszczona musi spełniać odpowiednie warunki.
Paragon z NIP jako faktura uproszczona – w jakich sytuacjach?
Zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT w przypadku gdy wartość paragonu (kwota ogółem) nie przekracza kwoty 450 zł lub 100 euro i paragon ten nie zawiera danych określonych w ust. 1 pkt 8, 9 i 11–14 ww. ustawy, wówczas na jego podstawie można określić wartość podatku VAT dla poszczególnych stawek – paragon stanowi fakturę uproszczoną.
Elementy, jakie powinien zawierać paragon, aby uznać go za fakturę uproszczoną, są następujące:
-
data wystawienia;
-
unikalny kolejny numer;
-
NIP sprzedawcy;
-
NIP nabywcy;
-
nazwa (rodzaj) towaru lub usługi;
-
data sprzedaży;
-
kwota należności ogółem;
-
kwota wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
-
dane pozwalające określić kwotę podatku dla poszczególnych stawek (jeśli nie zawiera danych wymienionych w art. 106e ust. 1 pkt 8–9, 11–14 ustawy o VAT).
W odróżnieniu od zwykłej faktury VAT faktura uproszczona nie musi zawierać:
-
imion i nazwisk lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresów;
-
miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług;
-
ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto);
-
wartości dostarczonych towarów lub wykonanych usług objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartości sprzedaży netto);
-
stawki podatku;
-
sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
-
kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek.
Zgodnie z powyższym uznaje się, że sprzedawca nie jest zobowiązany do wystawienia faktury do paragonu (skoro sam paragon staje się fakturą), natomiast przepisy nie wskazują jasno, czy jej wystawienie jest zabronione.
Fakturę uproszczoną można wymienić na zwykłą fakturę VAT
Do tej pory stanowiska organów podatkowych określały, że w przypadku wystawienia paragonu z numerem NIP nabywcy spełniającego warunki do uznania go za fakturę uproszczoną, sprzedaż taka nie powinna być dodatkowo dokumentowana fakturą do paragonu, ze względu na to, że paragon taki sam w sobie stanowi fakturę. Według oficjalnych wydanych przez Ministerstwo Finansów objaśnień podatkowych z 16 października 2020 r. dot. uznania paragonów fiskalnych za faktury uproszczone - nie należy wystawiać do paragonu uznanego za fakturę uproszczoną kolejnej faktury.
Paragon z NIP a plik JPK_VAT oraz JPK_V7
Zgodnie ze stanowiskiem Krajowej Informacji Skarbowej paragon z NIP, traktowany jako faktura uproszczona, powinien zostać wykazany w pliku JPK_VAT jako wyodrębniona pozycja lecz dopiero od 1 stycznia 2021 roku. Taka wykładnia przepisów powoduje trudności w rozróżnianiu przez sprzedawców paragonów wystawionych z NIP-em, które należy księgować oddzielnie, od tych wystawionych bez wskazania identyfikatora podatkowego nabywcy.
Od 1 października 2020 roku funkcjonujący obecnie plik JPK_VAT oraz deklaracje VAT zastąpiony został jednym plikiem JPK_V. Nowa struktura JPK dostarcza organom podatkowym znacznie więcej informacji niż obecny plik JPK_VAT. Sporządzenie JPK_V wymaga umieszczania dodatkowych oznaczeń na fakturach, m.in. w odniesieniu do faktur do paragonu, które w nowej strukturze są oznaczane właściwym symbolem FP.
