Podatek u źródła od podmiotów powiązanych polega na pobraniu w Polsce podatku od należności wypłacanych nierezydentom. Kwestia pobrania tego podatku determinowana jest wieloma czynnikami wynikającymi zarówno z przepisów krajowych, jak i właściwej umowy międzynarodowej. Sprawdźmy, jakie zmiany w ramach podatku u źródła są przewidziane w pakiecie Polski Ład.
Podatek u źródła od podmiotów powiązanych
Polski Ład odniósł się do kwestii poboru podatku u źródła w przypadku wypłaty należności na rzecz podmiotów powiązanych.
Jak czytamy art. 41 ust. 12 ustawy PIT, jeżeli łączna kwota dokonanych na rzecz podmiotu powiązanego wypłat (świadczeń) przekracza w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności łącznie kwotę 2 000 000 zł na rzecz tego samego podatnika, płatnik jest obowiązany pobierać podatek u źródła od podmiotów powiązanych od nadwyżki ponad kwotę 2 000 000 zł, z pominięciem stawki podatku, zwolnienia lub warunków niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Przypomnijmy, że zgodnie z daną umową międzynarodową możliwe jest niepobieranie podatku u źródła bądź też zastosowanie niższej stawki podatku. Umowy międzynarodowe ratyfikowane mają bowiem pierwszeństwo przed polskimi przepisami prawa.
Jak jednak widać z nowych przepisów, jeżeli dochodzi do wypłaty należności na rzecz podmiotów powiązanych, to w przypadku nadwyżki ponad 2 000 000 złotych obowiązkowo należy pobierać podatek u źródła.
Powyższa reguła nie ma zastosowania do wypłaty należności z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.
Opinia o zastosowaniu preferencji
W dalszej części możemy przeczytać, że poboru podatku u źródła nie stosuje się, jeżeli wydano opinię o stosowaniu preferencji. Jest to nowa instytucja na gruncie przepisów podatkowych, w związku z czym warto przyjrzeć się bliżej nowym regulacjom w tym zakresie.
Termin wydania opinii to najpóźniej 6 miesięcy od dnia wpływu wniosku do organu podatkowego. Wniosek podlega opłacie w wysokości 2000 zł. Organem podatkowym jest naczelnik US właściwy ze względu na miejsce zamieszkania podmiotu wypłacającego należność podmiotowi zagranicznemu.
W sytuacji wystąpienia istotnej zmiany okoliczności faktycznych, które mogą mieć wpływ na spełnienie warunków zastosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, podmiot w terminie 14 dni od dnia, w którym dowiedział się lub przy zachowaniu należytej staranności powinien się dowiedzieć, że doszło do tej zmiany, informuje o tym organ podatkowy.
Wydana opinia o stosowaniu preferencji ma również termin ważności. Przepisy stanowią, że taka opinia wygasa:
z upływem 36 miesięcy od dnia jej wydania;
ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin na poinformowanie o zmianach, jeżeli zgodnie z tym przepisem wnioskodawca poinformował organ podatkowy o istotnej zmianie okoliczności;
z dniem, w którym podatnik, którego dotyczy ta opinia, przestał spełniać warunki zastosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeżeli wnioskodawca nie poinformował o tym organu podatkowego.
Organ podatkowy zachowuje prawo do odmowy wydania opinii. Następuje to w ściśle określonych przypadkach, tj.:
niespełnienia przez podatnika warunków zastosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania;
istnienia uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem rzeczywistym dołączonej do wniosku dokumentacji lub oświadczenia podatnika, że jest rzeczywistym właścicielem należności;
istnienia uzasadnionego przypuszczenia wydania decyzji z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania;
istnienia uzasadnionego przypuszczenia, że nierezydent nie prowadzi rzeczywistej działalności gospodarczej w kraju siedziby tego podatnika dla celów podatkowych.
W sytuacji odmowy wydania opinii przez naczelnika US wnioskodawca ma prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
Zmiana definicji rzeczywistego właściciela
Z zagadnieniem poboru podatku u źródła od podmiotów powiązanych nieodłącznie wiąże się pojęcie rzeczywistego właściciela. Otóż wypłata należności musi odbywać się na rzecz rzeczywistego właściciela, czyli faktycznego i ostatecznego odbiorcy.
Taka konstrukcja ma na celu zapobieganie sytuacjom, w których tworzony jest „pośrednik” w kraju, z którym obowiązuje korzystniejsza umowa międzynarodowa, co też pozwala na uzyskanie korzyści majątkowej w postaci niepobrania podatku lub też zastosowania niższej stawki podatku niż w sytuacji, gdyby wypłata miała miejsce na rzecz ostatecznego odbiorcy.
Ustawa PIT precyzuje i konkretyzuje, co należy rozumieć poprzez rzeczywistego właściciela. Definicja tego pojęcia zawarta jest w art. 5a pkt 33d ustawy PIT.
Natomiast Polski Ład zmienia tę definicję w pewnych elementach.
Otóż zgodnie z nowym brzmieniem, ilekroć mowa o rzeczywistym właścicielu – oznacza to podmiot, który spełnia łącznie następujące warunki:
otrzymuje należność dla własnej korzyści, w tym decyduje samodzielnie o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części;
nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi;
prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju miejsca zamieszkania, jeżeli należności są uzyskiwane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, przy czym przy ocenie, czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez ten podmiot w zakresie otrzymanej należności.
Szczególną uwagę należy zwrócić na fragment stanowiący, że przy ocenie, czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez ten podmiot w zakresie otrzymanej należności. Mamy bowiem do czynienia z rozszerzeniem przesłanek, które są badane w zakresie weryfikacji, czy dany odbiorca należności jest rzeczywistym właścicielem.
