W związku ze złymi nawykami żywieniowymi coraz więcej osób musi walczyć z otyłością. Osoby mające nadwagę zazwyczaj na początku sami starają się zmniejszyć swoją wagę poprzez odpowiednią dietę i ćwiczenia. Wiele z nich korzysta też z usług dietetyków. Porady dietetyka mają różną formę, jednak zazwyczaj pomagają uniknąć wielu błędów podczas odchudzania.
Zwolnienie usług medycznych
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.
W świetle tej regulacji zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.
Ponadto zwalnia się usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:
lekarza i lekarza dentysty;
pielęgniarki i położnej;
medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej;
psychologa.
Co ważne, warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek:
przesłanki o charakterze przedmiotowym dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, a także
przesłanki o charakterze podmiotowym odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem leczniczym bądź osobą wykonującą zawód lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, psychologa lub inny zawód medyczny w rozumieniu ww. art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej.
Zatem powyższe zwolnienie ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje więc, że zwolnienie od podatku nie znajduje zastosowania.
Definicja opieki medycznej
Definicja opieki medycznej nie została zawarta ani w krajowych, ani we wspólnotowych przepisach podatkowych. Abyśmy wyjaśnili powyższe pojęcie, należy przeanalizować orzeczenia wspólnotowe.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że „pojęcia »opieki medycznej« oraz »świadczeń opieki medycznej« odnoszą się do świadczeń, które służą diagnozie, opiece oraz, w miarę możliwości, leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia” (patrz wyrok w sprawie C 06/05). Zdefiniowano je również w wyroku w sprawie C 307/01, gdzie podkreślono, że pojęcia świadczenia opieki medycznej nie można interpretować w sposób, który obejmuje świadczenia medyczne realizowane w innym celu niż postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych.
Orzecznictwo TSUE nie daje więc podstaw do tego, aby zakresem opieki medycznej podlegającej zwolnieniu objąć wszystkie działania medyczne wynikające z procesu leczenia. Zatem czynności, których celem nie jest ochrona zdrowia, nie mogą być uznane za świadczenia opieki medycznej i nie mogą podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług.
Ponadto dla zastosowania zwolnienia z podatku VAT usług ważne jest wykazanie, że celem świadczonych usług jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawa zdrowia. Profilaktyka zdrowotna obejmuje działania mające na celu zapobieganie chorobom bądź innemu niekorzystnemu zjawisku zdrowotnemu przed ich rozwinięciem, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. Ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby czy też zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby. Z kolei zachowywać oznacza pozostać w posiadaniu, dochować w niezmienionym stanie, a także ochraniać. Natomiast ratowanie to udzielanie komuś pomocy w niebezpieczeństwie lub w trudnej sytuacji.
Interpretując termin „poprawa zdrowia”, którym posługuje się ustawodawca, określając zakres zwolnień, należy zastosować wykładnię literalną, zgodnie z którą wyrażenie to oznacza zmianę stanu zdrowia na lepsze, poprawienie zdrowia, jego polepszanie. Podobnie należy postąpić, dokonując wykładni pojęcia „przywracanie zdrowia”, które oznacza doprowadzenie zdrowia do poprzedniego stanu, sprawienie, że znajdzie się ono w takim stanie, w jakim był poprzednio.
Zawód dietetyka zawodem medycznym
Pojęcie „osoba wykonująca zawód medyczny” obejmuje osoby wykonujące zawody, których status jest określony zarówno ustawowo, jak i zawody, które nie mają na gruncie obowiązującego prawa takiego uregulowania.
Pojęcie „wykonywanie zawodu medycznego” należy odnieść do osób, które fachowo, stale i w celach zarobkowych zajmują się wykonywaniem zajęcia mającego związek z medycyną i które mają odpowiednie kwalifikacje. Przez kwalifikacje należy rozumieć zasób wiedzy i umiejętności wymaganych do udzielania świadczeń zdrowotnych.
W załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania w grupie 3220 wymienieni zostali dietetycy i żywieniowcy:
322001 dietetyk;
322002 technik żywienia i gospodarstwa domowego;
322090 pozostali dietetycy i żywieniowcy.
Wymagane kwalifikacje dla dietetyka to:
ukończenie szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskanie tytułu zawodowego „dietetyk” lub dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie dietetyk lub ukończenie technikum lub szkoły policealnej i uzyskanie tytułu zawodowego technika technologii żywienia w specjalności dietetyka lub tytuł zawodowy magistra lub licencjata na kierunku dietetyka, lub
rozpoczęcie przed 1 października 2007 roku studiów wyższych w specjalności dietetyka obejmujących co najmniej 1784 godziny kształcenia w zakresie dietetyki i uzyskanie tytułu magistra, lub
rozpoczęcie przed 1 października 2007 roku studiów wyższych na kierunku technologia żywności i żywienie człowieka o specjalności żywienie człowieka i uzyskanie tytułu magistra lub magistra inżyniera na tym kierunku.
Pomimo że zawód dietetyka nie został objęty unormowaniem odrębnych aktów prawnych, to jednak inne przepisy:
określają zasady jego wykonywania;
określają zasady związane z uzyskiwaniem kwalifikacji do wykonywania zawodu, zasady i formy wykonywania zawodu;
wskazują, że osoba, która zdobyła wyższe wykształcenie w zakresie dietetyki, jest osobą uprawnioną do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w dziedzinie medycyny.
Tym samym zawód dietetyka jest zawodem medycznym.
Porady dietetyka a zwolnienie z VAT
W przypadku świadczenia zawodu dietetyka mamy na pewno spełniony jeden z warunków zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.
Przykład 1.
Dietetyk ze względu na pandemię zaczął udzielać porad przez internet. Mimo że obecnie udziela porad już w swoim gabinecie, nadal korzysta w tym celu także z internetu. Ma on odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Czy w takim przypadku może skorzystać ze zwolnienia?
Tak, w tym przypadku dietetyk może skorzystać ze zwolnienia. Z przykładu wynika, że ma on odpowiednie kwalifikacje, aby uznać go za zawód medyczny.
Porady udzielane przez dietetyka mogą służyć profilaktyce zdrowotnej. Co ważne, ze zwolnienia będą korzystać tylko te czynności, które mają charakter diagnostyczny lub terapeutyczny (leczniczy). Jeśli świadczenie nie będzie służyć profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, to wówczas nie będzie objęte zwolnieniem podatkowym.
Usługi dietetyka mogą więc korzystać ze zwolnienia. Należy jednak każdorazowo poddawać analizie, jaki cel przyświeca danej usłudze świadczonej na rzecz pacjenta.
Co istotne, jeżeli usługi dietetyka są świadczone przez internet, także mogą korzystać ze zwolnienia.
Podsumowując, porady dietetyka, jeśli służą profilaktyce zdrowotnej, będą zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT.
