Nie znajdziemy wielu osób pracujących, które stwierdzą, że podatki za pracę w Polsce należą do tych niskich. Liczba znakomitych pomysłów rządzących oraz bardzo wysoka inflacja sprawia, że obciążenia fiskalne aktualnie należą do jednych z najwyższych od roku 1989. Mimo to osoby zatrudnione na umowę o pracę znajdą szereg rozwiązań prawnych, które w jakiś sposób pozwolą im obniżyć daninę od ich aktywności zawodowej, tj. podatek dochodowy. Sprawdźmy zatem, jakie ulgi podatkowe pracownika przewidział prawodawca w roku 2023.
Ulgi podatkowe pracownika a umowa o pracę
Myśląc „pracownik”, powinniśmy mieć przed oczami osobę, która wykonuje swoje obowiązki zawodowe na podstawie stosunku pracy – tzn. na podstawie zawartej umowy, która spełnia wszystkie wymogi prawne Kodeksu pracy. Ulgi podatkowe pracownika nie dotyczą jednak wyłącznie tych osób, które posiadają umowę o pracę. Większość ze zwolnień dotyczy ogółu osób zarabiających, czyli osób również „zatrudnionych” na umowie zlecenie lub umowie o dzieło, a także osób prowadzących własne biznesy.
Ulgi podatkowe pracownika – kwota wolna od podatku
Na wstępie wskażemy chyba najbardziej oczekiwaną zmianę od wielu lat. Mianowicie chodzi o podniesienie kwoty wolnej od podatku. Od stycznia 2022 roku podatnicy PIT płacą mniejszy podatek dochodowy dzięki zwiększeniu kwoty wolnej do 30 000 zł. Kwota ta stanowi limit, do którego dochód nie jest objęty podatkiem dochodowym. Nie jest to może wygórowana ulga, ale dla osób zarabiających minimalną krajową na ten czas oznacza, że nie muszą oni płacić niemal w ogóle podatku dochodowego.
Warto wskazać, że nie wszyscy płatnicy podatku dochodowego skorzystają z tego zwolnienia. Przede wszystkim dotyczy on wyłącznie osób fizycznych. Dochód od osób prawnych nie ma ustalonego takiego limitu. Wśród osób fizycznych z kolei mogą skorzystać z omawianej instytucji jedynie podatnicy rozliczający przychody wykazywane na rozliczeniu rocznym PIT-36 lub PIT-37. Chodzi zatem o osoby opodatkowane według skali podatkowej. Są to pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę i umowach cywilnoprawnych. Mogą to być również JDG, o ile wybrano taką formę rozliczenia. Kwota wolna od podatku nie dotyczy z kolei podatników rozliczających się podatkiem liniowym lub ryczałtem ewidencjonowanym. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest podleganie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pobierania wynagrodzenia.
Ulgi podatkowe pracownika – ulga dla młodych
Ulga dla młodych została stworzona dla osób, które dopiero wchodzą na rynek pracy. Dokładnie chodzi o osoby, które nie ukończyły 26. roku życia. Dzięki temu pracownicy otrzymują wyższe wynagrodzenie netto. Pracodawca bowiem nie odprowadza od ich zarobków zaliczek na podatek dochodowy.
Omawiana ulga dotyczy przychodów ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, a także praktyk absolwenckich oraz stażu uczniowskiego. Zwolnienie nie dotyczy z kolei osób prowadzących działalność gospodarczą (również B2B), zatrudnionych na umowy o dzieło oraz pobierających wynagrodzenie z praw autorskich.
Limit przychodów uprawniających do skorzystania z omawianej ulgi wynosi 85 528 zł w skali roku. Chodzi o ogólne zarobki, co też oznacza, że pracując np. 6 miesięcy w roku, osiągając mniej niż wskazany limit dochodów, pracownicy również nie odprowadzają podatku. W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim wskazany limit przychodów przysługuje odrębnie podatnikowi oraz małżonkowi. Zwolnienie dotyczy jedynie przychodów, do których ma zastosowanie skala podatkowa.
Ulgi podatkowe pracownika – ulga dla seniorów
Ulgi podatkowe pracownika obejmują również seniorów. Oczywiście chodzi tu tylko o zwolnienie z opodatkowania osób starszych, które pozostają w zawodzie. Ulga należy się tym pracownikom, którzy po osiągnięciu wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn) w dalszym ciągu pozostają aktywni zawodowo i nie pobierają należnego im świadczenia emerytalnego.
Przychody zwolnione z podatku dochodowego wynoszą 85 528 zł w skali roku. Co więcej, seniorzy rozliczający się na zasadach ogólnych mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku w standardowej wysokości 30 000 zł. Z powyższego wynika, że nie zapłacą oni PIT-u aż do osiągnięcia 115 528 zł rocznie.
Omawiane zwolnienie dotyczy nie tylko przychodów z umowy o pracę czy umowy zlecenia, lecz także z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym oraz ryczałtem. Warunkiem skorzystania z ulgi jest podleganie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pobierania wynagrodzenia.
Ulgi podatkowe pracownika – ulga 4+
Jest to kolejna ulga, która pozwala jej adresatom nie płacić w ciągu roku podatku dochodowego. Ma zastosowanie do przychodów z pracy na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia oraz z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym 19% oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Polega ona na zwolnieniu z podatku dochodowego przychodów do kwoty 85 528 zł.
Ulga 4+ kierowana jest do rodziców, rodziców zastępczych oraz opiekunów prawnych. Aby z niej skorzystać, należy wychowywać co najmniej 4 dzieci. Nie ma obowiązku posiadania wyłącznie dzieci małoletnich, ulga przysługuje również, jeżeli w danym roku rodzic wykonywał wobec dziecka pełnoletniego obowiązek alimentacyjny.
Co istotne, wskazany limit przysługuje obojgu wychowującym rodzicom lub opiekunom. Oznacza to, że w przypadku dwójki opiekunów roczna kwota zwolniona od podatku wynosi już 171 056 zł.
Ulgi podatkowe pracownika – z małżonkiem taniej
Omówimy teraz rozwiązanie, które w większości przypadków pozwoli zaoszczędzić całej rodzinie. Chodzi bowiem o to, że osoby rozliczające się na zasadach ogólnych (wszyscy pracownicy etatowi oraz większość JDG) płacą 12-procentowy podatek dochodowy do kwoty 120 000 zł. Powyżej tej kwoty wchodzi podatek rzędu 32%. Jest to bardzo duży skok, bo aż o 20 pkt proc. Osoba, która z miesiąca na miesiąc przechodzi na drugi próg podatkowy, odczuwa to bardzo mocno.
W przypadku, gdy małżonkowie rozliczają się wspólnie i jeden z nich zarabia na tyle dużo, że płaci 32% PIT, z kolei drugi zarabia zdecydowanie mniej, na koniec roku rodzina może liczyć na wysoki zwrot podatku. Mianowicie limit pierwszego progu dla sumy dochodów małżonków wynosi 240 000 zł rocznie. Dzięki temu może się okazać, że lepiej zarabiający małżonek na koniec roku nie musiał płacić podatku w wysokości 32% i oboje małżonkowie zapłacą jedynie 12% podatku dochodowego, a to, co już zostało uiszczone ponad ten limit, zostanie zwrócone.
Inne ulgi
Wyżej omówione ulgi są najistotniejsze z punktu widzenia pracownika, nie tyle są bowiem w stanie „na koniec dnia” obniżyć wysokość obowiązku podatkowego, ile – w niektórych wypadkach – w ogóle go wyeliminować. Prawodawca przewidział jednak szeroki katalog innych ulg, które podatek ten mogą dodatkowo uszczuplić.
Ulga prorodzinna
Z ulgi prorodzinnej, czyli tzw. ulgi na dziecko, skorzystają rodzice, opiekunowie prawni oraz osoby, które pełnią funkcję rodziny zastępczej. Z odliczenia nie skorzystają natomiast rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej.
Z omawianego „upustu” można skorzystać pod warunkiem, że dzieci są:
małoletnie;
otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną – bez względu na ich wiek;
nie ukończyły 25. roku życia i uczą się lub studiują.
Odliczenie ulgi na dziecko dotyczy łącznie obojga rodziców (o ile oboje żyją i posiadają władzę rodzicielską). Mogą oni z niej korzystać w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.
Ulga prorodzinna przysługuje w następującej wysokości:
na pierwsze dziecko – 92,67 zł miesięcznie (rocznie 1112,04 zł);
na drugie dziecko – 92,67 zł miesięcznie (rocznie 1112,04 zł);
na trzecie dziecko – 166,67 zł miesięcznie (rocznie 2000,04 zł);
na czwarte i każde kolejne dziecko – 225,00 zł (rocznie 2700,00 zł).
Ulga rehabilitacyjna
Z ulgi rehabilitacyjnej mogą skorzystać osoby niepełnosprawne lub mające na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, jeżeli osoby te poniosły wydatki związane z rehabilitacją lub z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.
Ulga abolicyjna
Ulga abolicyjna została stworzona dla osób, które w Polsce podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (są polskimi rezydentami podatkowymi) i uzyskują określone dochody zagraniczne, do których ma zastosowanie metoda odliczenia proporcjonalnego.
Z ulgi mogą skorzystać osoby osiągające dochód ze stosunku pracy oraz z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Ulga na internet
Ulga ta dotyczy możliwości odliczenia wydatków związanych z użytkowaniem sieci internetowej. Możliwość obniżenia PIT-u została przewidziana dla podatników rozliczających się według skali podatkowej oraz ryczałtem ewidencjonowanym.
Odliczenia w ramach ulgi można dokonać wyłącznie w kolejno po sobie następujących dwóch latach podatkowych. Nie podlegają mu koszty związane z instalacją, opłatą aktywacyjną, modernizacją, rozbudową czy serwisem sieci ani też zakup komponentów sieci i sprzętu.
Maksymalne odliczenie za rok podatkowy nie może przekroczyć 760 zł. Jeżeli wydatek ponoszą małżonkowie, to każdy z nich ma prawo do maksymalnego limitu.
Ulga termomodernizacyjna
Ulga przysługuje właścicielowi oraz współwłaścicielowi domu jednorodzinnego, który w ciągu danego roku poniósł wydatki za termoizolację swojej nieruchomości. Ulga jednak nie przysługuje, jeżeli wydatki zostały poniesione w czasie budowy domu, tj. budynek nie został jeszcze oddany do użytku.
