Istnieją określone prawnie sytuacje, w których ramach Komornik Sądowy może zająć wynagrodzenie za pracę danego pracownika – dłużnika. Wyjaśniamy o czym pracodawca powinien pamiętać podczas tego typu zdarzeń.
Do egzekucji z wynagrodzenia za pracę komornik przystępuje przez jego zajęcie. Poza dłużnikiem informowany o zajęciu jest również pracodawca, z którym Komornik Sądowy będzie w sprawie egzekucji prowadził wymianę korespondencji. Co istotne, na pracodawcy ciążą pewne obowiązki, których niedochowanie wiąże się z konkretnymi konsekwencjami wobec pracodawcy.
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę
Wierzyciel składając wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji sądowej, wskazuje między innymi świadczenie, które ma być spełnione, do wniosku dołącza tytuł wykonawczy. Zasadniczo wniosek o wszczęcie egzekucji umożliwia prowadzenie egzekucji według wszystkich dopuszczalnych sposobów, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości. Skierowanie egzekucji do nieruchomości dłużnika oraz składników jego majątku, do których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio, jest możliwe tylko na wniosek wierzyciela.
Najpowszechniejszym sposobem prowadzenia egzekucji to zajęcie dłużnikowi wynagrodzenia za pracę. Oczywiście w pierwszej kolejności o wszczęciu egzekucji dowie się sam dłużnik, ale zaraz po nim kolejnym podmiotem jest pracodawca dłużnika.
Komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób. Dotyczy to w szczególności periodycznego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za prace zlecone oraz nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy.
Wezwanie pracodawcy w związku zajęciem wynagrodzenia za pracę dłużnika
Komornik wzywa pracodawcę, aby w granicach prawnie określonych nie wypłacał dłużnikowi poza częścią wolną od zajęcia żadnego wynagrodzenia, lecz:
- przekazywał zajęte wynagrodzenie bezpośrednio wierzycielowi egzekwującemu, zawiadamiając komornika o pierwszej wypłacie, albo
- przekazywał zajęte wynagrodzenie komornikowi w wypadku, gdy do wynagrodzenia jest lub zostanie w dalszym toku postępowania egzekucyjnego skierowana jeszcze inna egzekucja, a wynagrodzenie w części wymagalnej nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń wymagalny.
Wezwanie w rzeczywistości odbywa się poprzez doręczenie pracodawcy pisma, w którym zawiadamia go o zajęciu świadczeń przysługujących dłużnikowi ze stosunku pracy lub za prace zlecone przez pracodawcę w związku ze stosunkiem pracy.
Zgodnie z art. 871, wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
- minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
- 75% wynagrodzenia określonego w pkt 1 - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
- 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.
Dokonując zajęcia komornik zobowiązany jest pouczyć pracodawcę o skutkach niezastosowania się do wezwania w sprawie wypłacania wynagrodzenia.
Szczegółowe obowiązki pracodawcy
W wezwaniu obligującym pracodawcę do wypłacania wynagrodzenia wierzycielowi, znajdują się również inne pośrednie wezwania, które obligują pracodawcę do wystosowania adekwatnego pisma przez pracodawcę do komornika.
Pracodawca może zostać wezwany, w terminie tygodnia, aby:
- przedstawił za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie periodycznego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu z wszelkich innych tytułów;
- podał, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi;
- w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę złożył oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie i czy oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.
Istotne jest, aby pracodawca czytał całe korespondencje od komornika, pouczenie zazwyczaj znajduje się na końcu wezwania, na co nie każdy pracodawca zwraca uwagę, a co powinno od razu zasygnalizować konieczność późniejszego sporządzenia pisma z informacjami wymaganymi przez organ egzekucyjny.
Konsekwencja braku współpracy pracodawcy z komornikiem
Realizację opisanych obowiązków komornik może wyegzekwować od pracodawcy, nakładając na niego grzywnę, o czym między innymi poucza w piśmie wzywającym pracodawcę do ich wykonania.
Wezwanie komornika ma charakter władczy; w razie niezastosowania się do niego oraz do obowiązków wynikających z zajęcia ma odpowiednie zastosowanie art. 886 w związku z art. 902 k.p.c., przewidujący możliwość stosowania przez komornika środków przymusu. Nie oznacza to jednak, że dłużnik jest pozbawiony możności ochrony swoich praw. Od chwili doręczenia mu wezwania objętego przepisem art. 896 k.p.c. uzyskuje pozycję uczestnika postępowania egzekucyjnego, zobowiązanego do spełnienia świadczenia na rzecz osoby uprawnionej.
Komornik wymierza grzywnę w formie postanowienia, którego wypis doręcza osobie ukaranej, stronom oraz prokuratorowi. Na postanowienie o ukaraniu grzywną przysługuje skarga.
Pracodawca ponosi również odpowiedzialność odszkodowawczą, w przypadku gdy na skutek naruszenia obowiązków wynikających z zajęcia, w tym niezastosowania się do złożenia oświadczenia lub jego złożenia, ale niezgodnie z prawdą lub wypłaty zajętej części wynagrodzenia dłużnikowi, wierzyciel doznał szkody.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz.U.2020.1320 t.j.
- Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U.2020.1575 t.j.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.