Od lat jednym z najczęstszych powodów spędzających sen z powiek przedsiębiorców są zaległości podatkowe oraz rosnące od nich odsetki. Jednak warto wiedzieć, że nieopłacenie zobowiązania do urzędu skarbowego w ustawowym terminie nie jest jednoznaczne z horrendalną kwotą tych odsetek. Istnieje bowiem pewien przedział czasu, w którym odsetki podatkowe nie są pobierane.
Odsetki podatkowe - obowiązek zapłaty
Obowiązku zapłaty odsetek podatkowych czyli z tytułu nieodnotowania przez urząd skarbowy wpłat na podatki można uniknąć, o ile zaległość główna nie jest zbyt wysoka, a zwłoka zbyt długa. Czasami zdarzają się sytuacje, kiedy podatnik w terminie zapłaty nie jest w najlepszej sytuacji finansowej i na opłatę np. zaliczki na podatek dochodowy nie ma po prostu pieniędzy. Jednak mimo zwłoki nie musi ponosić dodatkowych wydatków tytułem odsetek od zaległości podatkowych, ponieważ z art. 54 par. 1 pkt 5 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa wynika, że nie są one naliczane, jeżeli nie przekraczają trzykrotności opłaty za traktowanie przesyłki pocztowej jako poleconej. Obecnie kwota ta wynosi 8,70 zł (tj. 3 x 2,90 zł).
Stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych od 2016
Od 1 stycznia 2016 r. wprowadzone zostały nowe regulacje w zakresie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.
Stawka obniżona odsetek podatkowych
Do zaległości podatkowych powstałych od 1 stycznia 2016r. wyliczając odsetki podatkowe można zastosować obniżoną stawkę w wysokości połowy stawki podstawowej (obecnie 4%), pod warunkiem złożenia, samodzielnie, bez udziału organu podatkowego, korekty deklaracji w terminie 6 miesięcy od dnia terminu upływu do złożenia deklaracji oraz zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
Stawka obniżona o połowę (obecnie 4%) będzie także stosowana w odniesieniu do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016r., pod warunkiem złożenia korekty deklaracji w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2016r. i zapłaty zaległości w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
W przypadku złożenia po 30 czerwca 2016r. korekty ujawniającej zaległości podatkowe powstałe przed dniem 1 stycznia 2016 r., odsetki podatkowe za zwłokę powinny być płacone wg stawki obniżonej odsetek podatkowych wynoszącej ¾ stawki podstawowej (obecnie 6%).
Stawka obniżona znajdzie zastosowanie bez względu na wysokość ujawnionej zaległości. Zatem warto samodzielnie weryfikować prawidłowość złożonej deklaracji
Stawka podwyższona odsetek podatkowych
Podwyższona stawka odsetek podatkowych od 1 stycznia 2016r. wynosi 150% stawki podstawowej (obecnie 12%) w odniesieniu do zaległości w podatku towarów i usług, w podatku akcyzowym oraz cłach.
Stawka ta będzie miała zastosowanie w następujących sytuacjach, gdy organ podatkowy wykryje w toku procedur podatkowych (np. kontroli podatkowych, czynności sprawdzających, postępowania podatkowego) zaniżenie zobowiązania podatkowego w kwocie przekraczającej 25% kwoty należnej i wyższej niż kwota 9250 zł (5 x minimalne wynagrodzenie) albo brak deklaracji i zapłaty podatku.
W przypadku samodzielnej weryfikacji prawidłowości złożonej deklaracji i w razie ujawnienia błędów, złożenia korekty i zapłaty zaległości w terminie, odsetki podatkowe będą odprowadzane wg obniżonej stawki. Stawka obniżona znajdzie zastosowanie bez względu na wysokość ujmowanej zaległości.
Zachęca się do jak najszybszej, samodzielnej weryfikacji deklaracji, złożenia korekty i zapłaty zaległości. Pozwoli to płacąc odsetki podatkowe na zastosowanie stawki obniżonej.
Odsetki podatkowe - ustalanie wysokości
Szczegóły dotyczące sposobu wyliczania kwoty odsetek za zaległości podatkowe zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach. Aby prawidłowo policzyć ile wynoszą odsetki podatkowe, należy pomnożyć kwotę zaległości podatkowej przez liczbę dni zwłoki i obowiązującą w tym czasie stawkę odsetek. Następnie otrzymany wynik trzeba podzielić przez 365 (dni) oraz zaokrąglić uzyskaną wartość - końcówki kwot wynoszące 50 gr i więcej podwyższa się do pełnych złotych, a wynoszące mniej należy pominąć.
Jeżeli zaległość podatkowa ciążyła na płatniku w okresach, w którym obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę, wówczas ich kwotę oblicza się za każdy z okresów z osobna. Stopa stawki zależy natomiast od aktualnej wysokości oprocentowania kredytu lombardowego NBP. W praktyce wielu podatników oraz osób rozliczających zobowiązania podatkowe korzysta z kalkulatorów odsetkowych, które można znaleźć w Internecie. Jednak przed faktycznym ich użyciem przy obliczaniu rzeczywistego zobowiązania podatkowego, warto go wcześniej przetestować.
Grożące konsekwencje
Ze zwlekaniem spłaty zaległości podatkowych należy być ostrożnym, ponieważ czasami mogą wyniknąć z tego pewne dodatkowe komplikacje. Organy podatkowe mogą uznać takie działanie jako uporczywe uchylanie się od obowiązku podatkowego, co w konsekwencji może prowadzić do orzeczenia o winie, a w przypadku dalej trwającej zaległości - wymierzenia kary.
Warto także pamiętać, że zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, nie jest konieczne wezwanie do zapłaty od organu podatkowego, żeby stwierdzić obowiązek uiszczenia odsetek przez podatnika. Zapominając o tym, przedsiębiorca może narazić się na dodatkowe wydatki.
