Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pod kierownictwem Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, opracowało projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Wprowadzenie zmian podyktowane jest koniecznością dostosowania polskiego prawa do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Termin na implementację dyrektywy mija 15 listopada 2024 r. Ile będzie wynosić płaca minimalna w Polsce i co się zmieni? Wyjaśniamy!
Płaca minimalna - założenia Projektu
Ministerstwo Pracy tłumaczy, że zgodnie z dyrektywą UE, przy ustalaniu lub aktualizacji płacy minimalnej w Polsce należy brać pod uwagę cztery kluczowe czynniki:
siła nabywcza: Płaca minimalna musi zapewniać godny poziom życia i pokrywać podstawowe koszty utrzymania.
poziom wynagrodzeń: Należy uwzględnić średnie wynagrodzenia w gospodarce oraz rozkład wynagrodzeń w różnych sektorach i grupach zawodowych.
wzrost płac: Płaca minimalna powinna rosnąć w tempie odpowiadającym wzrostowi wynagrodzeń w gospodarce.
produktywność: Płaca minimalna nie powinna negatywnie wpływać na produktywność kraju i musi być dostosowana do jej długoterminowych trendów.
Te cztery filary mają na celu zapewnienie sprawiedliwego i zrównoważonego systemu płacy minimalnej w Polsce.
Co się zmieni?
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej szykuje kilkanaście zmian w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Chociaż część z nich to drobne poprawki, wiele modyfikacji będzie mieć realny wpływ na rynek pracy. Do najważniejszych zmian należą:
utrzymanie dwóch terminów waloryzacji płacy minimalnej: w przypadku gdy prognozowany wskaźnik cen na rok następny wyniesie co najmniej 105%, płaca minimalna będzie nadal waloryzowana dwa razy w roku: z dniem 1 stycznia i 1 lipca.
wzmocnienie roli stron pracowniczych i pracodawczych: nowelizacja kładzie nacisk na większe zaangażowanie obu stron w procesie ustalania i aktualizacji płacy minimalnej. Oznacza to, że zarówno strona pracownicza, jak i pracodawcy będą miały większy wpływ na kształtowanie wysokości wynagrodzenia minimalnego. Celem jest wypracowanie kompromisu, który uwzględniałby potrzeby zarówno pracowników, jak i pracodawców.
okresowe aktualizacje: ustawa nakazuje aktualizację płacy minimalnej co najmniej raz na 4 lata.
zaostrzenie kar za naruszanie przepisów: nowelizacja wprowadza nowy typ przestępstwa i wykroczenia związane z naruszeniem prawa pracownika do wynagrodzenia minimalnego. Przewidziano również naliczanie odsetek za nieterminowe wypłaty wynagrodzeń. Zaostrzone kary mają na celu skuteczniejsze zwalczanie nieuczciwych praktyk pracodawców i lepszą ochronę praw pracowniczych.
wprowadzenie wartości referencyjnej: będzie ona stanowić punkt odniesienia przy ocenie adekwatności wysokości płacy minimalnej.
nowe obowiązki informacyjne: co 2 lata Polska będzie przekazywać do Unii Europejskiej sprawozdania zawierające informacje o płacy minimalnej, m.in. o jej aktualnym poziomie i odsetku pracowników nią objętych.
wynagrodzenie minimalne jako wynagrodzenie zasadnicze:oznacza to, że nie będzie można stosować premii ani innych dodatków do obniżenia minimalnego wynagrodzenia.
Przedstawione wyżej zmiany stanowią jedynie ogólne założenia, na których opiera się Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przy opracowywaniu oficjalnego projektu nowelizacji ustawy o płacy minimalnej. Dopiero ten projekt będzie zawierać szczegółowe zapisy prawne, które zostaną poddane dalszym procedurom legislacyjnym.
Należy podkreślić, że czas na wprowadzenie tak rozległych zmian jest dość ograniczony. Nowe przepisy dotyczące płacy minimalnej muszą zostać wdrożone najpóźniej do 15 listopada 2024 r. Warto śledzić dalszy rozwój prac nad nowelizacją ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, aby być na bieżąco z wprowadzanymi zmianami i ich potencjalnym wpływem na rynek pracy w Polsce.
