Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w swoim majątku często posiadają środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Poznaj najważniejsze informacje dotyczące środków trwałych. Sprawdź, co zaliczamy do WNiP oraz jak ustalić ich wartość początkową.
Czym są wartości niematerialne i prawne?
Przez wartości niematerialne i prawne należy rozumieć nabyte przez jednostkę (zakupione, otrzymane jako aport lub nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny), zaliczane do aktywów trwałych prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:
- autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje
- prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych
- know-how
- nabyta wartość firmy
- koszty zakończonych prac rozwojowych.
Jak prawidłowo ustalić wartość początkową WNiP?
Przy ustalaniu wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych stosuje się takie same zasady wyceny jak w przypadku środków trwałych:
- w przypadku odpłatnego nabycia - cena nabycia
- w przypadku nieodpłatnego przyjęcia (w tym w drodze darowizny) - aktualna cena rynkowa
- w przypadku nabycia w formie wkładu niepieniężnego - wartość tego składnika zadeklarowana w umowie spółki, jednak wartość ta nie powinna być wyższa od jego wartości rynkowej.
Czy WNiP podlegają amortyzacji?
Tak, wynika to z przepisów prawa podatkowego. Jednak nie narzucają one bezpośrednio stawek amortyzacyjnych, jakie podatnik powinien zastosować. Wskazują natomiast minimalne okresy amortyzacyjne:
- dla licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich - 24 miesiące (maksymalna stawka amortyzacyjna 50%)
- dla licencji na wyświetlanie filmów oraz na emisję programów radiowych i telewizyjnych - 24 miesiące (maksymalna stawka amortyzacyjna 50%)
- dla poniesionych kosztów zakończonych prac rozwojowych - 12 miesięcy
- dla pozostałych wartości niematerialnych i prawnych - 60 miesięcy (maksymalna stawka amortyzacyjna 20%)
Czy dla WNiP należy prowadzić ewidencję?
Tak, zakupione wartości niematerialne i prawne należy ująć w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Elementy jakie powinna zawierać wyżej wspomniana ewidencja:
- liczbę porządkową,
- datę nabycia,
- datę przyjęcia do używania,
- określenie dokumentu stwierdzającego nabycie,
- określenie wartości niematerialnej i prawnej,
- wartość początkową,
- stawkę amortyzacyjną,
- kwotę odpisów amortyzacyjnych.
Do ewidencji należy wprowadzić je najpóźniej w miesiącu przyjęcia do użytkowania. Dodatkowo na tę okoliczność należy sporządzić dokument OT.
W KPiR należy księgować odpisy amortyzacyjne począwszy od miesiąca następującego po miesiącu w którym przyjęto dany środek trwały do użytkowania.
Czy WNiP można modernizować?
W przepisach podatkowych nie znajdziemy czegoś takiego jak “ulepszenie wartości niematerialnych i prawnych”. Oznacza to, że WNiP nie podlegają modernizacji. W związku z tym należy rozróżnić dwie sytuacje (jest to istotne zwłaszcza w przypadku licencji):
- dokonanie nakładów na już posiadaną WNIP w ramach wcześniej udzielonej licencji na program komputerowy, w związku z tym to wartość nabytej aktualizacji programu, niezależnie od wartości zakupu, zaliczamy bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów
- gdy wydatek wiąże się z nabyciem zupełnie nowej, odrębnej licencji w związku z aktualizacją programu komputerowego, będzie to oddzielna WNiP, którą należy poddać amortyzacji
