Obowiązkiem każdego przedsiębiorcy są składane w urzędzie rozliczenia roczne dochodów uzyskanych w ciągu roku podatkowego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz pozostałych źródeł - jeżeli zostały uzyskane. Zastosowanie odpowiedniego zeznania rocznego uzależnione jest od wybranych zasad opodatkowania przedsiębiorstwa, jakie zostały zgłoszone do urzędu skarbowego.
Rozliczenia roczne
Dla każdej z dostępnych form opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych stworzono odrębne formularze służące do rozliczeniadochodów uzyskanych z odpowiednich źródeł. Warto również pamiętać, że przy różnych sposobach rozliczeń panują nieco odmienne zasady możliwych do odliczenia ulg.
Rozliczenia roczne przy zasadach ogólnych według skali podatkowej - PIT-36
Podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych według skali (podatek progresywny) powinni wykorzystać do rozliczenia rocznego dochodów z działalności deklarację PIT-36. Co ważne, w danym zeznaniu mogą zostać wykazane dochody uzyskane wyłącznie z źródła objętego podatkiem progresywnym. Jest to korzystne rozwiązanie dla przedsiębiorców pracujących również na etat w innej firmie, ponieważ na jednym formularzu mogą rozliczyć całość uzyskanych dochodów (z działalności i umowy o pracę), a to oznacza mniej formalności.
Sporządzoną deklarację roczną co do zasady należy dostarczyć do właściwego urzędu skarbowego do 30 kwietnia następnego roku podatkowego (w przypadku zeznania składanego za 2022 rok, z uwagi że 30 kwietnia przypada w dzień wolny, tak zeznanie należy złożyć do 2 maja).
Formularz PIT-36 przeznaczony jest również do rozliczenia dochodów dla osób rozliczających się wspólnie z małżonkiem czy samotnie wychowujących dzieci.
Korzystne dla podatników jest rozliczenie w zeznaniu rocznym przysługujących ulg oraz odliczeń zarówno od dochodu, jak i od podatku - dzięki czemu pomniejszane jest zobowiązanie względem urzędu skarbowego. W podatku progresywnym możliwe jest odliczenie od dochodu, m.in.:
- zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne,
- straty z lat ubiegłych (maksymalnie 50% całkowitej wartości z danego roku),
- składek na konto emerytalne IKZE,
- ulgi rehabilitacyjnej oraz na leki,
- ulgi na Internet i nowe technologie,
- darowizny na kościół oraz organizacje społeczne,
- zwrotu nienależnych świadczeń,
- ulgi na samochód (w przypadku orzeczenia I lub II stopnia niepełnosprawności),
- darowizny krwi oraz osocza.
Od podatku natomiast możliwe jest odliczenie:
- ulgi prorodzinnej (na dzieci),
- ulgi abolicyjnej, czyli kwoty podatku z zagranicy.
Rozliczenia roczne a podatek liniowy - PIT-36L
Odmienne rozliczenia roczne obowiązują podatników, którzy wybrali podatek liniowy. Co do zasady powinni oni rozliczyć dochody uzyskane z pozarolniczej działalności gospodarczej na formularzu PIT-36L. Co istotne, jeżeli przedsiębiorca uzyskał dochody również z innych źródeł opodatkowania, to powinien je rozliczyć na odrębnych formularzach. Zatem wspomniany przedsiębiorca zatrudniony na etacie będzie zobowiązany do złożenia dodatkowej deklaracji PIT-37.
Ostateczny termin składania deklaracji PIT-36L mija również 30 kwietnia następnego roku podatkowego (w przypadku zeznania składanego za 2022 rok, z uwagi że 30 kwietnia przypada w dzień wolny, tak zeznanie należy złożyć do 2 maja).
W przeciwieństwie do poprzedniej formy opodatkowania przy podatku liniowym osoby nie mogą się rozliczać wspólnie z małżonkiem oraz jako samotnie wychowujące dzieci. Również w kwestii ulg i odliczeń od zobowiązania podatkowego istnieją znaczne ograniczenia, ponieważ od dochodu podatnik może odliczyć jedynie:
- zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne,
- stratę z lat ubiegłych (maksymalnie 50% całkowitej wartości z danego roku),
- składki na konto emerytalne IKZE.
Mniej możliwości posiada podatnik również przy odliczeniach od podatku, bowiem możliwe jest pomniejszenie zobowiązania o:
- zapłacone składki zdrowotne w wysokości nie wyższej niż 8700 zł w skali roku (limit dla 2022 roku) a w roku 2023 roku limit ten wynosi 10 200 zł,
- ulgę abolicyjną, czyli kwotę podatku z zagranicy.
Rozliczenia roczne przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych - PIT-28
Podatnicy rozliczający się na zasadach ryczałtu płacą zobowiązanie podatkowe od uzyskanego w ciągu roku przychodu. Jest to zupełnie odmienna forma opodatkowania, zatem zasady rozliczania podatkowego także się różnią. Podatnik zobowiązany jest bowiem do złożenia deklaracji PIT-28.
Na deklaracji PIT-28 mogą zostać rozliczone jedynie przychody opodatkowane ryczałtem, a podatnik nie może się rozliczyć wspólnie z małżonkiem oraz jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
W przypadku rozliczania deklaracji PIT-28 podatnik może pomniejszyć wartość dochodu o takie same ulgi oraz odliczenia, jakie są możliwe przy opodatkowaniu według skali na zasadach ogólnych - z wyjątkiem ulgi na nowe technologie. Podatek natomiast może zostać pomniejszony jedynie o:
- zapłacone składki zdrowotne,
- ulgę abolicyjną, czyli kwotę podatku z zagranicy.
Rozliczenia roczne a karta podatkowa - PIT-16A
Ostatnią formą opodatkowania działalności gospodarczej jest karta podatkowa. Jest to specyficzna forma rozliczeń, bowiem podatek opłacany jest stałym miesięcznym ryczałtem, którego wielkość ustalana jest przez naczelnika urzędu skarbowego na podstawie:
- rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej,
- liczby zatrudnionych pracowników,
- wielkości miejscowości, w której prowadzona jest działalność.
Właściwym formularzem rozliczeniowym dla “kartowiczów” jest deklaracja PIT-16A, którą również należy złożyć do 31 stycznia następnego roku podatkowego. Pozostałe dochody z innych źródeł należy natomiast rozliczyć na odmiennych deklaracjach.
Jedynym odliczeniem zmniejszającym zobowiązanie podatkowe względem urzędu skarbowego jest zapłacona składka na ubezpieczenie zdrowotne, które stanowi 19% sumy opłaconych składek w 2022 roku.
Konsekwencje niezłożenia deklaracji w terminie
Niestety, w dalszym ciągu wielu podatników odkłada złożenie rozliczenia rocznego na ostatnią chwilę, co w efekcie przyczynia się do rozliczenia po terminie. Podatnicy jednak powinni w tej kwestii być czujni oraz dokładnie pilnować ustawowych terminów, bowiem niezłożenie deklaracji na czas może skutkować sankcjami karnymi.
Zgodnie z art. 56 par. 4 Kodeksu karnego skarbowego podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych lub karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Ważne, aby również zwrócić szczególną uwagę na przepisy mówiące o pewnej granicy wartości zaległego podatku, po przekroczeniu której podatnik odpowiada jak za przestępstwo skarbowe. Otóż jeżeli podatek nie przekracza pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia, wówczas przedsiębiorca będzie podlegał karze grzywny jak za wykroczenie skarbowe. W przypadku gdy zobowiązanie przekroczy wspomniany próg - będzie odpowiadał jak za przestępstwo skarbowe.
Jakie wyjście z tej sytuacji ma spóźniony podatnik? Prawo do złożenia tzw. instytucji czynnego żalu w formie pisemnej, zawiadamiającej urząd skarbowy o popełnieniu czynu zabronionego. Dzięki prawidłowo sporządzonemu dokumentowi możliwe jest uniknięcie ewentualnej kary. Podatnik powinien zawrzeć szczegółowy opis okoliczności oraz przyczyn niedotrzymania ustawowego terminu złożenia deklaracji. Czynny żal nie będzie jednak skuteczny, jeżeli podatnik nie dostarczy zaległej deklaracji oraz nie ureguluje płatności podatku - jeżeli jest to konieczne lub urząd wcześniej wykryje niedopełnienie obowiązku.
Złożenie zeznania rocznego w systemie wFirma.pl
System wFirma.pl umożliwia wygenerowania rocznego zeznania podatkowego z tytułu prowadzonej działalności na formularzu PIT-28, PIT-36 oraz PIT-36L.
W celu wygenerowania zeznania rocznego należy przejść do START » PODATKI » DEKLARACJE ROCZNE » DODAJ DEKLARACJĘ i wybrać właściwy formularz, zgodny z przyjętą formą opodatkowania.
